Wil de echte Karina Beumer opstaan?
Elke vrijdag ploft Alma Mathijsens nieuwsbrief vol kunst en cultuur op de digitale deurmat van onze abonnees. Voor wie, tot ons verdriet, nog niet is ingeschreven op deze wekelijkse parel, delen we haar overdenkingen ook hier. Zo blijf je toch op de hoogte van Alma’s kijk op alles wat er nú te zien, te beluisteren of te bezoeken is in het culturele landschap.
Een aantal jaren geleden had ik per ongeluk mezelf dubbel geboekt. Ik moest voorlezen bij een avond voor extreem korte verhalen en tegelijk moest ik naar een interview over rouw in de literatuur. Het lukte me niet om een van te twee af te zeggen, ik voelde precies evenveel verantwoordelijkheid voor beide programma’s om op te draven. Dus week ik uit naar een andere optie: ik vroeg iemand die op me leek om in mijn plaats te gaan. Ik stuurde haar naar de avond van het extreem korte verhaal. Ze hoefde daar alleen maar mijn verhaal voor te lezen en vol te houden dat zij daadwerkelijk Alma Mathijsen was. Gelukkig was ze van beroep actrice, had ze precies even lange bruine haren als ik en ze zag de lol ervan in. Achteraf betaalde ik haar mijn volledige vergoeding. Niemand had geloofd dat ze mij was, toch speelde iedereen mee. Ik nam me voor om dit veel vaker te doen, maar ik bleek te georganiseerd om nog meer dubbele boekingen te maken. Het deed zich nooit meer voor.
Zo ging dat niet bij Karina Beumer. De beeldend kunstenaar zat vast in haar eigen werk en besloot om een sollicitatie uit te zetten voor een vervangster van haarzelf. Het proces filmde ze en dat volgen we op de voet in de documentaire De originele Karina Beumer. Veel mensen reageerden. Ik werd vooral geraakt door een vrouw van middelbare leeftijd die zei dat ze zelf niemand was, dus dat het haar goed uitkwam om iemand anders te zijn. Ze werd meteen aangenomen met tientallen anderen. De ware Karina Beumer bedacht opdrachten die ze uitzond naar haar vervangers. Toch bleef ze de regie in handen houden, ze mochten aan haar sculptuur werken maar met kleine stukjes karton en het moest wit blijven. Niet veel later zagen we de vrouw die hiervoor nog niemand was met een zaag het werk te lijf gaan. Ik lachte hardop achter mijn scherm. De originele Karina Beumer hield alles in de gaten vanuit haar controlekamer. Een roze ruimte van papier-maché waar een besturingssysteem in staat met twee ogen en oogleden die soms vermoeid dichtvallen. Het is op een heerlijke manier een bevreemdende ervaring om naar te kijken. Karina en haar vervangers vloeiden in elkaar over, ik wist niet meer wie nu werkelijk de aanstichter van dit alles was.
‘Hoe weten we of jij de echte Karina Beumer bent?’ vraagt iemand in het publiek tijdens een lezing.
‘Waarom hecht je daar zo’n waarde aan?’ antwoordt Karina.
Ineens vraag ik mezelf af of ik misschien de werkelijke Karina ben. Heb ik net als alle vervangers ook de sleutels van haar atelier en haar fiets gekregen? Ben ik alleen vergeten om te gaan? Van de sollicitatie kan ik me niks herinneren, maar de film is inmiddels zo vreemd geworden, dat helemaal niets me meer verbaast. Karina wilde minder met zichzelf bezig zijn, maar tegen het einde van het project heeft ze nog nooit zoveel in haar eigen hoofd gezeten, en anderen gedwongen om hetzelfde te doen, moet ze concluderen. Het levert een fascinerende kijk in het leven van een kunstenaar die werkelijk alles met een ongelofelijk overgave doet.
Alma Mathijsen
Zal nooit ergens aankomen zonder snacks, zelfs in het theater smokkelt ze chips mee. Leest boeken het liefst in een keer uit, bij voorkeur in bad met extreem veel schuim en een bord pasta. Schrijft in de tussentijd romans over alles wat haar hart doet breken.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!