Tip van Alma Mathijsen
Maurice Béjart - The Soul of Dance
In de wereld van Maurice Béjart komen geen tutu’s voor, daarmee kan een danser alleen maar diens slechte postuur verbergen. Niets is tuttig, niets is hautain, niets is gedragen. Het ballet van Maurice Béjart is dierlijk, aards en wars van de heersende norm. In de documentaire The Soul of Dance is het haast onmogelijk om niet van deze kunstvorm te gaan houden. Ik zag ballet altijd als iets dat meer weg had van sport dan van kunst, iets dat je kunt beoefenen, maar niet echt de moeite waard is om te bekijken. Een tijd lang zat ik zelf op ballet, tot ik gek werd van de minuscule aanpassingen die ik met mijn hand moest maken tot die in de juiste positie hing. Het kon me niet schelen of mijn duim een centimeter hoger of lager stond. Als ik eerder in aanraking was gekomen met de wilde composities van Béjart was ik misschien wel langer doorgegaan. Béjart liet interpretaties open voor het publiek, hij wilde dat het zelf nadacht.
‘Want het is een ballet waarbij je je eigen eten mag meenemen. Snap je? De tafel is gedekt en je eet gewoon wat je meebrengt,’ zegt hij met een blik die je haast dwingt om aan boord te stappen. Uitdagend en verheffend. Deze man kan anderen tot grote hoogtes tillen, dat zindert door iedere zin die hij uitspreekt.
Verstopt tussen alle bewondering voor zijn werk, spreekt Catherine Richet, die deel uitmaakte van zijn groep. Achter haar ogen hangt iets groots, ze kijkt indringend. ‘Hij is ook een beul,’ zegt ze, ‘hij is wreed. […] Het seksuele dier in de man is in sterke mate aanwezig en wordt ruim geuit. En niet alleen geuit, maar ook opgedrongen.’
Daarna worden we weer losgelaten in de ophemeling van zijn stukken. Vast terecht, maar die ene opmerking blijft toch steken. Vooral omdat er voor de rest geen aandacht wordt geschonken aan dat gegeven.
Het is tekenend dat de documentaire eindigt met deze quote: ‘Je zegt nooit wat je diep van binnen werkelijk denkt. Op het podium misschien, maar nooit in het echte leven. Ik ken niemand die in een interview echt de waarheid zegt. Dat bestaat niet.’
