Review Joy: waargebeurde must-see over de geboorte van IVF is vermakelijk, ontroerend en bovenal hoopvol

Door: Jip Soekhai 

Voor wie niet precies weet wat IVF is, volgt eerst een snelle opfriscursus biologie. Wanneer een vrouw op ‘gewone’ wijze zwanger raakt, vindt de bevruchting plaats in het lichaam. Bij in vitro fertilisatie (wat letterlijk ‘in glas bevruchting’ betekent) vindt de bevruchting niet ín het lichaam plaats, maar daarbuiten, in een reageerbuis om precies te zijn. Vandaar ook de naam reageerbuisbaby. Inmiddels zijn er wereldwijd meer dan 12 miljoen baby’s geboren via IVF. Hoewel dit nu heel normaal is, was dat in de jaren zestig en zeventig nog verre van het geval. En daar begint het verhaal van de nieuwe Netflix-film Joy. 

Van buis naar baby

Joy vertelt het bijzondere waargebeurde verhaal van de geboorte van Louise ‘Joy’ Brown, werelds eerste reageerbuisbaby. Maar de film focust vooral op de tien lange jaren van onderzoek, tegenslag en het doorzettingsvermogen die aan dit succes voorafgingen. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van de jonge verpleegster Jean Purdy (Thomasin McKenzie), toen in de jaren zestig de ontwikkeling van IVF nog maar in de kinderschoenen stond. Purdy solliciteert in het lab van de nerdy wetenschapper Robert Edwards (James Norton), die wil onderzoeken hoe hij fertilisatie kan laten plaatsvinden buiten het lichaam. Aan het onderzoeksteam wordt dokter Patrick Steptoe (Bill Nighy) toegevoegd om de praktische zaken uit te voeren. En dan kan het onderzoek naar IVF pas écht van start gaan. 

Geen ver-van-je-bed-show 

Ondanks dat het onderwerp van de film als een ver-van-je-bed-show kan voelen, heeft regisseur Ben Taylor (Sex Education) er alles aan gedaan om de film zo toegankelijk mogelijk te maken. En dat is goed gelukt. Ook zonder biologische voorkennis is de film prima te volgen. Dat is vooral te danken aan de gesprekken die de drie pioniers voeren met iedereen die niet begrijpt waarom ze IVF onderzoeken. In deze dialogen wordt in Jip-en-Janneke taal uitgelegd wat het drietal van plan is en waarom juist dit onderzoek zo belangrijk is. Of je het er nou mee eens bent of niet. 

Onvruchtbaar? Ga maar bidden 

Een hoop mensen waren het niet eens met het IVF-onderzoek. De kerk, de media, zelfs mede-wetenschappers. Maar het is vooral de weerstand van Purdy’s strenggelovige moeder Gladys (Joanna Scanlan) die de boventoon voert. Wanneer Purdy haar moeder vertelt over het onderzoek, noemt ze haar dochters werk ‘een zonde’. Ook is ze ervan overtuigd dat bidden de oplossing is van onvruchtbaarheid, dat staat tenslotte in de bijbel. Gladys wil Jean niet meer in huis en in de kerk zien, totdat ze stopt met het onderzoek. Het is dan ook Purdy’s persoonlijke conflict tussen familie en kerk versus het IVF-onderzoek dat een goed beeld geeft van de tweestrijd die ze gevoeld moet hebben in deze periode. Props naar Thomasin McKenzie, die dit dilemma op een meeslepende en ontroerende manier weet neer te zetten. 

Op sommige kwesties had nog wel wat dieper ingegaan mogen worden. Zo werd met het succes van het IVF-onderzoek baby Louise ‘Joy’ Brown geboren. Ter ere hiervan werd een gedenkplaat gemaakt, maar Purdy’s naam ontbrak. Waarom dit zo is blijft onduidelijk. We horen slechts dat Edwards in de film nog aan het lobbyen is om haar naam er wél op te krijgen. 

Jean Purdy krijgt eindelijk haar credits 

Haar naam mocht dan wel ontbreken op de gedenkplaat, het is Jean Purdy die de ware ster is van Joy. McKenzie slaagt er met vlag en wimpel in om je helemaal mee te slepen in haar sores. Niet alleen het conflict tussen haar en moeder Gladys wordt op boeiende wijze getoond. Ook Purdy’s persoonlijke motieven om zich in te zetten voor IVF-onderzoek worden op gevoelige en (passend) ernstige manier weergegeven. Dit in combinatie met het charismatische samenspel tussen McKenzie, Norton en Nighy levert een vermakelijke, hier en daar emotionele, maar bovenal hoopvolle film op. Joy voelt als een ode aan Jean Purdy, wiens baanbrekende onderzoek niet direct werd erkend, maar in deze film wél de hoofdrol speelt. 

Joy is vanaf 22 november te zien op Netflix 

• Joy (2024) 
• Cijfer: 7,5 
• Genre: Drama 
• Duur: 1u 55 min 
• Regie: Ben Taylor 
• Cast: Thomasin McKenzie, James Norton, Bill Nighy, Joanna Scanlan, Tanya Moodie en meer

Review Joy: waargebeurde must-see over de geboorte van IVF is vermakelijk, ontroerend en bovenal hoopvol