Tip van Alma Mathijsen
Dood aan alliteratie
Onlangs was ik naar de tentoonstelling Zoeken naar zingeving in het Kröller-Müller Museum. Ik gruwel van zo’n titel. Nu moet ik wel zeggen dat ik vrij snel ergens van gruwel. Bovendien heb ik een zware afkeer van alliteratie, die ik niet kan verklaren. Ik ben blij dat ik de titel pas achteraf leerde kennen, want anders was ik misschien niet gegaan. En dat zou zonde zijn, omdat ik daar verliefd werd op een schilderij: Les rôdeurs (‘De vagebonden’) van Jan Toorop.
Er ligt een vrouw over een graf, rondom haar zijn er vagebonden die zich aan haar proberen op te dringen, en in de rechthoek staat een vrouw in het zwart. Misschien kent iedereen dit schilderij van voren tot achteren, maar ik had het nog nooit eerder gezien. Omdat ik vind dat ik alles moet zien op een tentoonstelling raasde ik langs iedere muur, maar ik merkte dat ik helemaal niets meer in me op nam. Mijn ogen wilden alleen kijken naar de vrouw in het blauw. Ze heeft zich overgegeven aan haar verdriet, ze voelt geen angst meer, en ook geen hoop. Ik moest bij haar blijven.
In de serie Nu te zien! gaan museumdirecteuren langs andere tentoonstellingen om die te duiden. Ik vraag me af of dit nu de beste manier is om een museumbezoek naar televisie te vertalen. Het enige wat me echt opviel was hoe dicht de directeur van de Musea Zutphen, Paulo Martina, langs het schilderij ging met zijn handen. Als een museumbezoeker zoiets zou proberen waren er meerdere suppoosten op hem afgevlogen. Toch was het fijn om weer heel even terug te zijn bij Jan Toorop, ook al was het maar voor heel even.
