Iedereen is op vakantie, staat op alle festivals en heeft een enorme vriendengroep om terrasjes mee te pakken. Toch? Nou, waarschijnlijk niet, maar als je Instagram opent kan het wel zo lijken. En dat heeft op 3 op de 10 jongeren een negatief effect: ze voelen zich er eenzamer en onzekerder door.

3Vraagt deed onderzoek naar eenzaamheid onder jongeren. Daaruit blijkt dat twee op de drie jonge mensen (64 procent) zich minstens een keer per maand eenzaam voelen, een op de tien zelfs dagelijks. Dat heeft voor iedereen andere redenen, maar veel deelnemers vinden het maken of onderhouden van sociale contacten lastig. Ook noemen ze vaak hun eigen onzekerheid of een negatief zelfbeeld. 

‘Bang om fouten te maken’

“Ik ben introvert en vind het moeilijk om nieuwe contacten te maken, omdat ik bang ben om fouten te maken waardoor mensen me niet meer leuk of aardig vinden, of dat ze me raar vinden”, legt iemand in het onderzoek uit. Anderen vertellen dat ze door drukte op werk of studie geen tijd hebben voor een sociaal leven, of delen dat ze het door bijvoorbeeld autisme of depressie moeilijk vinden om vriendschappen aan te gaan of te onderhouden. 

Voor 4 op de 10 mensen die zich wel eens eenzaam voelen, heeft het best wat invloed op hun dagelijks leven. Ze hebben er mentaal last van, gaan geen leuke dingen doen omdat ze niemand hebben om dat mee te doen, of hebben niemand in hun omgeving die ze om hulp kunnen vragen met praktische zaken.

Niet zo sociale-media

Ook sociale media spelen een -negatieve- rol. Drie op de tien jongeren zeggen dat ze zich daardoor eenzamer voelen, en onzekerder worden over hoe leuk hun eigen sociale leven is. “Je gaat jezelf toch vergelijken met anderen”, vertelt een deelnemer. “Mensen laten daar alleen de mooie dingen zien en dan zit ik me huilend op de bank af te vragen waarom mijn leven zo stom is, vergeleken met dat van hen.”

Ook zeggen deelnemers dat ze het moeilijker vinden om ‘in het echt’ nieuwe vrienden te maken, nu het sociale leven zich steeds meer online afspeelt. “Ik heb het gevoel dat door sociale media mensen minder gewend zijn om met een vreemde te praten in de 'echte' wereld. Als ik op mensen afstap, voelt dat voor beiden gelijk ongemakkelijk”, vertelt een deelnemer.

Heeft ook voordelen

Het is overigens niet alleen maar ellende online: sommige deelnemers zeggen juist dat sociale media ervoor zorgen dat ze zich minder eenzaam voelen. Ze zijn bijvoorbeeld mensen online tegengekomen die dezelfde interesses hebben als zij, mensen die ze normaal niet zo snel tegen het lijf zouden lopen. Of ze volgen leeftijdsgenoten die tegen dezelfde problemen aanlopen, waardoor ze zich minder ‘raar’ en eenzaam voelen. 

Iemand legt dat uit: “Ik heb via sociale media contact met een aantal mensen die vergelijkbare dingen hebben meegemaakt in hun verleden. Dit zijn heftige en nare dingen. Als je dat niet zelf hebben meegemaakt, kun je erg schrikken als ik erover wil praten. Het is heel erg waardevol dat ik online met een aantal mensen wel hierover kan praten, zij begrijpen het en dat werkt helend.”

Taboe op eenzaamheid

Hoe fijn het ook is om met mensen te kunnen praten: veel jongeren durven het niet, hun gevoel van eenzaamheid bespreken. Bijna de helft heeft het er nooit met iemand over. Omdat ze niemand hebben om mee te praten, of omdat ze zich schamen dat ze zich zo voelen. “Eenzaamheid betekent waarschijnlijk dat je weinig vrienden hebt, waardoor mensen kunnen denken dat je geen prettig persoon bent”, vat een deelnemer het samen. 

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Dit onderzoek is gehouden van 10 tot en met 16 april 2024. Er deden 1363 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel