Je bent jong en je wil wat verandering: woningmarkt, klimaat en geld trekken jongeren woensdag naar de stembus

Artikel
20 nov 2023
5 minuten leestijd

Jongeren gaan minder vaak naar de stembus dan ouderen én voelen zich minder gehoord door de politiek. Bovendien vinden jonge mensen heel andere thema’s belangrijk dan ouderen: de woningmarkt heeft bij 35-plussers bijvoorbeeld minder prioriteit. Goede motivatie dus om jezelf woensdag naar de stembus te slepen.

3Vraagt vroeg in de afgelopen maanden, sinds de val van het kabinet in juli, regelmatig aan jongeren welke thema’s voor hen persoonlijk het meest belangrijk waren op dat moment. Eén thema steekt er iedere keer met kop en schouders bovenuit: de woningmarkt. Jongeren zitten daar klem.

Ze kunnen geen huis kopen of huren, hebben moeite met het vinden van een studentenkamer, of zitten in een huis waar ze de hoofdprijs voor betalen. Bovendien zorgt de stijgende rente op de studieschuld ervoor dat de kans op een hypotheek voor veel jonge mensen nóg kleiner wordt.

Lees meer: 'Generatie Genaaid': de helft van de pechgeneratie had minder geleend als de gevolgen duidelijk(er) waren

Een plek onder de zon

In de verkiezingsprogramma’s staan verschillende oplossingen voor de wooncrisis. Sommige partijen vinden bijvoorbeeld dat de huur in de vrije sector aan banden gelegd moet worden, zodat jij geen 1600 euro meer hoeft te betalen voor een tochtig appartement van 60 vierkante meter.

Anderen vinden dat een deel van de nieuwbouwwoningen bij jongeren terecht moet komen, of dat starters een soort ‘startkapitaal’ moeten krijgen om er op de woningmarkt makkelijker tussen te komen zonder eigen vermogen en met een studieschuld.

Lees meer: Jonge huurders zitten in de shit: helft vindt dat hun huisbaas misbruik maakt van het gebrek aan woningen

Let’s talk money

Want ja, geld: dat is ook een issue. Alles werd duurder, je studieschuld steeg en misschien steeg je loon niet mee. “Ik maak me echt zorgen over mijn financiën, ook al heb ik een prima baan”, zegt een deelnemer. “Ik ben alleen en de helft van mijn inkomen gaat op aan huur, dan heb ik andere vaste lasten nog niet eens betaald. En sparen zit er al helemaal niet in”, vertelt hij.

Jongeren maken zich niet alleen zorgen over hun eigen portemonnee:: “Het minimumloon in Nederland is veel te laag om nog van rond te komen. Dat moet omhoog, werken moet gewoon lonen”, vindt iemand in het onderzoek.

Meer minimumloon

De meeste partijen zijn het daar mee eens en vinden dat het minimumloon moet stijgen, al zijn ze het niet eens over het bedrag. Partijen aan de linkerkant vinden dat het naar 16 tot 18 euro per uur moet (het is per 1 januari 2024 €13,27 per uur), partijen aan de rechterkant noemen niet echt concrete bedragen maar vinden vaak wel dat het moet stijgen.

Overigens geldt het minimumloon nu alleen voor mensen vanaf 21 jaar: een aantal partijen vindt dat dat tarief moet gaan gelden voor mensen vanaf 18 jaar.

Lees meer: Jongeren gaan er financieel hard op achteruit: bijna de helft staat er slechter voor dan 3 maanden geleden

Klimaat op de kaart

Ook in de top 3 belangrijkste onderwerpen volgens jonge mensen: het klimaat. Rond de val van het kabinet was dat nog niet zo’n hot issue, maar de A12-blokkades van Extinction Rebellion hebben de opwarming van het klimaat de afgelopen tijd weer op de kaart gezet. Jongeren vinden dit thema véél belangrijker dan ouderen: waar het bij jongeren in de top 3 staat, haalt het bij 35-plussers met moeite de top 10.

Nou kun je woensdag natuurlijk niet naar de stembus om de opwarming van de aarde te stoppen, maar qua maatregelen is er wél iets te kiezen. Moeten we van de ‘fossiele subsidies’ af, waarvoor Extinction Rebellion op de A12 zat? Moeten we überhaupt wel klimaatbeleid hebben? Komt er een windmolen in jouw achtertuin en mag je nog wel vlees eten? Dat er op klimaat echt iets te kiezen valt, blijkt wel uit het feit dat er een stuk of vijf kieswijzers gemaakt zijn die alleen over klimaat en duurzaamheid gaan. Het klimaat- en energiekieskompas bijvoorbeeld, van de makers van het Kieskompas.

Benieuwd welke thema’s nog meer belangrijk zijn voor jongeren, en welke niet zo? Bekijk het hier.

Wist je al dat de jonge generatie goed is voor een kwart van de zetels in de Tweede Kamer? Samen vertegenwoordigt deze generatie meer zetels dan de grootste partij in de kamer, de VVD, nu heeft. Dus zijn de Tweede Kamerverkiezingen belangrijk? Zeker - misschien wel belangrijker dan ooit. Daarom lees je de komende maand alles wat jongeren moeten weten over de verkiezingen op NPO3.nl/stemmen. Via deze linkkan jij daar ook aan bijdragen.

Over dit onderzoek