Sinds 2021 is het in Nederland legaal om online te gokken. Resultaat: een half miljoen nieuwe gokkers, een heleboel nieuwe gokbedrijven en bijbehorende reclame én volgens verslavingsklinieken een toename in het aantal verslaafden. Zes op de tien mensen, van jong tot oud, zouden graag zien dat online gokken weer verboden wordt.

Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt voor de serie 'Verslaafd aan verliezen' van Spuiten en Slikken. Driekwart (75 procent) vindt dat de overheid te weinig doet om mensen te informeren over de gevaren van (online) gokken. 

‘Gevaarlijk en verslavend’

Vorige week kwam de toezichthouder Kansspelautoriteit (Ksa) met een rapport waaruit blijkt dat online gokbedrijven te weinig doen om spelers te beschermen die in korte tijd extreem veel geld verliezen of tekenen vertonen van gokverslaving. Daarom moet volgens hen de wet- en regelgeving zo snel mogelijk aangescherpt worden - ook al is die pas twee jaar oud. 

De meerderheid van de deelnemers (62 procent) vindt het een slechte zaak dat online gokken sinds 2021 legaal is. “Gokken is gevaarlijk en verslavend, online is het toezicht slecht: daar kan je alles veel makkelijker omzeilen dan in het casino, waar gewoon iemand naast je staat.”

Koning ***

Met de legalisering van online gokken, nam ook het aantal gokreclames enorm toe. Je kent ze wel: de ‘Koning’ in een apenpak, de bekende voetballers in een auto - het werden er zo veel dat het sinds 1 juli dit jaar verboden is om ‘ongerichte’ reclame te maken voor online gokken. Dat betekent dat er geen gokreclames meer te zien zullen zijn op bijvoorbeeld tv en in bushokjes. 

Online en op sociale media mag het nog wel, mits een website of account waarop geadverteerd wordt, kan aantonen dat minstens 95% van de bezoekers 24 jaar of ouder is. De meeste deelnemers (84 procent) vinden dat verbod een goede zaak, maar 64 procent zegt wel dat het eigenlijk nog niet ver genoeg gaat. “Een algeheel verbod op gokreclames is het beste”, vindt een deelnemer. “Voor sigaretten, wiet of hasj wordt ook geen reclame gemaakt. Gokken is niet minder slecht voor je.”

Op=op

In het onderzoek doet 8 procent wel eens aan offline gokken, bijvoorbeeld in een casino, en een even grote groep doet dat online, bijvoorbeeld op pokersites of door te gokken op sportuitslagen. 

Rijk worden de gokkers in het onderzoek er niet van. De helft van hen zegt dat ze tot nu toe meer verloren dan gewonnen hebben met (online) gokspelletjes. Een kwart zegt dat ze aardig quitte spelen, een op de vijf zegt dat ze meer gewonnen hebben. “Ik zie gokken als een uitje, zoals naar de film gaan of een drankje op het terras. Ik verwacht er niet rijk mee te worden”, zegt een deelnemer. 

Minder dan 100 euro

Voor de meeste deelnemers gaat het ook niet om grote bedragen. Bijna zes op de tien gokkers in het onderzoek zeggen dat ze nooit meer dan 100 euro hebben gewonnen, driekwart zegt dat ze nooit meer dan 100 euro hebben verloren. Een kleine groep, een op de acht, heeft ooit meer dan 500 euro gewonnen met gokken. 

“Aan het begin van het voetbalseizoen zet ik 25 euro op een goksite voor sportwedstrijden”, legt een deelnemer uit. “Ik zet dan 1 euro in op een paar wedstrijden. In sommige seizoenen bouw je geld op, andere seizoenen minder, maar op = op. Mijn beste resultaat is een keer een seizoen eindigen met €140, meestal verlies ik alles. Maar het maakt saaie voetbalwedstrijden net wat leuker en spannender.”

‘Kan op tijd stoppen’

Driekwart van de gokkers in het onderzoek denkt dat ze niet gevoelig zijn voor een gokverslaving. “Ik vind het te vervelend als ik een paar keer achter elkaar verlies. Je krijgt dan wel de drang om toch nog een keer in te zetten, met het idee dat je dan wel wint, maar ik weet altijd dat ik dat niet moet doen. Ik kan op tijd stoppen”, zegt een deelnemer. 

Een op de vijf denkt wél gevoelig te zijn voor een gokverslaving, maar zegt (nog) niet verslaafd te zijn. “Ik heb ADHD en ben daardoor heel impulsief”, vertelt iemand. “Daardoor ben ik altijd bewust dat er gevaar dreigt als ik een keertje Toto inzet of op een gokkast speel. Ik hou altijd in mijn achterhoofd dat ik niet te ver moet gaan.”

Voor het leven geblokkeerd

Ook geven een aantal deelnemers aan dat ze gokverslaafd zijn, of dat zijn geweest. “Toen online gokken legaal werd, heb ik meteen bij Holland Casino online aangegeven dat ik voor het leven geblokkeerd wil worden”, vertelt een van hen. “Het was niet makkelijk om dat voor elkaar te krijgen. Dat verbaasde me wel. Maar eigenlijk ook weer niet.” 

Een ander: “Ik ben gokverslaafd en sta in het Cruks-register (waar mensen in staan met problematisch gokgedrag, red.), maar er zijn nog zo veel buitenlandse websites waar je jezelf nog kunt aanmelden. Soms is het de vraag hoe legitiem die bedrijven zijn en of je uitbetaald krijgt. Maar dat maakt qua verslaving niet uit: ik ga toch door tot het geld op is, dus het komt nooit tot uitbetaling.”

In de vierdelige Spuiten en Slikken-serie ‘Verslaafd aan Verliezen’ duikt Max Terpstra in de gokwereld. Hij was zelf verslaafd aan gokken en vergokte in drie jaar tijd 16.000 euro. De serie is vanaf donderdag 21 september om 16.00 uur te zien bij BNNVARA op het YouTube-kanaal van Spuiten en Slikken. Tegelijk starten BNNVARA en Spuiten en Slikken de eerste campagne die erop gericht is jongeren bewust te maken over de risico’s van gokken en hulp te bieden bij verslaving. 

---

Over dit onderzoek

Het onderzoek is in samenwerking met BNNVARA’s Spuiten & Slikken gehouden van 9 tot en met 21 juni 2023, voor een documentaire over gokverslaving. Aan het onderzoek deden 28.347 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, van wie 2.010 deelnemers wel eens gokken. Je kunt hier lid worden van het Opiniepanel. Het onderzoek is na weging representatief voor 6 variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit ruim 80.000 leden.

• Deel