Van de kroning in 2013, naar een biertje met Poetin in 2014, een controversiële vakantie naar Griekenland in 2020, tot een podcast in 2023: Willem-Alexander zit bijna tien jaar op de troon. Moet hij de laatste Nederlandse vorst zijn? Jullie zijn daar verdeeld over.

Uit onderzoek van 3Vraagt blijkt dat 48 procent van de deelnemers vindt dat Nederland een monarchie moet blijven, 46 procent vindt dat we een republiek moeten worden - dus bijvoorbeeld met een president als staatshoofd. Maar goed, voorlopig zit er dus een koning. Doet ‘ie dat een beetje goed? Van jongeren krijgt hij een 7 als rapportcijfer, Máxima een 7,5. Dat zijn toch cijfers waar de gemiddelde student meer dan tevreden mee is. 

Generatiekloofje

Toen koningin Beatrix uitlegde waarom ze afstand deed van de troon, zei ze dat ze de verantwoordelijkheid in handen van een ‘nieuwe generatie’ wilde leggen. Jongeren vinden dat maar matig gelukt: de helft (51 procent) vindt dat Willem-Alexander dat niet goed heeft gedaan. 

“Hoe kun je het gezicht zijn van een nieuwe generatie wanneer het merendeel van de jongeren geen huis kan krijgen, terwijl je eigen dochter een grachtenpand in Amsterdam krijgt?”, zegt een van de deelnemers aan het onderzoek.

De koning op Insta?

Ook vinden 4 op de 10 jongeren dat de koning dichter bij het volk zou moeten staan. “Hij doet dat wel beter dan Beatrix, die kwam een stuk elitairder over”, vindt iemand. “Maar zeker gezien de vakantie in Griekenland tijdens corona, is de afstand toch nog te groot.”

Die afstand kan bijvoorbeeld verkleind worden door meer te delen op sociale media, zoals ‘gravinfluencer’ Eloise doet. “Ik denk dat je daar in deze tijd niet onderuit kan. Meer delen op sociale media kan zeker iets doen aan de onbekendheid en geslotenheid van het koningshuis”, vindt iemand. 

Podcast ‘geweldig initiatief’

De podcast die de koning maakte met oud-radio dj Edwin Evers helpt ook, vinden de deelnemers: 65 procent vindt het een goede zaak dat hij dat deed. 

“Een geweldig initiatief”, noemt een deelnemer het. “Heel interessant om eens meer van de koning te horen op deze manier en het sluit volledig aan bij de huidige generatie.”

Griekenland, Poetin en ‘apapapapologies’

Welke momenten uit 10 jaar koningschap hebben jonge mensen vooral onthouden? Met stip op één: die vakantie naar Griekenland. “Alleen noodzakelijke reizen betekent voor de koning blijkbaar iets anders dan voor ons”, zegt een deelnemer. 

Ook het vrij onhandige biertje met Poetin, op de Olympische Spelen van 2014, werd door veel mensen onthouden. Net als de excuses voor het Nederlandse geweld in Indonesië tijdens de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd: “Wat een gênante vertoning, die apapapapologies.”

Gelukkig voor Willem-Alexander onthouden jongeren ook dingen die hij goed heeft gedaan. Vooral zijn betrokkenheid na de ramp met MH17 heeft indruk gemaakt. “Hij toonde zijn emoties, dat vond ik mooi om te zien van een koning. En hij en Máxima waren nauw betrokken bij de nabestaanden, dat hebben ze goed gedaan.” 

---

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Je kunt hier lid worden van 3Vraagt. Aan dit onderzoek, gehouden van 9 tot en met 16 april 2023, deden 1.831 mensen tussen de 16 en 34 mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel