‘Ik maak me minder zorgen over de toekomst': Julia (24) bekeerde zich tot de islam

Nederlandse moskeeën zien meer jonge bekeerlingen en islam-geïnteresseerden. Hoe is het om je te bekeren tot moslim in een sterk geseculariseerd en gepolariseerd land? Kersverse moslims Julia (24) en Ikenna (28) delen hun ervaring: “In de moskee kan ik alles naast mij neerleggen. Het is echt even een momentje voor mezelf.”

Wat verbindt Andrew Tate, Vonneke Bonneke, Jørney Hendrikx, of jawel: Donny Roelvink? Hun gemene deler: ze zijn influencers én recent bekeerd tot de islam. 

Sinds corona zien Nederlandse moskeeën een toename van het aantal jongeren dat geïnteresseerd is in de islam of zich laat bekeren tot het geloof. Is dat toeval? Niet volgens religiewetenschapper Sakina Loukili, als onderzoeker verbonden aan het Meertens Instituut. In tijden van crisis, economische onzekerheid en dreigend conflict, biedt religie houvast, verklaart ze. “De behoefte aan zingeving is groter dan ooit.”

Zoektocht naar rust
Een van die kersverse jonge moslims is Julia. Aan de telefoon vertelt Julia dat ze de islam altijd al interessant vond. “Sommige meisjes uit mijn klas droegen hoofddoeken, dat vond ik zo mooi. Ik wilde weten waarvoor het stond.” Als tiener begon ze zich in de religie te verdiepen. “Ik kocht boekjes en de Koran, ging gerichter dingen op sociale media bekijken en bezocht de moskee. Ik vond mijn weg, mijn pad.” Twee jaar geleden, toen ze in het tweede jaar van haar hbo-opleiding zat, liet ze zich bekeren.

Sindsdien is Julia’s leven veranderd. Ze draagt islamitische kleding, bidt vijf keer per dag en probeert wekelijks naar het vrijdaggebed te gaan. “Als ik ergens kom waar geen gebedsruimte is, in de stad bijvoorbeeld, dan ga ik wel naar een pashokje of bid ik naast een auto. En ben ik bij een vriendin thuis, dan vraag ik of ik even mag bidden.”

Maar het liefst volgt ze het gebed in een moskee. “Dat vind ik het fijnst. Daar kan ik alles naast mij neerleggen. Het is echt even een momentje voor mezelf.” Het geloof geeft haar rust en vertrouwen, vertelt Julia. “Als er iets vervelends gebeurt, wordt het vervangen door iets beters. Alles staat voorgeschreven. Ik maak mij minder zorgen over de toekomst, dat is fijn.”

Helder verhaal
Die behoefte aan rust en duidelijkheid in een chaotische wereld past bij de motivatie van jonge bekeerlingen, vertelt religiewetenschapper Loukili. “Jongeren worden de hele dag door geconfronteerd en gebombardeerd met tegenstrijdige visies op grote levensvraagstukken." Neem het populaire gendervraagstuk; de steeds verder vervagende scheidslijn tussen traditionele ideeën over man en vrouw. "De islam biedt voor jongeren een helder verhaal. Het maakt het leven simpeler.”

Ikenna (28) herkent zich in het verhaal van Julia. “Rond mijn veertiende kreeg mijn vader een beroerte en raakte hierdoor verlamd. Het ziekenhuis werd mijn tweede thuis. Thuis was ik de man, terwijl ik nog maar een kind was.” Al snel ging het slecht met Ikenna. Hij kwam in aanraking met de verkeerde personen en met verschillende overheidsinstanties, waaronder politie en jeugdzorg. “Ik raakte mezelf kwijt. Ik voelde me verloren en wist niet meer wat mijn doel was.”

“Een vriend van mij zag mijn worsteling en spoorde mij aan de islam te bekijken. In eerste instantie was dat een no-go. Moslims kwamen toen regelmatig slecht in de media. Maar ik had niks te verliezen.” Ikenna bekeerde zich in 2016 en woonde daarna op verschillende plekken in de wereld: Malta, Portugal, Spanje en nu in Antwerpen. Daar is hij omringd door moslims. Wel is hij van plan weer naar Nederland te verhuizen.

De islam geeft Ikenna een bevredigend doel in zijn leven, iets dat hij vroeger miste: “Toen ik jong was wilde ik alleen maar rijk en succesvol zijn. Ik wilde een kantoor in New York hebben, dure merkkleding dragen en in een dikke auto rondrijden.” Hij ontdekte dat het niks betekent. “De leegte die ik voelde bleef.” Waar Ikenna vroeger vooral met zichzelf en materiële zaken bezig was, bedenkt hij nu wat hij voor zijn omgeving kan doen en wat hij wil achterlaten als hij er straks niet meer is.

Hip imago
Wat de aantrekkingskracht van de islam onder een deel van de jonge Nederlanders volgens Loukili nog meer verklaart, is hoe het geloof tegenwoordig online wordt verkondigd. “De islam is een religie van jonge mensen. Zij zitten op sociale media. Influencers laten een heel andere kant van het geloof zien dan de traditionele media.” Volgens de religiewetenschapper heerst er zeker bij de oudere generaties Nederlanders een stereotype beeld van de islam als iets gevaarlijks. Dat maakt angstig.

Ook voor Julia’s ouders kwam haar bekering rauw op hun dak. “Het kwam voor hen erg onverwachts en ze wisten niet wat ze ervan konden verwachten. Het beeld dat zij van de islam hadden is gevoed door de media: dat het geloof vrouwonvriendelijk en slecht is.” Nu gaat het een stuk beter. Julia’s ouders begrijpen wat het geloof Julia haar brengt en welke betekenis zij eraan geeft. 

Ikenna had na zijn bekering verslechterd contact met zijn ouders. Zijn moeder accepteerde zijn besluit niet en zijn vader sprak helemaal niet meer tegen hem. Dat viel hem zwaar. “Familie is heel belangrijk voor mij. Ik weet hoe ik als moslim de wereld wil navigeren. Het is een horizon waar ik mij aan vasthoud.” Inmiddels spreekt Ikenna zijn vader weer. “Hij heeft mijn keuze geaccepteerd. Hij focust op zichzelf en dat doe ik ook.” Toch zijn er ook familieleden met wie Ikenna nog altijd geen contact heeft.

Ruk naar rechts
Sinds de winst van Geert Wilders bij de laatste verkiezingen, hebben verschillende moslims hun zorgen geuit over de vrijheid waarmee zij hun geloof nog kunnen belijden. Wie het partijprogramma van de PVV leest, begrijpt waarom. ‘Nederland is geen islamitisch land. Onze eigen cultuur en seculiere wetten hebben altijd voorrang en als je dat niet bevalt, vertrek je maar’, staat te lezen in het voorwoord.

Toch klinkt Julia weinig bezorgd. Wat Wilders zegt over de islam moet met een korreltje zout worden genomen, zegt ze. “Ik maak mij pas druk als er wetten op tafel komen die hoofddoeken of de abaya [een los vallend gewaad tot de grond met lange mouwen, red.] verbieden op scholen en overheidsgebouwen. Mensen die vinden dat wij onszelf beperken, zijn eigenlijk degenen die ons beperken.”

 Als Julia in de toekomst kinderen krijgt, zou ze hen naar een islamitische basisschool laten gaan. “Daar kunnen ze hopelijk in alle rust naar school gaan zonder last te hebben van islamofobie of discriminatie. Ook past het beter bij de normen en waarden van mijn geloof.”

Thuisscholing ziet Julia niet als optie. Het lijkt haar juist goed dat kinderen met elkaar optrekken. “Ik hoop dat de situatie niet verergert en dat wij in de toekomst als vrij moslim kunnen blijven leven in Nederland.”

• Deel