Terug naar Brandpunt+
Waarom deze broodjesverkoper haar ingrediënten met mensenpoep teelt
Die drol die je elke ochtend door de pot spoelt blijkt veel waardevoller dan je denkt. Met haar foodtruck Broodje Poep wil social designer Fides Lapidaire (25) laten zien hoe nuttig mensenpoep kan zijn voor de landbouw.
Kakken, bouten, uit je heup kuchen, kleien, een ontlastende verklaring afleggen: we doen het allemaal. Maar toch vermijden we het onderwerp zelf meestal als de pest, of springen we liever uit het raam wanneer de drol die we hebben gelegd in het huis van onze nieuwe partner niet weg te spoelen is (nee? Alleen ik?).
Niet alleen is poepen doodnormaal – het is ook heel goed voor de aarde, zegt Fides Lapidaire. Vorig jaar studeerde ze af aan de Dutch Academy Eindhoven en stond ze met haar afstudeerproject Broodje Poep op de Dutch Design Week. Broodje Poep is een foodtruck en waterloos toilet in één, waarmee ze langs festivals trekt om mensenpoep en -plas in te zamelen. Hier wordt compost van gemaakt, dat Fides dan weer gebruikt om groenten te telen. Met deze groenten maakt ze broodjes die ze vanuit haar foodtruck doorverkoopt.
Ik weet niet zo goed hoe ik een broodje poep voor me moet zien, dus belde ik Fides om het beter te begrijpen.
Hoi Fides, leuk je te spreken. Is dit een goed moment om over Broodje Poep te praten?
“Hoi! Ja, ik ga alleen wel even ergens anders zitten want ik ben nu in de trein.”
Oké, laten we over poep praten in de trein.
“Ja haha, waarom niet?”
Hoe werkt jouw foodtruck precies?
“We nodigen bezoekers uit om hun poep en plas te doneren in ons waterloos toilet. Normaal moet je vijftig cent betalen bij een openbaar toilet, maar bij ons krijg je korting op een broodje als je doneert. Een man kwam laatst naar me toe en zei, ‘Dus je wil zeggen dat ik een producent ben van iets waardevols? Kan ik dan niet een basisinkomen krijgen voor al mijn gepoep?’ Daar had hij een punt.”
En wat doen jullie met die poep?
“Het ligt aan de locatie, maar soms worden de uitwerpselen al meteen gecomposteerd. Er zitten dan al algen of fertilizers in het toilet. Die slaan we op en brengen we naar een plek om te composteren. Dit is een lang proces, soms moeten we tot wel twee jaar wachten.”
Hmm. ‘Broodje Poep’ klinkt trouwens niet echt aantrekkelijk.
“Nee, dat klopt. Niemand wil dat eten, maar het roept wel bij iedereen iets op. Bij onze foodtruck moeten bezoekers heel erg giechelen en nemen ze veel selfies. Ze denken ‘eww’, maar ze zijn wel erg nieuwsgierig naar wat we eigenlijk doen. Het is een hele makkelijke gespreksopener. Ik laat ze aan het compost voelen, waardoor ze beseffen dat het gewoon aarde is. De grootste schok is wanneer ze de broodjes zien: die zien eruit als normale broodjes. Hun walging verdwijnt, waardoor ze vaak een hap durven te nemen. En dat is ons doel: het narratief over poep veranderen.”
Foto door Marielle Lapidaire
Maar wat voor broodjes moet ik voor me zien?
“Een broodje met lekkere pompoenhummus, of misschien gegrilde koriander. Je kan alles wel telen.”
Oh, dat klinkt eigenlijk erg lekker.
“Ja, toch?”
Was er een ‘aha’-moment waardoor je besloot om iets met poep te doen?
“Ik werkte al een tijdje met Brabantse boeren en eentje zei ineens: ‘Fides, ik wil dat mensen uit de stad gewoon met een emmer vol poep en plas naar me toe komen.’ Ik dacht: waar héb je het over? Hij gaf me toen het boek Vierduizend jaar kringlooplandbouw [originele titel: Farmers of Forty Centuries]. Het is geschreven door de Amerikaanse landbouwwetenschapper Franklin Hiram King in 1911, die naar Oost-Azië reisde om boeren te observeren. In China zag hij hoe gedroogde en gefermenteerde mensenpoep werd gebruikt als mest in de landbouw. Hierdoor konden de boeren genoeg eten produceren, zonder de grond tekort te doen. Het werd erg aangemoedigd: als je je poep inlevert, hoefde je minder huur te betalen. Dus zij keken compleet anders naar poep en plas: niet als afval, maar als iets waardevols. Deze gedachte omslag probeer ik ook met Broodje Poep te veranderen.”
Dus vertel eens: wat wil je bereiken met Broodje Poep?
“We willen het perspectief veranderen, zodat we het kunnen hebben over de potentie van poep. We eten elke dag nutriënten die we weer eruit poepen en plassen, maar spoelen deze belangrijke grondstoffen weer weg, waaronder fosfaat. Zonder fosfaat kan voedsel in de landbouw niet groeien, maar fosfaatmijnen raken nu in hoog tempo op. Om dit tekort tegen te gaan, kunnen we mensenpoep en -plas gebruiken om de voedselkringloop te sluiten. Poep bevat zóveel voeding voor onze bodem. De techniek is er al, maar er gebeurt momenteel te weinig in de landbouw. Zolang we ons narratief dat poep vies is niet veranderen, wordt het moeilijk om het als een optie te zien. Om dit te bereiken werk ik samen met Fedde Jorritsma, droogtoilet-expert van sanitatie-bedrijf LocalWise, en Sven Jurgens, circulair adviseur van KNN Advies, een bureau gericht op een duurzame economie.”
Sinds corona kan ik me voorstellen dat festivals bezoeken met de foodtruck moeilijker is geworden. Kunnen mensen ook hun poep per post naar je sturen?
“Oh, graag! Dat zou een geweldige actie zijn.”
Meen je dat echt?
“Jazeker! Al heb ik de infrastructuur nu nog niet om het veilig op de post te doen of om het goed te verwerken. Wel zijn we nu bezig om in Amsterdam te kijken waar we poep-donatieplekken kunnen starten. Er zijn toch al zoveel waterloze toiletten in de stad, dan kan je net zo goed doneren in zo’n donatieplek.”
Ik denk dat dat de stadslucht wel goed zou doen. Dus what’s next voor Broodje Poep?
“Ik ben met Fedde en Sven bezig met een ketenproject in samenwerking met onder andere Festival Digital. Ook filmen we nu een documentaire, Let’s Talk About Shit, die volgend jaar uitkomt. Hierin volgen we het proces van één Broodje Poep: van poep, naar compost, naar het telen, naar het broodje. We spreken daarin met experts over hoe we het beste de voedselkringloop kunnen sluiten.”
Fides komt aanstaande 10 oktober 2020 naar Dus Wat Gaan Wij Doen?, een digitaal festival over duurzaamheid en klimaatverandering.
