De wespenvriend wil dat je wat liever bent voor wespen

Wespen zijn nuttiger en interessanter dan veel mensen denken. We zouden ze eigenlijk moeten behandelen zoals we de lieve bijtjes behandelen, vindt Sjoert Fleurke, alias De wespenvriend.

Toen ik een poosje terug De Wespenvriend op Twitter ging volgen, was ik verbaasd dat er dus kennelijk mensen zijn die zoveel liefde voor wespen hebben dat ze zich een vriend van de soort noemen. Ikzelf zit niet zo in elkaar! Wespen gaan op je eten zitten, vliegen als je op het terras zit soms zo dreigend voor je gezicht langs en als ze steken doet het pijn. 

En toch zou ook ik volgens Sjoert Fleurke (50) de wesp lief moeten hebben. De Groningse wiskundige twittert sinds 2018 op De Wespenvriend allerhande woorden van steun voor de wesp, alsmede tips hoe je op correcte wijze met ze omgaat, én ontkrachtingen van mythes rondom deze door veel mensen zo gehate insecten. Waarom precies, wilde hij best telefonisch even uitleggen.

Sjoert, de meeste mensen hebben een hekel aan wespen. Jij zou dat graag anders zien. Waarom?

“Wespen zijn heel nuttige insecten. Net als bijen bestuiven zij ook andere planten: sommige plantensoorten worden zelfs alleen door wespen bestoven. Bijen en wespen zijn dan ook nauw verwant. Wel is het zo dat bijen vegetarisch zijn: die richten zich alleen op nectar en het stuifmeel van planten. Wespen zijn de carnivoren van de familie. Maar daar zit ook een deel van hun nut in: een wespennest, dat al gauw tweeduizend wespen teelt, moet te eten hebben. Ze vangen daarom duizenden vliegen, muggen en andere insecten per dag. Als je een wespennest in je omgeving hebt, dan heb je ook merkbaar minder vliegen en muggen in de omgeving. Dus dat is al prettig.”

Waarom hou jij persoonlijk zoveel van wespen?

“Net als mieren en bijen werken wespen nauw samen in koloniën. Die samenwerking vind ik prachtig. Ik las er als kind over in een boekje op school en sindsdien heeft die fascinatie me niet meer losgelaten. Natuurlijk vind ik het ook vervelend als ik gestoken word, maar ik koppel die pijn los van mijn fascinatie. Laatst haalde ik een nest Duitse wespen bij iemand op, die best wel agressief bleken te zijn. Tijdens het opgraven van het nest uit de tuin van die mensen ben ik minstens zes keer gestoken. Maar ja, als je weet hoe dieren zijn, neem je het ze niet kwalijk.” 

Dus hoe meer je weet, hoe minder vrees en verwijt er zijn?

“Ja, en daarom twitter ik ook zoveel over wespen. De wespenvriend begon twee jaar geleden als een Twitteraccount omdat ik toen al een poosje zonder succes een wespennest naar mijn tuin probeerde te lokken. Toen dat niet lukte, heb ik een oproep gedaan op social media: of iemand misschien een wespennest had dat ik dan kon komen ophalen. Online klagen mensen vooral dat ze van nesten af willen, dus ik had er zo een te pakken.”

“Ondertussen zat ik te kijken hoe dat werkte met twitter, en terwijl ik berichtjes zat te lezen, dacht ik dacht tjonge, wat is er veel haat en onbegrip voor wespen. Ik schrok toch echt van de grenzeloze haat die leeft voor deze insecten, mensen gaan echt te keer. Ik ben gaan reageren op mensen en ben hun berichten wat gaan nuanceren.”

“De interessante weetjes over wespen die ik toen ging posten werden door een groepje mensen gewaardeerd, en zij moedigden me aan door te gaan. Dus dat deed ik toen. Zo is het gegaan.”

Waarom denk je dat mensen zo’n hekel aan de wesp hebben?

“Onbekend maakt onbemind. Ik ben al van kind af aan geïnteresseerd in wespen en vind alles wat ze doen prachtig. Een ander gedeelte van de ergernis is denk ik afkomstig van het gedrag van de zogeheten limonadewesp. Van de tien, elf soorten wespen in Nederland zijn er twee die we limonadewespen noemen, en die aan het eind van de zomer zo hinderlijk op zoetigheid afkomen op het terras of in de tuin. Dat komt doordat er minder larven in het nest zijn: de koningin van het nest legt geen eitjes meer, en zodra de larven groot zijn, hoeven de andere wespen ze niet meer te voeden. Volwassen wespen voeden zich met zoetigheid – het zijn juist de larven die vlees eten.” 

Hoe zit dat?

“Als de wesp een larve voedt, krijgt het een druppeltje zoethoudende stof terug. Daar leeft de wesp dan van. Dus wanneer de larven groot zijn moeten die wespen op een andere manier aan hun voeding komen. Aan het einde van de zomer is dat wat misgaat. Wespen kunnen dan de hele dag rondvliegen op zoek naar zoetigheid. In de natuur is er dan vaak bladluis die in die zoetigheid voorziet, maar als je in een woonwijk zit met niet al te veel bladluis, kan het gebeuren dat wespen bij de prullenbak terecht komen of bij je ijsje zitten. Dan zijn ze niet schuw, zelfs brutaal, om aan eten te komen.”

Maar dat ís dan toch ook vervelend?

“Ja, maar ook weer niet zo vervelend als mensen denken. Wespen willen echt niks met mensen te maken hebben en ze steken ze nooit, tenzij ze worden aangevallen. Dus als je rustig blijft, is er echt, echt, echt niets aan de hand.” 

Wat is nog meer belangrijk voor mensen om te onthouden rondom wespen?

“Het is belangrijk te beseffen dat wespennesten in de tuin of huis niet altijd automatisch verdelgd hoeven worden, met alle chemicaliën die weer andere dieren kwaad doen. Ik haal bijvoorbeeld best vaak zelf wespennesten op van anderen.”

Hoe vaak?

“Morgen haal ik het zevende nest op.”

En waar laat je die dan?

“Bij ons in de tuin. Ik heb er ook een in het huis, op zolder.” 

Nee!

“Mijn hobby is niet onomstreden: mijn vriendin is waarschijnlijk allergisch voor wespengif. Wel moet ik eraan toevoegen dat ik een grote tuin heb die helemaal om het huis heen loopt, en dat we eigenlijk nooit echt last hebben van wespen in de tuin, zelfs niet als we daar zitten. In de hoek waar de nesten bij elkaar hangen heb ik ook een groot waarschuwingsbord weggezet. En mochten de wespen ooit overlast geven, dan maak ik een wespenterras. Daar zet ik kommetjes met zoetstof voor ze weg, om ze op afstand te houden. Het nest op zolder zit in een afgesloten, doorzichtige kist – ik noem het ook wel 'Vesparium' – die alleen via een buis die door het kozijn loopt toegankelijk is. De wespen kunnen dus niet vrijelijk door het huis vliegen. De familie tolereert het.”

Volg de Wespenvriend op Twitter

• Deel