Terug naar Brandpunt+
Moeten we het WK in Qatar boycotten?
- Rondvraag
- 18 mei 2016
- 7 minuten leestijd
Onder erbarmelijke omstandigheden leggen slecht betaalde gastarbeiders stadions en een nieuwe infrastructuur aan. Amnesty rept over moderne slavernij. Moeten we in 2022 wel meedoen aan het WK?
Het wereldkampioenschap in Qatar is nu al het bloederigste ooit. Niet omdat rivaliserende supporters elkaar te lijf gaan, maar omdat arbeiders massaal het loodje leggen. Over de precieze aantallen verschillen de meningen, maar in januari 2014 meldde The Guardian dat er al 185 gastarbeiders uit Nepal waren overleden. Dat is dus ruim twee jaar geleden.
Voor wie hoopt dat de situatie sindsdien verbeterd is, hebben we slecht nieuws. Amnesty International publiceerde een vernietigend rapport over de omstandigheden van de arbeiders in Qatar. Hun paspoort wordt afgepakt, ze mogen niet naar huis, ze maken onmogelijk lange dagen in de hitte, krijgen vaak niet op tijd of te weinig betaald en slapen met grote groepen in hutjes ter grootte van de gemiddelde douchecabine. Moderne slavernij, oordeelt de mensenrechtenorganisatie. Kortom: moeten we het WK in Qatar boycotten?
Willem Vissers, voetbalverslaggever bij de Volkskrant: "Ik ga niet naar Qatar. Dat vertik ik"
Willem Vissers ageert al bijna twee jaar tegen het WK 2022. “In Qatar komt alles samen wat er mis is met het moderne voetbal. Het toernooi had daar überhaupt nooit gehouden mogen worden, maar is gewoon gekocht. Het staat voor: doorgeslagen commercie en onmenselijke behandeling van arbeiders. Dat zou wat mij betreft voor de KNVB reden moeten zijn om bij de FIFA aan te dringen op een nieuwe toewijzingsprocedure. Sleep ze desnoods voor de rechter. Die organisatie wil toch een frisse start? Nou, laten we met Qatar beginnen. En doe Rusland (waar het WK in 2018 wordt gespeeld, red.) ook maar opnieuw, als je toch bezig bent.
“Voor mij geldt: ik ga er niet heen. Dat vertik ik. Of ik over het toernooi zal schrijven? Ja, dat wel. Ik begrijp dat ik me in een moeilijke positie manoeuvreer, want ik ga wel bij FC Barcelona kijken, en die worden door de Qatar foundation gesponsord."
Van voetballers verwacht Vissers geen statement. “Stel: je bent 28, je werkt hier al jaren naartoe en het wordt het hoogtepunt van je carrière. Prima, ga vooral. Dat kun je sporters niet kwalijk nemen. Ik hoop wel dat bestuurders en politici iets ondernemen. Als je gaat, doe dan iets. Spreek de Qatari erop aan.“
“Of supporters moeten gaan? Ach, daar oordeel ik niet over. Als jij in zo’n land stiekem op je hotelkamer een biertje wil drinken in je oranje pak omdat het elders niet mag: mij best. Veel plezier. Iedereen moet het zelf weten. Wij leven wél in een vrij land, laten we dat vooral zo houden.”
Theo Pouw, voorzitter Supportersclub Oranje: "Wij maken er gewoon een feest van. Net als altijd"
De Supportersclub Oranje telt liefst 38 duizend leden en is daarmee een van de grootste georganiseerde verenigingen van een landenteam. Hoeveel daarvan ook daadwerkelijk naar Qatar zouden gaan, durft voorzitter Pouw niet te zeggen. “We moeten het sowieso eerst nog eens halen, en dat zie ik niet positief in. Maar normaal gesproken krijgen we acht procent van de stadioncapaciteit, en die kaarten verdelen we dan met de KNVB en sponsoren.”
Op de suggestie dat de supportersvereniging net als Volkskrant-journalist Willem Vissers zou moeten boycotten, reageert Pouw geagiteerd: “Prima dat hij niet gaat. Hartstikke mooi. Dan kan er een echte Oranjesupporter extra mee. Wat een onzin om niet te gaan. Begrijp me niet verkeerd, als mens vind ik het tragisch wat er gebeurt. Maar we zijn toch ook in Argentinië en Oekraïne geweest? Je moet niet denken dat je met een boycot je wil aan de wereld op kan leggen. Wij moeten niet roomser dan de paus willen zijn. Laat dat maar aan de politiek over.”
“De FIFA is tekortgeschoten. Helemaal netjes is de toewijzing natuurlijk niet gegaan. En los daarvan: als een land de fatsoenlijke bouw van een stadion niet kan garanderen, dan moet je ze geen toernooi laten organiseren. Maar als je dat dan toch doet, gaan wij er gewoon een feest van maken. Net als altijd.”
Justin D. Martin, professor journalistiek aan de Northwestern University in Qatar: "Je kunt niet verwachten dat Qatar in een oogopslag in Zweden verandert"
Volgens Justin D. Martin is het wereldkampioenschap juist een katalysator voor verandering. “Het rapport van Amnesty wordt alleen maar belangrijker door één simpel feit: het WK 2022 gaat in Qatar gespeeld worden en nergens anders. Daar verander je niets aan.”
“Wat wel de neiging heeft te veranderen, is de manier waarop arbeiders in Qatar worden behandeld. En wel als direct gevolg van de media aandacht voor de tekortkomingen in de omstandigheden van deze arbeiders. Er komen verbeteringen aan op het gebied van mensenrechten in Qatar, maar je kunt niet verwachten dat het land in een oogopslag in Zweden verandert. Die dingen kosten tijd.”
“Er moeten daartoe drie dingen gebeuren: journalisten en mensenrechtenorganisaties moeten doorgaan met hun werk omtrent de behandeling van arbeiders, Qatarese ambtenaren moeten het in hun systeem krijgen dat ze beter met journalisten communiceren, en voetbalfans die de finale het liefst in Wembley gespeeld zien worden moeten iets zinnigs gaan doen met hun dag.“
In het Amerikaanse weekblad The New Republic zette Justin D. Martin al eens uiteen waarom het WK straks gewoon in Qatar moet worden gespeeld.
Joost Alferink, product designer, werkt in Qatar mee aan een talentenjacht: "Zet die Westerse bril eens af"
Joost Alferink is de internationaal geroemde Nederlandse product designer die eind jaren negentig het Senseo-apparaat ontwierp. Hij werkt veel in Qatar, waar hij onder andere meewerkt aan Stars of Science, een talentenjacht gericht op product ontwikkeling. Alferink: “Vooropgesteld: ik vind het ontzettend belangrijk dat organisaties als Amnesty de vinger aan de pols houden. Want als je niet scherp bent, gaat het inderdaad mis. Maar die Westerse bril mag wel eens af. Ik hou zelf ontzettend van een discussie over de regio, maar laat het dan wel genuanceerd zijn.”
“Ik mocht zelf een keer het land niet uit. Ik werkte toen voor de Qatar Foundation, de shirtsponsor van FC Barcelona. Het bleek een vergissing: mijn baas had niet kenbaar gemaakt dat ik mocht vertrekken. Want zo zijn de regels daar nou eenmaal: je werkgever moet goedkeuring geven voor je vertrek. Als je via officiële kanalen Qatar binnenkomt, krijg je dat ook gewoon van te voren te horen. In het onofficiële circuit gebeuren wel hele erge dingen, daarom is het zo goed dat Amnesty zo’n rapport brengt.”
“Wat die woonsituatie betreft: dat is echt een schoolvoorbeeld van Westerse perceptie. Zo veel mensen in een kleine ruimte, dat vinden wij onmenselijk. Maar wat is het alternatief? In hun thuisland sliepen die mensen heus niet in villa’s hoor.”
“Het WK 2010 was het eerste op het Afrikaanse continent, 2022 wordt de eerste in de Arabische wereld. Dat moet ooit gebeuren, want het is vreselijk belangrijk voor heel veel mensen en vanuit economisch perspectief. En dan kom je bij Qatar uit, want Irak heeft nou eenmaal geen poen. Qatar heeft dat geld overigens omdat wij altijd voor dat gas (LNG) betaald hebben. Dus de machtsstructuren die we nu afkraken, hebben we deels zelf gecreëerd. En geloof me: in het land verandert van alles, juist omdat wij er nu over discussiëren.”
