Daaristiedan, de eerste officiële Nederlandse Netflix Original! We hebben er even op moeten wachten, maar eindelijk is het dan zover. Maar was het ook het wachten waard?

We moesten er even op wachten, maar in navolging van landen als Frankrijk, Duitsland en Italië heeft ook Nederland nu eindelijk haar eerste officiële Netflix Original. Vorig jaar kwam de Amerikaanse streamingdienst al met Undercover – de Narcos van de lage landen – maar dat was een samenwerking met de Belgische zender Één. Een soort Mathieu van der Poel of Max Verstappen onder de series, zeg maar. La Chouffe uit een Heinekenglas. Ares – daarentegen – is zo Nederlands als de woonboulevard met Hemelvaarts, als leverworst met een vlaggetje op tuinstoelverjaardagsfeestjes en het is zo Nederlands als het handig wegmoffelen van onwelgevallige hoofdstukken uit onze vaderlandse geschiedenis. Dat laatste – of beter gezegd: het blootleggen ervan – is mede de insteek van deze nieuwe serie van Pieter Kuijpers, eerder al verantwoordelijk voor films als Van God Los, TBS en Riphagen. De vraag is alleen of dat echt gelukt is. Ik heb daar namelijk zo mijn twijfels over.

Ambitie vs. geweten

Rosa – medicijnenstudent en dochter van een vader uit de nachtploeg en een moeder met wat uitdagingen in de psychische sfeer – wordt via een vriend gescout voor een geheimzinnig genootschap: Ares. Oud-leden van deze ultra-exclusieve studentenvereniging – vernoemd naar de Griekse god van de oorlog – bekleden hoge functies in de samenleving en dat klinkt de ambitieuze Rosa als muziek in de oren. Ze wil zelf namelijk ook wel wat stappen zetten op de maatschappelijke ladder. Go, Rosa! Al snel komt ze er achter dat een dergelijk carrièrepad blijkbaar gepaard gaat met de nodige dubieuze, vaak moreel verwerpelijke beslissingen. Voor niks gaat de zon op, zullen we maar zeggen. Macht, invloed en geld komen niet zomaar aanwaaien, daar moet je wel even je schaamte en schuldgevoel voor opzijzetten. Iets wat de leden van Ares al generatie op generatie doen. Je moet het maar kunnen. Laat Rosa zich verblinden door ziekelijke ambitie en hebzucht of weet de engel op haar schouder uiteindelijk aan het langste eind te trekken?

Een afstudeerproject van filmstudenten met iets te veel budget.

Afstudeerproject

Met Mocro Maffia, Hollands Hoop, Het Geheime Dagboek Van Hendrik Groen en Ramses – om er maar een paar te noemen – zijn er de afgelopen jaren genoeg goeie Nederlandse series gemaakt, maar ik zou Ares niet in dat rijtje plaatsen. Op Twitter vergeleek iemand het zelfs met een afstudeerproject van filmstudenten met iets te veel budget. Dat is wellicht wat scherp aangezet, maar Ares is inderdaad niet zonder problemen. Uit het buitenland klinken opvallend veel lovende reacties, maar dat komt geheid vanwege het feit dat zij door de taalbarrière niet worden geconfronteerd met die typisch Hollandse, houterige manier van acteren die Michiel Romeyn ooit zo treffend omschreef. Hoe komt het toch dat dit keer op keer maar weer de achilleshiel van Nederlandse producties is? Zelfs als Thom Hoffman en Daan Schuurmans niet meedoen?! Ook de audiovormgeving is om bloednerveus van te worden. Je krijgt tussen de dialogen door een onophoudelijk bombardement van onheilspellende strijkers en blazers voorgeschoteld. Zodra je het eenmaal in de gaten hebt, kun je het niet meer ont-horen. Gekmakend is het.

Zelfs de padvinderij in Grolloo heeft een langere ontgroening dan Ares.

Verzuipt in symboliek

De overige punten van kritiek kan ik niet benoemen zonder er ook wat spoilers in te fietsen, dus als jij nog als een onbeschreven blad aan Ares wilt beginnen, dan is dit het punt om af te haken. Ondanks dat je van een serie die hint naar de slavernij en (institutioneel) racisme misschien wat meer diepgang zou verwachten – daarover later meer – zit het verhaal in grote lijnen best goed in elkaar. Een vermogende, witte elite die haar rijkdom heeft vergaard over de rug van anderen, wordt achternagezeten en opgevreten door haar eigen schuldgevoel en schaamte, dat is op zich best een aardig plot. Het probleem zit hem vooral in de keuzes die vervolgens in het script zijn gemaakt. Zo kent zelfs de padvinderij in Grolloo een langere en heftigere ontgroening dan het ooh zo prestigieuze Ares, kun je als net ingewijd lid blijkbaar ook meteen president worden en komt Rosa – na zelf gebrandmerkt te zijn – er pas een paar dagen later in het ziekenhuis achter dat haar moeder – die ze toch al een jaar of 18 kent – dezelfde stempel op haar pols heeft. Onlogisch en ongeloofwaardig. Ook lijkt Ares bijna te verzuipen in symboliek. Het opbraken van een zwarte, olieachtige substantie als symbool voor je schuldgevoel, het ei als symbool van de wedergeboorte (?) en natuurlijk de verwijzingen naar de slavernij met kettingen, katoenen gewaden en het brandmerken. Het is wel erg veel allemaal – en voor sommigen waarschijnlijk ook verwarrend en vervreemdend – en daardoor raakt de boodschap een beetje ondergesneeuwd. Jammer.

Deze serie had best wat meer diversiteit kunnen gebruiken.

Gemiste kans

De boodschap had ook wel iets meer diepgang mogen hebben dan: Nederland is zo welvarend, omdat we het in de Gouden Eeuw niet zo nauw namen met de mensenrechten. Je kunt niet even dertig seconden het vooronder van een slavenschip en wat oude schilderijen laten zien en er dan maar vanuit gaan dat iedereen het wel begrijpt. Een thema als dit verdient meer tekst en uitleg dan dat, maar dan moet je wel een schrijversteam hebben dat over voldoende kennis over het onderwerp beschikt. Een korte blik op de foto bij het interview wat De Volkskrant met de scenaristen van Ares had, legt eigenlijk direct het hele probleem bloot: deze serie had best wat meer diversiteit kunnen gebruiken. Nu is het toch een beetje een serie van witte mensen, over witte mensen en daarmee misschien ook wel voornamelijk vóór witte mensen. Ondanks de goede bedoelingen – ook onze negatieve rol in de geschiedenis moet voldoende belicht worden – gaat het toch weer over ‘ons’ en krijgen ‘zij’ – de slachtoffers – totaal geen ruimte. Een gemiste kans.

• Netflix (2020)
• Oppervlakkige geschiedenisles in een dun horrorjasje
• 30 minuten per aflevering
  

• Deel