Op 14 oktober 2019 werden in een afgelegen boerderij in de buurt van het Drentse dorpje Ruinerwold vijf kinderen aangetroffen die daar al jaren - afgezonderd van de wereld - hadden geleefd. Dit is hun krankzinnige verhaal. Althans, het verhaal van hun eerder al gevluchte broers en zus.

Een verhaal waarvan de rillingen over je lijf lopen.

Soms heb je van die documentaires die je echt even sprakeloos op de bank achterlaten. Van die docureeksen waar je naderhand nog een tijdje mee rond blijft lopen. Making A Murderer was zo’n serie, Wild Wild Country en Don’t F*** With Cats wisten dat voor elkaar te boksen en ook De Kinderen Van Ruinerwold gaat je als kijker niet in de koude kleren zitten. Nadat er in een boerderij in Drenthe een aantal kinderen worden gevonden die door hun godsdienstwaanzinnige vader jarenlang zijn afgeschermd van de boze buitenwereld, staat heel Nederland op zijn kop. Dat zoiets hier kan gebeuren. Experts en ‘ingewijden’ praten aan talkshowtafels in vraagtekens en vermoedens. Niemand weet precies wat er zich op dat kleine stukje land nabij Ruinerwold allemaal heeft afgespeeld. Om aan al dat speculeren voorgoed een einde te maken, hebben vier van de inmiddels volwassen kinderen – Israel, Shin, Mar Jan en Edino – besloten om eenmalig hun verhaal te doen. Een verhaal waarvan de rillingen je over het lijf lopen.

 De aanwezige gasten kletteren bijna van hun stoel van verbazing.Geest uit de fles

Het is zondag 13 oktober 2019 en in een typische dorpskroeg in Ruinerwold zitten de stamgasten aan hun welverdiende biertje. Aan de bar worden de voetbaluitslagen doorgenomen en roddelt men over de nieuwe scharrel van de melkman. Niks nieuws onder de zon. Dan loopt er opeens een nogal onverzorgde jongeman binnen. Hij verkeert overduidelijk in een verwarde toestand. Israel – zoals de jongen heet – vertelt de barman dat hij al negen jaar niet buiten is geweest en nog nooit een school van binnen heeft gezien. Zijn moeder is overleden en zijn vader is bedlegerig omdat hij drie jaar geleden een beroerte heeft gehad. Een beroerte die onbehandeld is gebleven, omdat er door het gezin nooit medische hulp is gezocht. De aanwezige gasten kletteren bijna van hun stoel van verbazing, maar het verhaal wordt alleen nog maar gekker. Wanneer de politie – na een tip van de barman – een kijkje gaat nemen bij een nabijgelegen boerderij, treffen ze daar – in een kleine, afsluitbare ruimte – zes mensen aan. Het gaat om de vader van Israel en zijn vijf jongere broertjes en zusjes. Ze maken een verschrikte, verwilderde indruk en het is niet duidelijk of ze daar vrijwillig verblijven.

Het is een verkapte lofzang aan de overlevingskracht.

Kracht

Ze zeggen weleens dat ouders onvoorwaardelijke liefde koesteren voor hun kinderen, maar dat is natuurlijk onzin. Je hoeft alleen maar de krant open te slaan om te zien wat voor verschrikkelijke dingen ouders hun kinderen aan kunnen doen. Er is wel voorwaardelijke liefde, maar dat is de liefde van het kind voor de ouder. Zelfs kinderen die zware geestelijke, lichamelijke en soms seksuele mishandeling hebben doorstaan, houden toch nog vaak de deur op een kier voor hun gewelddadige ouders. Iets soortgelijks zien we ook bij de kinderen van Ruinerwold. Het is echt bewonderingswaardig – maar tegelijkertijd ook totaal verbijsterend – om te zien met hoeveel nuance Israel, Shin, Mar Jan en Edino over hun vader kunnen praten. Het roept de vraag op of de vier nou zo krankzinnig sterk zijn of dat ze – door alles wat ze hebben meegemaakt – emotioneel gewoon volledig murw gebeukt zijn. Of er sprake is van een ongekende vorm van vergevingsgezindheid of dat ze nog steeds gebukt gaan onder de naweeën van een hardnekkig stockholmsyndroom. De manier waarop de vier over hun ervaringen praten is ongekend. Ze hebben het verwoorden van emoties tot een hogere kunst verheven. Daarmee houden ze je als kijker ook een spiegel voor. Als zij na zoveel ellende nog de nuance kunnen vinden, waar maken wij ons dan eigenlijk nog druk over? Daarom is De Kinderen Van Ruinerwold niet alleen heel erg pijnlijk om te kijken, maar op de één of andere manier ook hoopvol. Het is een een verkapte lofzang aan de overlevingskracht. Nu maar hopen voor de kinderen van Ruinerwold dat overleven uiteindelijk (enigszins) onbezorgd leven kan worden. Het is ze meer dan gegund.

Het is puur beschouwend, zonder frame, oordeel of verborgen agenda.

Integer

De Kinderen Van Ruinerwold is een docureeks zonder opsmuk. Het zijn de verhalen van Israel, Shin, Mar Jan en Edino, aangevuld met wat privébeelden en beelden uit de media. Meer is het niet en meer heeft het ook niet nodig om een verpletterende indruk te maken. De toon die documentairemaakster Jessica Villerius heeft weten te vinden, is prettig. Het is met heel veel integriteit gemaakt. Het is puur beschouwend, zonder frame, oordeel of verborgen agenda. Anno 2021 bijna een unicum. Je kunt dan ook zien dat Israel, Shin, Mar Jan en Edino zich bij Villerius op hun gemak voelen. Hun onbevangenheid is ontwapenend en daardoor voelen de verhalen die ze vertellen iedere keer weer als een stomp in je maag. Je kunt niet anders dan met ze meeleven. Meeleven is één ding, maar hun ervaringen volledig begrijpen is natuurlijk onmogelijk. Gelukkig kunnen ze daarvoor bij elkaar terecht en ik hoop dat ze samen hun leven weer volledig op de rails krijgen. Ik zet in ieder geval alvast een cirkel in mijn agenda bij april 2031 voor De Kinderen Van Ruinerwold: 10 Jaar Later.

• BNNVARA op NPO1
• Gehele seizoen nu te zien op NPO Start
• Een docu die je moet zien om hem te geloven
• 45 minuten per aflevering
  

• Deel