Wat je moet weten over het NPO-fonds

Doelstelling NPO-fonds

Met het budget voor het NPO-fonds stimuleert de NPO hoogwaardige fictieproducties, documentaires en talentontwikkeling bij de landelijke publieke omroep. De NPO reserveert hiervoor per jaar 18,8 miljoen euro (prijspeil 2023) die toegekend wordt op basis van verschillende regelingen (zie: link naar regelingen).
De voorstellen moeten bestemd zijn voor uitzending of verspreiding via de radio, televisie en online aanbodkanalen van de NPO. Alleen landelijke publieke media-instellingen (omroepen) kunnen, via het intekenproces van de directies Video en Audio en het NPO-fonds, aanvragen.

Het budget voor het NPO-fonds is er voor documentaire- en fictieproducties waaruit urgentie van de makers spreekt. De voorstellen hebben universele zeggingskracht en leiden tot bijzondere producties die het publiek beroeren, verrassen, tot nadenken stemmen en nieuwe inzichten geven. De projecten zijn relevant, onderscheiden zich door een persoonlijke signatuur van de maker(s), en laten originaliteit, creativiteit, gelaagdheid en reflectie zien, zowel in onderwerpkeuze als in aanpak en vormgeving. De makers hebben nagedacht over wie zij met hun project willen bereiken en hoe zij dat het beste kunnen doen.

Het budget van het NPO-fonds is nadrukkelijk bedoeld voor producties die rechtdoen aan de diverse samenleving (geslacht, leeftijd, culturele achtergrond), zowel qua onderwerpkeuze, als wat betreft crew en cast. Met het budget spoort de NPO ervaren makers aan mogelijkheden te vinden samen te werken met beginnende, talentvolle makers en schrijvers. Ook samenwerkingen met makers uit andere disciplines, zoals beeldende kunst, theater, journalistiek, zijn welkom, mits zij leiden tot audiovisuele producties die bij de publieke omroep uitgezonden en geplaatst kunnen worden; zoals geldt voor alle projecten waarvoor NPO-fondsbudget wordt aangevraagd.

Het budget maakt deel uit van het programmabudget van de NPO en dient dienovereenkomstig ten goede te komen aan producties van omroepen die – in geval van samenwerking – met overwegend Nederlandse partijen uit de audiovisuele sector worden gerealiseerd. De producties spreken primair een divers Nederlands publiek aan.

Inhoudelijke criteria NPO-fonds

Bij het beoordelen of aanvragen uit het budget van het NPO-fonds zullen worden toegekend, kijkt een commissie van onafhankelijke deskundigen naar kwaliteit, oorspronkelijkheid en zeggingskracht van het project aan de hand van de volgende punten, die in onderling verband worden beoordeeld:

• Inhoud - wat willen de makers vertellen: de inhoudelijke beschrijving van het project.
• Vorm - hoe willen de makers het verhaal vertellen: de regievisie, schrijversvisie, hoe de gekozen filmische vertaling / geluidsvormgeving aansluit op het inhoudelijke verhaal, de gelaagdheid van de vertelling.
• Motivatie - waarom willen de makers een onderwerp uitdiepen: de persoonlijke motivatie voor en relevantie van het onderwerp, hoe het nieuwe project aansluit op eerder werk, hoe het past in de ontwikkeling van de makers.
• Toegevoegde waarde - de betekenis van het project (inhoud en vorm) voor een divers video- en audioaanbod, lineair en online.
• Team - met wie willen de makers de film, de serie, het audioverhaal realiseren, en waarom: track record van het team.
• Publiek - voor wie willen de makers het project maken en hoe willen zij dat publiek bereiken: doelgroep en bereik.

Verdere specificaties van de criteria per genre en per soort voorstel  (concept, ontwikkeling of productie) zijn terug te vinden bij de verschillende regelingen.

Werkwijze bij aanvragen voor budget NPO-fonds

De werkwijze die van toepassing is op de inzet van NPO-fondsbudget is vastgelegd in het Coördinatiereglement aanbodkanalen. Je vindt dit reglement in de Openbare documenten op de site van de NPO. Hieronder vatten we dit proces beknopt samen.

Proces

Omroepen die in aanmerking willen komen voor NPO-fondsbudget, geven dat bij de intekening van het voorstel aan, alsook van welke regeling de omroep gebruik wil maken.
De voorstellen doorlopen vervolgens eerst het reguliere intekenproces. Als dit positief verloopt, wordt het voorstel voordat daarover wordt besloten, voorgelegd aan een adviescommissie van externe deskundigen.
De adviescommissie adviseert aan de hand van de toepasselijke criteria of aan het voorstel wel of niet NPO-fondsbudget kan worden toegekend. De adviescommissies werken in een bepaald aantal rondes per jaar (zie voor de data van de adviesrondes: Adviesrondes 2025). Een adviesronde van de adviescommissie duurt in principe vijf weken. Na elke adviesronde wordt het advies van de adviescommissie via de NPO MediaModule bekendgemaakt aan de betreffende omroep.

Alleen bij een positief advies van de adviescommissie kan aan het voorstel NPO-fondsbudget worden toegekend. De toekenning van dat NPO-fondsbudget verloopt volgens het reguliere besluitvormingsproces dat geldt voor alle programmering. Dat betekent dat het voorstel inclusief NPO-fondsbudget wordt opgenomen in een volgend conceptplaatsingsbesluit met het oog op de formele besluitvorming.

Als de adviescommissie negatief adviseert, kan het voorstel aangepast worden en via de NPO MediaModule nogmaals worden aangeboden aan de directie Video dan wel Audio, die dit, na eigen check, voor de tweede keer voorlegt aan de adviescommissie. De adviescommissie beoordeelt het aangepaste voorstel opnieuw, volledig en integraal, en kijkt dus niet alleen naar de aanpassingen, maar beoordeelt alle elementen van het voorstel opnieuw in samenhang.

Na een negatief advies van de adviescommissie kan een voorstel eenmaal worden aangepast en opnieuw worden voorgelegd aan de adviescommissie, tenzij de betreffende regeling deze mogelijkheid uitsluit.
Het aangepaste voorstel moet binnen een half jaar na datum van het negatieve advies toegevoegd worden in de NPO-MediaModule. Na de check door de directie Video of Audio gaat het aangepaste voorstel naar de adviescommissie die dit opnieuw volledig en integraal beoordeelt. De commissie die het aangepaste voorstel behandelt, bestaat in ieder geval uit één commissielid die het oorspronkelijke voorstel in de eerdere vergadering heeft beoordeeld.

Is het tweede advies positief, dan verloopt de toekenning van NPO-fondsbudget wederom volgens het reguliere besluitvormingsproces dat geldt voor alle programmering. Na een tweede negatief advies van de commissie heeft de omroep twee weken de gelegenheid een alternatief financieringsvoorstel voor te leggen aan de NPO, waarbij geen NPO-fondsbudget benodigd is.

Wanneer binnen de regelingen Documentaire Video in één adviesronde in totaal meer dan vijftien voorstellen worden ingediend, dan heeft het NPO-fonds meer tijd nodig voor de uitvoering en zullen de uitslagen langer op zich laten wachten. 

Uitkomsten regeling one-off documentaire  

De mogelijke uitkomst van het indienen van een voorstel binnen de regeling one-off documentaire is:  

1. een positief advies met toekenning;
2. een positief advies zonder toekenning als gevolg van budgetuitputting én een te lage score in de rangorde;
3. een negatief advies.

Herindiening regeling one-off documentaire

In geval van 2. een positief advies zonder toekenning als gevolg van budgetuitputting én een te lage score in de rangorde; en 3. een negatief advies is er eenmaal de mogelijkheid tot herindiening in een volgende adviesronde naar keuze.

Voor voorstellen met een 2. Een positief advies zonder toekenning is één van de twee volgende stappen mogelijk:

- Herindiening van het oorspronkelijke voorstel, dus ongewijzigd. Het oorspronkelijke positieve advies blijft geldig en het oorspronkelijke puntentotaal blijft ongewijzigd. Het voorstel wordt niet opnieuw beoordeeld door de commissie.

- Herindiening van een aangepast voorstel. Het oorspronkelijke positieve advies blijft geldig. Na een nieuwe beoordeling door de commissie kan het puntentotaal echter hoger uitkomen (nooit lager) dan de eerste keer.

Gesprek na negatief advies

Er bestaat een mogelijkheid om na een eerste negatief advies van de adviescommissie over het voorstel een verzoek tot een gesprek met de betreffende coördinator in te dienen. Dit schriftelijke verzoek dient binnen zes weken nadat de omroep is geïnformeerd over het negatieve advies, aan de desbetreffende coördinator te zijn gestuurd, en dient een aantal gerichte bespreekpunten te bevatten n.a.v. het advies. Mocht daartoe aanleiding zijn, dan zal de betreffende coördinator tevens een commissielid – indien beschikbaar – uitnodigen bij het gesprek aanwezig te zijn. Bij een gesprek zijn er, naast de betreffende coördinator en eventueel commissielid, maximaal 3 personen aanwezig (eindredacteur, maker en producent) en aanvullend in overleg. 

De adviescommissie

De adviescommissie beoordeelt het hoogwaardige karakter van een voorstel op basis van de doelstelling en de criteria voor toekenning van NPO-fondsbudget (nader uitgewerkt in de betreffende regeling).

Aan de commissievergaderingen nemen drie leden deel, met uitzondering van vergaderingen over projectvoorstellen waarvoor meer dan 500K wordt aangevraagd: daaraan nemen vijf commissieleden deel.
De commissie adviseert collegiaal. De vergaderingen worden technisch voorgezeten door een coördinator van NPO die erop toeziet dat de adviezen zorgvuldig tot stand komen.

De commissies worden samengesteld op basis van beschikbaarheid van commissieleden, rekening houdend met mogelijke conflicterende belangen van de commissieleden. Als de indiener van het voorstel van mening is dat een bepaald commissielid moet worden uitgesloten, kan voorafgaand aan de adviesronde bij een van de coördinatoren (zie: contact) van de commissie een verzoek tot uitsluiting van een commissielid worden gedaan. Klik hier voor meer informatie over het indienen van een verzoek tot uitsluiting van commissieleden.  

Het advies

Voor het al dan niet toekennen van NPO-fondsbudget is het advies van de adviescommissie de enige bepalende factor. Het advies is daarvoor dus bindend, tenzij:

• het advies blijk geeft van het niet naleven van essentiële procedureregels, dan wel evidente schending van criteria of anderszins onzorgvuldig tot stand is gekomen; of
• de redenering van het advies niet begrijpelijk is dan wel de getrokken conclusie niet aansluit op de redenering.

In deze gevallen zal verdere besluitvorming worden aangehouden voor nader onderzoek en kan de Raad van Bestuur de adviescommissie verzoeken om een nadere motivering van het advies of een anders samengestelde adviescommissie vragen om een aanvullend advies.

De bijdrage

De uiteindelijke bijdrage die vanuit het NPO-fondsbudget wordt toegekend, wordt bepaald op basis van het door de omroep aangevraagde NPO-fondsbudget (zoals blijkt uit de begroting en het dekkingsplan), rekening houdend met de voor de betreffende regeling vastgestelde maxima. Als de begroting kosten bevat die volgens de voorwaarden van het NPO-fondsbudget niet voor ondersteuning in aanmerking komen of die anderszins niet in overeenstemming zijn met de voorwaarden van het NPO-fondsbudget, worden die buiten beschouwing gelaten bij het bepalen van de bijdrage.

De ingediende begroting houdt rekening met de totale kosten, inclusief interne kosten van de omroep en BTW. De interne kosten van een omroep die bij een video-coproductie worden gemaakt, worden niet gefinancierd uit NPO-fondsbudget (zie ook onder de voorwaarden punt 6 m).

Voorstellen die rechtstreeks aan de adviescommissie worden voorgelegd

Voor een beperkt aantal regelingen geldt dat aanvragen voor NPO-fondsbudget rechtstreeks aan de adviescommissie worden voorgelegd. Het gaat hierbij om de regelingen voor publieksbereik audio. Voorstellen voor deze regelingen kunnen ingediend worden bij een van de coördinatoren en lopen niet via de intekening. Een toekenning vanuit het NPO-fondsbudget op basis van deze regelingen zegt niets over de kansrijkheid van het project met het oog op de programmering van de NPO.