"Eigenzinnigheid is niet altijd makkelijk, maar wel noodzakelijk"

Het zuid land maakt voorstellingen met jonge spelers tussen de acht en elf jaar voor een volwassen publiek waar ‘het kind’ een essentieel onderdeel van is. Voorstellingen met  kinderen maar voor  volwassenen. Je kijkt daardoor met de blik van het kind naar de volwassen wereld. "In Liberty Bell  komen de volwassene en het kind letterlijk samen. Je stapt het verhaal binnen van een succesvolle linkse politica die aan de vooravond van de verkiezingsuitslag met haar kind in the middle of nowhere  strandt. In die noodgedwongen stilstand ontvouwt zich een dialoog van de politica met zichzelf en haar kind over hoe haar werk zich verhoudt tot haar vrouw-zijn en over haar rol als alleenstaande ouder."

Bij linke politica heb ik gelijk een beeld: Sigrid Kaag flitst voorbij, Femke Halsema. Vrouwen waarmee we zijn opgegroeid en die een stempel hebben gedrukt op de Nederlandse politiek en ons beeld van  de succesvolle vrouw. Hoe heeft de actrice haar rol vormgegeven? "Die vrouwen kwamen ook bij mij op, maar daar heb ik ook bewust afstand van genomen. Ik wilde deze vrouw helemaal zelf vormgeven op basis van de tekst en het materiaal." Wat typeert deze vrouw, vraag ik mij af. Anne-Chris: "Het is een succesvolle vrouw met een duidelijk doel: korte metten maken met seksisme in de samenleving. Ze is scherp, ze is slim, ze is fel, ze is vurig, ze is strijdlustig, ze is ongenaakbaar, ze is ontzettend uitgesproken. Ik vind haar enorm krachtig, zeker in haar kwetsbaarheid en de manier waarop ze eerlijk en open vertelt over alles waarover ze twijfelt." Anne-Chris gaat verder: "Ze is in niets verlegen of terughoudend, maar er zit juist een enorme eigenzinnigheid in haar."

Bij die eigenzinnigheid merk je duidelijk dat we voor Anne-Chris de kern raken. Wat doet die eigenzinnigheid in dit personage met haar? "Ik vond het ook wel..." De actrice is even stil, maar gaat dan verder. "Ik vond het soms wel spannend om te spelen. Zeker richting de première dacht ik steeds vaker: is zij wel sympathiek genoeg? Moet ik haar toch niet zachter maken? Kunnen mensen in het publiek zo wel met deze vrouw meeleven? Is ze niet te onredelijk, te heftig?" Ik herken het narratief dat we in de samenleving steevast graag bij vrouwen zien: zacht, empathisch, zorgend, lief, ten dienste van anderen. "Tegen die verwachtingen van het vrouwbeeld liep ik zelf ook aan bij het vormgeven van dit personage. Het was interessant om te merken dat ik zelf de neiging had om haar karakter te veranderen. Ik heb in het repetitieproces echt een bewuste keuze moeten maken om niet toe te geven aan die stereotypering en verwachting. Dat was zo'n interessant proces. Ik vond het zelf ook als vrouw, als actrice zo spannend om een rol zo vol, zo uitgesproken en zo eigenzinnig te spelen." 

Als ik Anne-Chris over haar personage hoor praten, zie ik ergens ook een vergelijking in manier waarop ik haar de laatste tijd in haar rollen heb gezien, zowel op het toneel als tijdens repetitieprocessen. Er zit een radicale eigenzinnigheid en eerlijkheid in haar spel. Een eigen stem, een eigen visie en een totale overgave aan het verhaal en dat wat het personage nodig heeft. In combinatie met haar talent maakt haar dat een van mijn lievelingsacteurs op dit moment. Welke rol geeft de actrice eigenzinnigheid in haar eigen leven? "Ik ben soms geneigd om me aan te passen, ook in mijn werk. Als een soort overlevingsmechanisme of simpelweg omdat er geen ruimte was in een productie om eerlijker, rauwer te spelen. Ik merk dat nu veel beter en sneller bij die eigenzinnigheid kan komen in mijn spel. Daar ben ik blij mee."

In Liberty Bell  zie de wisselwerking en het spanningsveld tussen kind en moeder, tussen jonge speler en actrice. Anne-Chris staat elke avond op het podium met haar elfjarige tegenspeler Calvin Backx. "Dat samen spelen, het samen vertellen van het verhaal geeft mij zoveel spelplezier." Naast het plezier in het samenspel, zie en voel je in de voorstelling ook duidelijk dat ze een sterke band heeft Calvin. De actrice zegt daarover: "Het is zo belangrijk dat hij zich veilig voelt op het podium. Daar voel ik mij echt verantwoordelijk voor. Dus we hebben ook buiten de repetities veel gesprekken. Als we in een pauze bijvoorbeeld naar de supermarkt wandelen, praat ik met hem over school en over wat hem bezighoudt." En zo komt het gesprek als vanzelf weer terug bij die eigenzinnigheid als Anne-Chris verder vertelt over de samenwerking met Calvin: "Een kind is een grote spiegel, dus het is echt nodig dat ik helemaal mezelf ben. Geen spelletjes, geen filters. Als ik anders doe dan normaal of als ik een rol naar hem aanneem, voelt hij dat meteen."

Verhalen verzinnen en vertellen. Eigenlijk doet de actrice dat nog steeds. "Ik ben altijd dingen aan het verzinnen. Als ik me voorbereid op mijn rol en ik mijn tekst ken, ga ik wandelen om na te denken over dat personage. Al wandelend verzin ik een hele wereld om haar heen. Zo ook bij het personage uit Liberty Bell. Ik maak een heel mens van haar. Ik zie haar als kind, de relatie met haar ouders, alles wat ze heeft meegemaakt in haar leven. En bij Liberty Bell kostte mij dat bijna geen moeite, want Jorg van den Kieboom heeft echt een fantastisch rijke tekst geschreven. Een heel portret van een vrouw. De wandelingen over dit personage gingen daarom vooral over dat allemaal aan elkaar knopen. Hoe is ze gekomen op het punt waar ze nu is?"

Ben je zelf benieuwd naar het personage van Anne-Chris Schulting? De voorstelling Liberty Bell  (concept & regie: Hidde Brouwers & Jorg van den Kieboom) van het zuid land tourt vanaf 16 januari tot en met vrijdag 21 maart door Nederland. Je bezoekt de voorstelling onder meer in Breda, Tilburg, Amsterdam, Utrecht, Oosterhout, Rotterdam, Haarlem, Amersfoort en Arnhem.