Ik droom vaak van de Koopgoot

Het was toen ik het boek De eenzame stad van Britse schrijver Olivia Laing las, dat ik voor het eerst geïnteresseerd raakte in outsider art: een tak van de hedendaagse beeldende kunst die wordt bevolkt door kunstenaars die vaak leven aan de rand van de maatschappij. Geestesziekte, armoede, eenzaamheid als gevolg van migratie of algehele excentriciteit beïnvloedt hun werk, dat vaak moeilijk te vatten valt in populaire discoursen rondom kunst. Denk aan makers als Marcel Bascoulard, Ida Buchmann en Reverend H.D. Dennis, wiens werken vaak ongemakkelijk, kinderlijk, obsessief en maatschappelijk betrokken tegelijk zijn.

In Outsider art (2018) volgt filmmaker Jan Wouter van Reijen Nederlandse kunstenaars die werk maken dat je onder outsider art kan scharen. De Rotterdamse Mies van der Perk maakt schetsen van haar dromen en nachtmerries, zoals een prachtige tekening van een Koopgoot die in haar droom geen winkels bevat maar gesloten deuren. Lionel Plak laat zich inspireren door metronetwerken en vliegroutes, waar hij eindeloos pentekeningen en lijstjes van maakt op langzaam uit elkaar vallend papier. Desmond Tjon A Koy creëert prachtige, gedetailleerde tekeningen van de engelen en demonen die in zijn hoofd leven en laat zich inspireren door kunst en symboliek uit de Afrikaanse diaspora. 

Alle kunstenaars in Outsider art lijken op de een of andere manier via kunst de verwarrende, overrompelende wereld te willen vatten die zowel in hun hoofd als daarbuiten bestaat. De gemene deler is dat ze vaak gebruik maken van simpel, alledaags materiaal, op de een of andere manier in de marge leven en veel werken met constante herhaling van patronen en symbolen. Door de kunstenaars in eigen woorden over hun werk te laten vertellen en met simpele, intieme beelden hun kunst te tonen, laat Van Reijen zo de unieke belevingswerelden schitteren die deze creaties mogelijk maken. Al snel kom je erachter dat hun blik op de wereld zo gek nog niet is.

Ik droom vaak van de Koopgoot