Tip van Alma Mathijsen
Tekenen tegen de macht
‘We hebben nauwelijks kunst die onze realiteit en ons leven reflecteert.’
Victoria Lomasko is een kunstenaar en een strijder ineen. Ze verbeeldt huiselijk geweld en staatsgeweld in Rusland van binnenuit. Haar moeder wordt al haar hele huwelijk geslagen door haar echtgenoot, die nog steeds samenwonen. Haar vader was tegen het communisme, maar maakte uit noodzaak propaganda:
‘Wat een compleet fiasco voor een kunstenaar: de ideologie van de vijand afbeelden,’ zegt zijn dochter over hem.
Lomasko weigert haar vader te omhelzen als die daarom vraagt, hij spreidt zijn armen wijd, zijn dochter loopt in een reflex naar een andere kamer.
‘Ze wil me opeten,’ zegt hij spottend.
De vrouwen hebben geen uitweg, het geweld is haast geaccepteerd, ze blijven hele levens lang bij hun agressors. Het huidige regime van Poetin houdt haar burgers op dezelfde wijze gevangen. We kijken naar Lomasko bij protesten waar ze met een kladboek en een fineliner vliegensvlug tekeningen maakt van wat er om haar heen gebeurt. Demonstranten die worden weggesleept, mensen die scanderen ‘wij zijn de macht’, megafoons en mondkapjes. Want alles speelt zich af in de jaren van de pandemie. Lomasko probeert zo lang mogelijk te blijven, maar uiteindelijk moet ze gehaast vluchten uit haar thuisland. Met haar kat en haar moeder aan haar zijde vertrekt ze naar het vliegveld. Ze vraagt haar moeder om net zo lang te wachten in de vertrekhal tot ze door de security heen is, uit angst daar niet doorheen te komen. Want die blijft achter.
In de volgende aflevering van Draw for Change volgen we Ann Telnaes, een Amerikaanse striptekenaar, die eerder dit jaar opstapte bij de Washington Post omdat een tekening van haar werd geweigerd. Ze had Jeff Bezos laten knielen voor een standbeeld van Donald Trump. De techgigant is de eigenaar van de krant. Weinig documentaire reeksen die de tijden waarin we nu leven beter vangen.
