Tien dagen op een onbewoond eiland: "Mijn jongensdroom werd werkelijkheid"

Sommigen vinden kamperen onder de sterren op Terschelling al een avontuur, maar anderen hebben iets meer nodig. Een onbewoond eiland dat uren verwijderd is van het vasteland, bijvoorbeeld. En dat moederziel alleen. De 28-jarige Jelle Schenk uit Dordrecht is zo iemand.

Terwijl populaire bestemmingen uit hun voegen barsten door toenemend massatoerisme, zoekt de reisindustrie naar nieuwe kansen: privé- en onbewoonde-eilanden. In de zomer op het noordelijk halfrond wordt massatoerisme steeds meer een probleem. Steden zoals Venetië en Barcelona, die al jaren lijden onder cruiseschepen, vragen nu zelfs entreegeld om de drukte te verminderen. Ook in Lissabon, Praag en Amsterdam lopen de spanningen op tussen toeristen en bewoners. In Spanje en op Mallorca zijn bewoners zelfs de straat op gegaan om te protesteren tegen de eindeloze stroom bezoekers. 

Je eigen expeditie Robinson

Waarom dan niet je eigen expeditie Robinson starten? Een paar dagen of weken helemaal back to basicvertoeven op een onbewoond eiland, maar dan zonder een wekelijkse eilandraad waarbij je weggestuurd kan worden met een camera die alles vastlegt. Terwijl veel landen zuchten onder massatoerisme, spelen reisorganisaties hier slim op in door het verblijven op een onbewoond eiland steeds toegankelijker te maken. En waarom ook niet? Ze slaan twee vliegen in één klap: toeristen blijven weg uit overvolle steden én het levert een aardig zakcentje op. Sinds 2019 is al ruim €1,4 miljard geïnvesteerd in privé-eilandresorts in het Caribisch gebied. Voor de reiziger betekent dat een exclusieve, serene vakantieplek; voor de bedrijven een gouden kans om de controle te houden. Maar voor Jelle was het meer dan alleen een serene vakantie - het was het vervullen van een jongensdroom. 

Wie vandaag leeft, wie vandaag zorgt. Maar wie maakt het mogelijk om op zulke avontuurlijke reizen te gaan, en wordt er ook nagedacht over de gevolgen? Kan je zomaar op een onbewoond eiland aanspoelen en besluiten dat dit jouw vakantiebestemming voor twee weken is? Nee, zo eenvoudig is het zeker niet — en het heeft zijn gevolgen. 

Alvaro Cerezo, de 43-jarige oprichter van Docastaway, heeft sinds zijn kindertijd een passie voor het bezoeken van ongerepte bestemmingen en heeft talloze afgelegen gebieden van de wereld verkend. Maar hoe verder je van de bewoonde wereld reist, hoe meer complicaties zich aandienen. Met avontuur komt ook de verantwoordelijkheid: onderhandelen en omgaan met maritieme legers en overheidsvergunningen worden cruciaal als je op land van een overheid wilt verblijven. Dat kan ook privaat, dan spelen plaatselijke boeren en plantage-eigenaren eveneens een rol in dit verhaal.

Jongensdroom

De 28-jarige Jelle Schenk is al aan het rondreizen sinds zijn zestiende. Of hij nu vier maanden onder de sterren in Australië kampeert of drie weken door de Himalaya wandelt, hij is altijd op zoek naar manieren om zijn grenzen te verleggen. En al een tijdje droomde hij ervan om écht off the grid te gaan – gedropt worden op een onbewoond eiland. Dat bleek een behoorlijke uitdaging, totdat hij vorig jaar in de Filipijnen was en eindelijk het bedrijf van Alvaro vond dat hem afgelopen december naar een onbewoond eiland in Azië kon brengen: “Mijn jongensdroom werd werkelijkheid.”

"Hoe mijn reis begon? Nou, dat is eigenlijk best komisch," lacht Jelle. "Voordat ik ook maar iets wist over mijn bestemming, moest ik eerst drie contracten ondertekenen – eentje over veiligheid en een geheimhoudingsverklaring. Pas daarna kreeg ik wat meer te horen. Ik ben tien dagen op een eiland ergens in Azië geweest, maar waar precies, dat blijft een geheim." Hij voegt toe: "Je zit daar echt helemaal in je eentje. Als mensen de locatie zouden weten, loop je het risico dat er ongewenste bezoekers opduiken die daar helemaal niet thuishoren." Er wordt daarom gebruik gemaakt van fictieve eilandnamen als reisbestemming. 

Jelle’s dagboek

Jelle haalt een dagboek tevoorschijn, iets wat hij al een tijdje niet meer heeft aangeraakt, en leest een passage voor: “Op dit eiland is tijd zowel mijn beste vriend als mijn grootste vijand,” begint hij. Na uren op een vissersbootje te hebben doorgebracht, begon zijn eigen expeditie Robinson-avontuur en werd tijd meteen een centraal thema in zijn reis. Hij werd afgezet op Juanito Island, met enkel een satelliettelefoon, tarp, speervissersgeweer, machete, boek en een fles whisky. Rond het middaguur zette hij voet aan wal: “Hier, bijna op de evenaar, had ik maar een paar uur voordat het compleet donker zou zijn. Dan ga je natuurlijk als een gek rondrennen: hout zoeken, een vuurtje maken, een slaapplek creëren en iets te eten vinden.”

“Op dit eiland is tijd zowel mijn beste vriend als mijn grootste vijand”

- Jelle Schenk

Langzaamaan maakt de dag plaats voor de nacht, en de wereld om je heen wordt volledig zwart: “Het enige wat je hoort is gekrioel. Vleermuizen scheren over je heen, ratten schieten langs en kreeften kruipen overal rond. Ik had mezelf voorgenomen om diep te ademen en te tellen. Elke keer als ik werd afgeleid, zou ik opnieuw beginnen. Die eerste avond kwam ik niet verder dan tien ademhalingen. Dat geritsel hoor je overal, achter je, naast je, onder je. Een dag eerder was dit nog het ongestoorde leefgebied van die dieren, en nu loopt er ineens een lange, blonde Nederlander tussen hen door.”

Zijn grootste rivalen? De twee komodovaranen op het eiland. “Voordat ik hierheen kwam, had ik zes dagen in de jungle doorgebracht met rangers. Zij leerden me hoe ik een komodovaraan zou moeten aanpakken. Maar toen ik daar op een dag klaarstond, oog in oog met dat beest, bleek hij veel groter te zijn dan ik had gedacht. Ik heb hem dus maar mooi zijn eigen weg laten gaan.”

"Hoe mijn dagen eruitzagen? Tien dagen overleven, dat was het plan. Kokosnoten uit de bomen halen, grachten graven voor de getijden, lezen, en aas zoeken om te gaan speervissen. Dat laatste was echt hondenwerk. Pas op dag drie ving ik mijn eerste visje. Ik was zo trots als een pauw!” Maar het klaarmaken van vis blijkt ook nog een hele kunst. “Ik had ‘m helemaal droog gekookt. Nog nooit zo'n vieze vis gegeten. Maar goed, het ging om de overwinning, die had ik binnen."

Op dag vijf wachtte Jelle een nieuwe uitdaging: het weer. "Die nacht was zonder twijfel de moeilijkste. Vanaf het moment dat de zon onderging, begon het enorm te waaien en te bliksemen. Het water stond op zijn hoogst en de hele nacht door sloeg de bliksem in, zelfs op het eiland. Mijn tarp hing ook nog eens te hoog, waardoor ik het ijskoud had. Twaalf uur lang flitste het onafgebroken en vielen takken overal uit de bomen. Bij elke flits dook ik weg en ik bedekte heel de nacht mijn hoofd, terwijl alles om me heen neerstortte. Het was een taaie, lange nacht."

Wie vandaag leeft, wie vandaag zorgt 

Tien dagen op een onbewoond eiland, met als enige buren komodovaranen, wat kokosnoten en een droog visje als avondmaal – het klinkt niet bepaald als een ideale vakantie. Maar Jelle denkt daar anders over: "Een van de meest bijzondere dingen als je terugkomt in Nederland, is dat je gewoon water uit de kraan kan drinken, en dat je kan eten wanneer en wat je maar wilt. We hebben het hier zo comfortabel; over onze primaire levensbehoeften hoeven we nooit na te denken. Maar voor heel veel mensen op de wereld is dat niet vanzelfsprekend. Zij moeten elke dag werken voor hun onderdak, eten en veiligheid."

"Het is geen kunst om tien dagen te overleven op een onbewoond eiland, maar het is wél een kunst om te genieten van de uitdaging"

- Jelle Schenk

"Het is geen kunst om tien dagen te overleven op een onbewoond eiland, maar het is wél een kunst om te genieten van de uitdaging," zegt Jelle. Voor hem ging het niet alleen om overleven, maar om het opzoeken van zijn eigen grenzen en het ontwikkelen van vaardigheden om comfortabel voor zichzelf te kunnen zorgen. "Ik heb ook echt genoten van mijn tijd daar. De wereld verkennen is iets ongelofelijk moois, en het gevoel dat je de tijd kwijtraakt, hoort daar helemaal bij. Het draait allemaal om in het moment leven: wie vandaag leeft, wie vandaag zorgt."

Fish to survive 

Er is nog weinig bekend over de ecologische impact van dit soort reizen, maar volgens Alvaro kan het juist helpen de schade door overbevissing te verminderen. "De lokale vissers vissen vaak om te overleven," legt Alvaro uit. Hij zorgt er echter voor dat er op de eilanden waar Docastaway actief is, geen visserij plaatsvindt. Mocht er toch sprake zijn van bevissing, dan worden er maatregelen genomen om dit tegen te gaan. Hij zocht al sinds 2003 naar manieren om dit soort reizen aan te bieden en in 2010 werd Docastaway geboren als het eerste bedrijf dat deze vakanties mogelijk maakt. 

De bredere gevolgen voor ecosystemen van deze soort van toerisme zijn echter nog erg onbekend, omdat hier geen onderzoek naar is gedaan. Het is ook onduidelijk of deze vorm van reizen opweegt tegen de overbevissing die anders op deze eilanden zou plaatsvinden. Dat komt doordat Docastaway tot nu toe het enige bedrijf is dat deze vorm van toerisme faciliteert.

• Deel