De meeste jongeren vinden de nieuwe zedenwet, die 1 juli ingaat, een goede zaak, maar vooral bij jonge mannen zijn er zorgen. Over onterechte beschuldigingen bijvoorbeeld, maar ook over hoe leuk seks straks nog is: “Alle spontaniteit verdwijnt.”

3Vraagt deed onderzoek in aanloop naar de invoering van die nieuwe wet. De meeste jongeren denken niet dat die iets gaat veranderen in hun seksleven, bijvoorbeeld omdat ze een vaste relatie hebben en zeggen dat het daarom niet van toepassing is. Ongeveer 1 op de 3 jongeren zegt dat het wel invloed gaat hebben. 

Opvallend: vrouwen verwachten vooral een positieve invloed (29%), bijvoorbeeld omdat ze zich veiliger of beter beschermd voelen, mannen zeggen juist vaker dat het een negatieve impact gaat hebben (21%). “Alle spontaniteit verdwijnt”, vindt een mannelijke deelnemer. “Als je constant na moet denken of het wel geoorloofd is wat je doet, gaat het plezier er aardig van af”.

Wet Seksuele Misdrijven

De bedoeling van de nieuwe zedenwet is dat slachtoffers van seksueel geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag beter worden beschermd. In die wet hoeft ‘dwang’ niet langer bewezen te worden, wat nu nog wel het geval is. Iemand kan straks veroordeeld worden voor verkrachting als hij of zij kon weten dat de ander geen seks wilde, maar toch heeft doorgezet. Geen ‘nee’ zeggen, betekent dus niet langer automatisch ‘ja’. 

Ook wordt sexchatting, het online seksueel benaderen van kinderen onder de 16, strafbaar, net als seksuele intimidatie (zowel online als offline) en ‘stealthing’: onveilige seks hebben zonder toestemming, dus bijvoorbeeld stiekem een condoom af doen tijdens de seks. 

‘Goed dat slachtoffers beschermd worden’

Driekwart van de jongeren vindt de invoering van de nieuwe zedenwet op zich een goede zaak. Wel zijn mannen (54%) een stuk minder enthousiast dan vrouwen (95%). Mannen maken zich vaak zorgen over negatieve gevolgen, zoals valse aangiftes en ‘wraakacties’, omdat volgens hen de bewijslast te veel bij de beschuldigde komt te liggen. “Ik ben echt bang dat mensen nu onterecht beschuldigd gaan worden en daar weinig tegen kunnen doen”, zegt een van hen. 

Een ander vindt dat die zorgen worden overdreven: “Er wordt door tegenstanders van deze wet te veel van de ‘foute’ bedoelingen van slachtoffers uitgegaan, en te weinig van de foute bedoelingen van daders. Het is juist goed dat slachtoffers nu beter beschermd worden.”

Consent

Belangrijk punt van de nieuwe wet is consent: wederzijdse instemming voor de seksuele handelingen. Iets meer dan de helft van de jonge mensen in het onderzoek die seksueel actief zijn (53%), zegt dat ze daar in het verleden toestemming voor vroegen aan iemand met wie ze voor het eerst het bed deelden. 

Nog meer mensen (70%) zeggen dat ze dat in de toekomst gaan doen. Deels ‘omdat je wel moet’, maar sommigen zeggen ook dat ze door deze nieuwe wet aan het denken gezet zijn over wat normaal en gewenst is als je met iemand tussen de lakens duikt. 

Maar wanneer dan?

Hoe dat in de praktijk moet, consent vragen, daar hebben de deelnemers wel een idee over. “Zo moeilijk is dat niet, vraag gewoon ‘mag ik je…’ of ‘vind je het fijn als…’”. Een ander vindt dat het prima een onderdeel van de seks kan zijn. “Je kunt om toestemming vragen heel sexy maken. Dirty talking vind ik leuk en daarin is het makkelijk te verwerken.”

Bovendien, voegt deze persoon toe: “Door met elkaar te praten, kun je ook makkelijker aangeven wat je wel en niet lekker vindt en heb je dus ook nog eens betere seks.”

Toch vinden veel deelnemers het best ongemakkelijk, om ‘toestemming’ vragen voor seks. “Ik zie echt niet voor me dat ik iemand vraag ‘mag ik je zoenen’ of ‘mag ik aan je zitten’, dan is toch het hele moment weg?”

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 11 tot en met 20 juni 2024. In totaal deden 18.424 mensen mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

• Deel