Klei drinken, een zwangerschap manifesteren of een diagnose voor ADHD: 31 procent van de jongeren neemt wel eens advies aan van influencers op Instagram of TikTok, over zaken als psychische of lichamelijke gezondheid.

Jonge vrouwen (40 procent) doen dit vaker dan mannen (21 procent), blijkt uit onderzoek van 3Vraagt. De meesten zien er weinig kwaads in, ook al hebben de mensen van wie ze advies aannemen er niet altijd voor gestudeerd: “Als iemand iets nuttigs te vertellen heeft, maakt het voor mij niet uit van welk platform dat komt - ik beoordeel zelf wel of ik er iets aan heb of niet”. Iemand in het onderzoek vertelt bijvoorbeeld: “Ik heb daardoor meditatie ontdekt en zo geleerd dat goede meditatie me veel meer brengt dan psychologen.” 

POV: you have autism

Het gebeurt vaker dat sociale media een psycholoog vervangt. TikTok staat bijvoorbeeld vol met video’s waarin kenmerken van ADHD of autisme worden opgesomd. Haat je sokken, heb je belangst, sla je stoeptegels over? POV: you have autism. Trek je blaadjes van bomen, heb je veel energie en ben je slecht in plannen? TikTokkers weten het zeker: je hebt ADHD. 

Maar veel van de informatie in die video’s klopt niet, heeft Pointer uitgezocht. Experts maken zich dan ook zorgen dat jongeren elkaar onterecht ‘de GGZ induwen’. 

Ervaringsdeskundigen

Een aantal deelnemers aan ons onderzoek heeft wel iets aan die video’s gehad. Iemand zegt bijvoorbeeld: “Ik heb nu officieel de diagnose ADHD, nadat ik veel dingen herkende op TikTok”. Een ander: “Door TikTokvideo’s over ADHD heb ik tips gevonden die bij mij ook goed helpen, bijvoorbeeld emotieregulatie en ademhalingsoefeningen.” 

Deze deelnemer neemt soms advies aan van mensen die dezelfde diagnose hebben. “Bepaalde fysieke oefeningen, of tips om om te gaan met een depressie. Dat doe ik niet van willekeurige mensen, alleen van ‘ervaringsdeskundigen’.”

Wim Hof en kamille

En het gaat niet alleen om psychische zaken. Zo noemen veel deelnemers de ‘Wim Hof-methode’, die bestaat uit bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen en de koude douche, als advies dat ze oppikten op sociale media. 

Een ander vertelt dat ze adviezen aannam over kruiden nemen tegen kwaaltjes. “Ik geloof echt niet dat die kruiden kanker kunnen voorkomen, maar wel dat je met kamille bepaalde gezondheidsklachten kunt verlichten.”

Met volle maan zijn je intenties sterker

Volle maan

Ook halen deelnemers advies over spiritualiteit van sociale media. “Het account Athenascrystals deelt vaak dingen die je kunt doen tijdens volle maan. Dan zijn je intenties sterker als het gaat om healing en doorgroeien.”

Een ander zegt niet ál het advies klakkeloos over te nemen. “Als bepaalde gewoontes, producten, of praktijken me aanspreken en in principe geen risico vormen, bijvoorbeeld bepaalde kruiden, stenen of spreuken.”

Korreltje zout

De grootste groep (63 procent) neemt nooit advies aan van influencers en is ook niet enthousiast dat zij dat advies verspreiden. “Ik neem het altijd met een korrel zout, je weet nooit of het oprecht of gemeend is. Vaak willen ze gewoon iets verkopen, van zichzelf of van een partner”, vindt een deelnemer. 

Iemand anders: “Laat advies over mentale en fysieke gezondheid alsjeblieft gewoon over aan professionals, Martijn en Anouk die net drie weken op Bali zijn geweest hebben echt géén idee.” 

---

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Je kunt hier lid worden van 3Vraagt. Aan dit onderzoek, gehouden van 11 mei tot en met 30 mei, deden 1.917 mensen tussen de 16 en 34 mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

• Deel