TT888 Ondertiteling
De afdeling TT888 Ondertiteling zorgt voor Nederlandse ondertiteling van vrijwel alle Nederlandstalige programma’s van de publieke omroep. Via Teletekstpagina 888 kan iedereen deze ondertiteling bekijken. De vertalende ondertiteling van buitenlandse programma’s valt hier niet onder. Die wordt gedaan door externe vertaalbureaus.
Niet alleen als je doof of slechthorend bent
Ondertiteling is niet alleen een uitkomst voor de anderhalf miljoen doven en slechthorenden in Nederland. Ook mensen die bijvoorbeeld last hebben van omgevingsgeluiden, of anderstaligen die zich het Nederlands eigen willen maken, gebruiken deze dienst graag.
Welke programma's worden ondertiteld?
Zo goed als het gehele Nederlandstalige aanbod van de publieke omroep wordt door TT888 van ondertiteling voorzien. Op NPO 1, 2 en 3 en op de extra kanalen NPO 1 Extra, NPO 2 Extra en NPO Politiek en Nieuws. Bij de start van een ondertitelde uitzending verschijnt een oortje in beeld.
Ondertiteling aanzetten
Zo doe je datKleurgebruik
Verschillende sprekers
In de ondertiteling wordt gebruik gemaakt van verschillende kleuren letters om de verschillende sprekers in een programma aan te duiden.
Geluiden
Ook worden geluiden die van belang zijn voor het verhaal, omschreven in tekst tussen haakjes.
Gezongen
Gezongen tekst wordt voorafgegaan door een sterretje.
Een kijkje achter de schermen
Bekijk de video over TT888 Ondertiteling met ondertiteling, of kies voor een versie met audiodescriptie of gebarentolk.
Bekijk de video ook met gebarentolk of audiodescriptie
Achter de schermen bij NPO Ondertiteling (met gebarentolk)
Achter de schermen bij NPO Ondertiteling (met audiodescriptie)
Soorten ondertiteling
Voorbereidbare ondertiteling
De meeste tv-programma’s zijn vooraf opgenomen. Om deze te kunnen ondertitelen, ontvangt de afdeling Ondertiteling de gemonteerde programma’s van de omroepen waar ze gemaakt worden. Hier zit vaak ook ondersteunend tekstmateriaal bij. De afdeling maakt dan een ondertitelbestand, dat tijdens de uitzending wordt afgespeeld. Via TT888 kan deze ondertiteling zichtbaar worden gemaakt.
Live-ondertiteling
Ook live-uitzendingen worden door TT888 ondertiteld. Natuurlijk de NOS Journaals en sportuitzendingen, maar ook andere programma’s, zoals Goedemorgen Nederland, Op1, Tijd voor MAX en EenVandaag. De ondertitelaars maken hiervoor gebruik van spraakherkenningssoftware en ‘re-speaking’. Een redacteur ‘re-speakt’ of herhaalt zo woordelijk mogelijk wat er gezegd wordt op tv. De spraakherkenningssoftware zet dat om in tekst (ondertitel).
Voordat de ondertitel met de juiste kleuren in beeld wordt gebracht, kan deze nog razendsnel bewerkt worden. Ten behoeve van de leesbaarheid worden te lange zinnen soms samengevat of opgedeeld in kortere zinnen.
Live ondertitelen is luisteren, spreken en lezen tegelijkertijd. Soms kiest de redacteur ervoor een titel met een foutje in beeld te brengen omdat corrigeren te veel tijd kost. De uitzending gaat immers gewoon door.
Spraakherkenning
Bij live-ondertiteling maken de ondertitelaars gebruik van spraakherkenningssoftware en ‘re-speaking’. Een redacteur ‘re-speakt’ of herhaalt zo woordelijk mogelijk wat er gezegd wordt op tv. De spraakherkenningssoftware zet dat om in tekst (ondertitel). Voor een goede herkenning van de woorden moet er duidelijk gesproken worden en moet de computer goed op de stem van de spreker zijn ingesteld. Elke redacteur heeft daarom een eigen spraakprofiel dat is afgestemd op zijn of haar manier van spreken. Om de herkenning door de computer zo goed mogelijk te maken, worden specifieke namen en termen aan het profiel toegevoegd. Zo worden bijvoorbeeld hele voetbalelftallen en wielerpelotons ingevoerd, zodat de namen tijdens live sportuitzendingen vlot en foutloos in beeld verschijnen.
Live-ondertiteling met uitzendvertraging
Sommige programma’s worden met 1 minuut vertraging uitgezonden. Dit geeft de ondertitelaars de tijd om live-ondertiteling van hoge kwaliteit te maken. In die ene minuut kunnen ze meer titels maken, foutjes corrigeren en de ondertiteling beter synchroon met het beeld laten lopen. Voor een dergelijke uitzending zijn drie redacteuren tegelijk aan het werk:
- De eerste luistert naar de spreker in beeld en ‘re-speakt’ simultaan, zonder te letten op eventuele spraakherkenningsfouten die in de titel op het computerscherm komen.
- Een tweede redacteur corrigeert deze spraakherkenningsfouten in het computerscherm.
- De derde brengt de titels tijdens de uitzending op tv op het juiste moment in beeld.
Op deze wijze worden o.a. Tijd voor MAX, Op1, Buitenhof en Studio Voetbal ondertiteld.
Live-ondertiteling zonder uitzendvertraging
Hierbij krijgen de ondertitelaars beeld en geluid niet eerder binnen dan de kijker thuis. Dit geldt voor veruit de meeste live-uitzendingen. Daardoor loopt deze ondertiteling iets achter op het gesproken woord. De redacteur heeft een headset op met microfoon en kijkt/luistert naar de uitzending zoals die op tv is:
- Hij luistert naar het gesprokene en ‘re-speakt’ dat zo woordelijk mogelijk.
- De computer zet zijn woorden om in tekst; een ondertitel.
- De redacteur corrigeert op de computer met het toetsenbord eventuele foutjes die de spraakherkenner heeft gemaakt en brengt de titel in beeld.
Automatische ondertiteling
NPO Politiek en Nieuws
Bij het themakanaal NPO Politiek en Nieuws wordt 24 uur per dag gebruik gemaakt van automatische spraaktechnologie. De ondertiteling wordt volledig automatisch gegenereerd, zonder tussenkomst van redacteuren.
Kwaliteit wisselend
De kwaliteit van automatische ondertiteling kan wisselend zijn. De sprekers worden letterlijk gevolgd door de computer. De automatische systemen kunnen echter niet alle woorden of namen herkennen en hebben soms ook moeite met interpunctie. Uiteraard blijven we voortdurend innoveren, waardoor de inzet van deze ondertiteltechniek steeds betere resultaten zal opleveren.
Tweede-Kamerdebatten volgen
Via de website Debat Direct van de Tweede Kamer zijn plenaire debatten en commissievergaderingen met ondertiteling live te volgen en terug te kijken.
Meer over ondertiteling
Vragen of opmerkingen over ondertiteling?
Ga naar service.npo.nl voor de meest gestelde vragen over ondertiteling en andere toegankelijkheidsdiensten van de NPO. Heb je een klacht of opmerking over ondertiteling, gebruik dan het contactformulier op dezelfde servicepagina. Ook kun je je vragen of opmerkingen sturen via X (voorheen Twitter) naar @PubliekeOmroep.