Tweede Wereldoorlog

STAAKT! STAAKT! STAAKT! is een indrukwekkende podcastreeks van NOS-presentator Rob Trip, waarin hij bijzondere verhalen uit de Tweede Wereldoorlog tot leven brengt. In drie afleveringen duikt hij in aangrijpende thema’s zoals de Februaristaking, de kinderen van NSB’ers en de geallieerde bombardementen op Nederland. Met oog voor detail en menselijk drama schetst hij hoe deze gebeurtenissen diepe sporen nalieten in de Nederlandse geschiedenis.

Rob Trip gaat op zoek naar het bijzondere verhaal van de groep Onbekende Kinderen. Deze 51 opgepakte Joodse kinderen zitten in de zomer van 1944 in de weeshuisbarak van Kamp Westerbork.  Op één na overleven deze jonge kinderen drie concentratiekampen. En dat terwijl ze zonder hun ouders zijn en de Duitsers jarenlang op grote schaal kinderen de gaskamers insturen. Hoe kan het dat deze groep het wel overleeft? Wat hebben ze meegemaakt? Hoe is het hen vergaan na de Tweede Wereldoorlog?

In Oorlogsalbums volg je een team van experts die een missie heeft om fotoalbums van onbekende soldaten uit de Tweede Wereldoorlog te herenigen met nabestaanden. Met de foto’s uit het album als enige bewijsstuk proberen de teamleden als historische detectives de identiteit van een Amerikaanse en een Duitse soldaat te achterhalen. Wie waren zij? Naar welke plekken heeft de oorlog ze gebracht en wat is er gebeurd?

Marianne erft het fotoarchief van haar opa, Amerikaans legerfotograaf. In 1944 vertrok hij naar het Japanse eiland Iwo Jima, bekend van een van de bloedigste slagen van de Tweede Wereldoorlog. Ze stuit op expliciete oorlogsbeelden, van dood en verderf of seks in legerbordelen, nooit gepubliceerd. 

In Operatie onthechting reist ze vanuit Nederland naar Amerika en Japan, gedreven door de vraag: hoe groot is het gat tussen wat we te zien krijgen en de realiteit van oorlog?

Op 5 mei 1945 viert Nederland massaal feest: de oorlog is voorbij. Maar op de Waddeneilanden blijft het stil. Duitse soldaten weigeren zich daar over te geven, de nazi-vlag wappert nog op de vuurtoren van Terschelling, en op Texel vallen zelfs ná de officiële bevrijding nog meer dan duizend doden. 

In de podcast De Wadden, een andere oorlog reist Winfried Baijens langs de vijf Waddeneilanden. Hij spreekt met eilanders over een oorlog en bevrijding die totaal anders verliepen dan op het vasteland. 

In april 1945 dachten de Britse legercameramannen Mike Lewis en Bill Lawrie op weg te zijn naar een tyfusziekenhuis. In plaats daarvan belandden ze in Bergen-Belsen en legden als eersten de gruwelen van het concentratiekamp vast op film. De documentaire What They Found toont hun unieke beelden, aangevuld met interviews die pas decennia later werden opgenomen.

In Wat wij hebben doorstaan blikken de verschillende hoofdpersonen terug op thema’s als verzet, onderduik, bevrijding en wederopbouw. De optelsom van de zeven persoonlijke verhalen geeft een sterk en gezamenlijk beeld van de beleving en de waarde van bevrijding en leven in vrijheid.

Nadat een oorlog is gestopt, worden oorlogstrauma’s vaak van generatie op generatie doorgegeven. Om dit bespreekbaar te maken, slaan we ook dit jaar de handen ineen met War Child. In Oorlog is erfelijk vertellen onder andere Adriaan van Dis, Kefah Allush en Meral Polat over de impact van oorlog op hun leven. Ook Ruth Neter-Fränkel, Alma Mustafić en Gibril Sankoh delen hun verhaal met Natascha van Weezel.

Hoe beleven een verzetsstrijder, een Canadese soldaat, een Joods meisje, een NSB’er, een prins en een schooljuf het laatste oorlogsjaar? In De Ooggetuigen - onderdeel van NOS 80 jaar bevrijding - volg je de verhalen van Truus, Jim, Lous, Walter, Bernhard, Hendrika en anderen. 1944-1945, een jaar van vrees en hoop. 

De Nationale Holocaust Herdenking vindt plaats op de laatste zondag in januari en sluit aan bij de internationale Holocaust Memorial Day op 27 januari. Op die dag in 1945 werd vernietigingskamp Auschwitz bevrijd. 

In 2005 stelden de Verenigde Naties 27 januari in als wereldwijde herdenkingsdag voor de slachtoffers van de Holocaust en andere genociden.

Een Nederlands meisje van 22 dat kampbewaakster wordt in Auschwitz. En ze is niet de enige. Wat hebben deze vrouwen gedaan, wat vertelden ze hun kinderen en hoe kijken de slachtoffers van nu naar de daders van toen? 

Tijdens de Tweede Wereldoorlog sluiten 25.000 Nederlanders zich aan bij de Waffen SS. Daarvan worden er 24 bewaker van vernietigingskamp Auschwitz. Onder hen zijn negen vrouwen. Wie waren die vrouwen? Je hoort het in de podcast De Nederlandse bewaaksters van Auschwitz.

Het grootste en meest beladen oorlogsarchief is nu voor een deel van het slot en digitaal doorzoekbaar voor nabestaanden van daders én slachtoffers. In NOS De oorlog die nooit ophoudt volgen we een aantal mensen die het archief induiken op zoek naar wat er in de oorlog was gebeurd. Drie bijzondere verhalen, over verzet, verraad en vervolging.