De kunst van de videoclip
Van Queen’s Bohemian Rhapsody tot Michael Jackson’s Thriller – al decennialang groeien generaties op met videoclips. Misschien herinner je je net als ik nog de website clipjes.nl, waar je urenlang rond kon struinen. Deze video’s waren én zijn een onmisbare, grensverleggende kunstvorm die een nieuwe dimensie geeft aan je favoriete nummer. In The World of Music Video, de nieuwe tentoonstelling van het Forum Groningen, ga je op reis langs de meest iconische clips.
In 1975 wordt de eerste moderne videoclip ooit de wereld ingebracht voor Bohemian Rhapsody, de hitsingle van Queen die (bijna) ieder jaar op nummer één staat in de Top 2000. Op dit moment wordt de video alleen nog gebruikt als promotiemateriaal, want de Amerikaanse zender MTV is nog niet eens te zien op televisie. Bohemian Rhapsody is dus een echte voorloper, ook wel de moeder van de muziekvideo’s genoemd. Het is daarom vanzelfsprekend dat deze onderdeel is van de tentoonstelling in Groningen. Andere veelbekeken en besproken video’s die je kunt verwachten, zijn bijvoorbeeld van popicoon Lady Gaga en de Zuid-Koreaanse artiest PSY (bekend van het Gagnam Style-dansje dat in 2012 viral gaat).
Naast dat videoclips zelf kunst zijn, putten ze ook vaak inspiratie uit andere kunstvormen. Zo is de videoclip voor Billie Eilish’ nummer Bad Guy bijvoorbeeld duidelijk geïnspireerd op de fotografie van Maurizio Cattelan (bekend van de banaan die met duct tape vast werd geplakt aan een muur) en Pierpaolo Ferrari (oprichter van TOILETPAPER MAGAZINE). De felle kleuren, humor en een tikje surrealisme sluiten perfect aan bij de boodschap die Eilish wil uitdragen. In een door mannen gedomineerde muziekindustrie vol onrealistische standaarden over lichaam en gender, laat de artiest met deze clip zien dat het ook anders kan. Ook dat is de kracht van muziekvideo’s. Heel even is zij de bad guy.
Natuurlijk zijn ook Nederlandse makers vertegenwoordigd in Groningen, als muzikant én als videoregisseur. Zo kom je bijvoorbeeld langs de videoclip van het nummer Twilight Zone van Golden Earring, geregisseerd door Dick Maas. Deze talenten van eigen bodem schrijven in 1982 geschiedenis met hun video – het is namelijk één van de eerste met een filmische verhaallijn. In de clip volg je leadzanger Barry Hay als spionageagent, die wordt aangehouden door drie handlangers gespeeld door de andere bandleden. De video is haast een korte speelfilm en wordt daarom goed ontvangen, zowel door MTV als door het publiek.
Elke muziekvideo is een kunstwerk waarin de grenzen tussen film, fotografie, dans, mode en beeldende kunst keer op keer vervaagd en verlegd worden. Door de jaren heen blijft deze kunstvorm altijd een goede weerspiegeling van de tijdsgeest waarin we leven. Wat er op dit moment speelt in de wereld, zie je gereflecteerd in deze clips. Dat maakt The World of Music Video niet alleen een leuke, nostalgische reis langs de video’s van je favoriete artiesten, maar ook een reflectief moment om stil te staan bij waar we vandaan komen en naartoe willen.
Je bezoekt The World of Music Video nog tot en met 18 mei 2025 in het Forum Groningen. Wil je meer weten over videoclips? Kijk dan naar Hoe dan?! (3FM/BNNVARA).
Seshiekela Moerlie
Gaat het liefst iedere ochtend naar de film. En luistert met plezier elke dag naar dezelfde playlist: een mix van queer pop en Indonesische liedjes.
Vond je dit leuk?
Op de hoogte blijven?
Schrijf je in voor de NPO Cultuur nieuwsbrief en ontvang iedere vrijdag mooie, inspirerende en interessante tips. Van kunst tot film en van muziek tot theater, zo hoef je niets meer te missen!