Gelephu Mindfulness City: Het antwoord op Bhutans wankelende bruto nationaal geluk?
- Artikel
- 20 feb 2025
- 6 minuten leestijd
Het creëren van een mindfulness city waarin duurzame economische ontwikkeling én het welzijn van de inwoners centraal staan. Klinkt goed, toch? Of is de werkelijkheid van dit ambitieuze project ingewikkelder dan het ‘gelukkige’ Bhutan doet vermoeden?
Bhutan, gelegen in het Himalayagebergte tussen China en India, hanteert het bruto nationaal geluk (BNG); een maatstaf waarbij het welzijn van de inwoners van Bhutan – het geluk dus – vooropstaat bij de ontwikkeling van het land. Achter dit vrolijke imago kampt het land echter met verschillende problemen. Het is de vraag of deze ‘zen-stad’ het bruto nationaal geluk van dit boeddhistische koninkrijk gaat redden.
Groene ambities vormen een uitdaging
Het beschermen van de natuur is een van de vier criteria van het BNG. Bhutan bestaat momenteel voor zeventig procent uit bos en is een van de weinige landen ter wereld die CO2-negatief is. Ondanks de nog steeds klimaatvriendelijke balans, wordt het een steeds grotere uitdaging om dit te behouden. Bhutan kampt met de gevolgen van klimaatverandering, zoals uitdroging, bosbranden en landverschuivingen.
Het mysterieuze koninkrijk dat zich eeuwenlang isoleerde staat steeds meer in contact met de wereld. Niet alleen door klimaatverandering, maar ook door technologie zoals telefoons en internet. De universele drang naar ontwikkeling groeit, maar dat maakt het lastiger om duurzaam te blijven – een andere kernwaarde van het BNG. Meer auto’s op geïmporteerde brandstof, stedelijke groei en toenemende bouwactiviteiten zorgen voor een hogere uitstoot.
Problemen met economische ontwikkeling
Bhutan kampt naast de groene kwesties ook met economische uitdagingen. Tijdens de coronapandemie ging het land volledig op slot voor reizigers, wat een zware impact had op de toeristische industrie, een van de belangrijkste inkomstenbronnen. Dit vergrootte de jeugdwerkloosheid, die volgens de Wereldbank opliep tot 29 procent.
Door de beperkte economische kansen en werkgelegenheid in Bhutan, in combinatie met aantrekkelijke mogelijkheden in het buitenland zoals betere salarissen en onderwijskansen, vertrekken veel jonge Bhutanezen naar andere landen. Deze emigratie leidt tot een braindrain. Wat dat is? Het betekent dat hoger opgeleide mensen het land verlaten om in een land met meer mogelijkheden te werken. Hierdoor verliest Bhutan dus kennis en talent aan het buitenland.
Project Gelephu Mindfulness City (GMC) als antwoord
In December 2023 kondigde de Bhutanese koning Jigme Khesar Namgyel Wangchuck het project Gelephu Mindfulness City (GMC) aan. Met de bouw van deze nieuwe, autonome stad wil men de Bhutanese economie hervormen door jongeren in het land te houden, banen te creëren en toerisme en investeringen aan te trekken. Deze op het boeddhisme-geïnspireerde stad wordt gepromoot als het centrum voor mindful capitalism. Het richt zich niet alleen op winst, maar legt de nadruk op duurzame en verantwoorde economische groei, met het welzijn van de mensen als centraal uitgangspunt.
Hoe gaat deze mindfulness city er dan uit zien? Volgens de overheid zal het bestaan uit een netwerk van houten bruggen die een universiteit, ziekenhuis, biologische markten, boerderijen, tempels en natuurreservaten met elkaar verbinden. De stad krijgt zijn eigen wetten en regels, met milieuvriendelijke architectuur, groene energie uit waterkracht en een focus op wandelen en fietsen om de ecologische impact te verminderen. Daarnaast zal de stad groene ruimten bevatten voor meditatie en ontspanning.
Deze beloofde mindful metropool zal zich uitstrekken over meer dan 2500 vierkante kilometer, wat drie keer de grootte van de Singapore is. Het ligt aan de grens met India en moet uitgroeien tot een economisch knooppunt dat Zuid- en Zuidoost-Azië met elkaar verbindt.
Realistisch of utopisch?
Hoewel GMC gepresenteerd wordt als een toekomstig economisch knooppunt, is het de vraag of internationale bedrijven bereid zijn te investeren in een afgelegen stad in de Himalaya met beperkte toegang tot de rest van de wereld.
Een van de grootste uitdagingen voor GMC is dan ook de infrastructuur. Bhutan is volledig ingesloten door land, waardoor de stad afhankelijk is van India voor transport en logistiek. India heeft toegezegd de wegen en spoorlijnen tot aan de grens uit te breiden. Volgens Surya Raj Acharya, expert in infrastructuur en stedelijke planning in buurland Nepal, hangt de levensvatbaarheid van GMC als productie- en handelscentrum af van de kwaliteit van deze verbindingen. Micheal Kugelman, directeur Zuid-Azië bij het Wilson Center: “Gezien het feit dat Zuid-Azië zelfs de meest basale vormen van infrastructuur mist, betwijfel ik of Bhutan dit enorme project kan realiseren en of het daadwerkelijk zo succesvol zal zijn als gewenst.” Tot nu toe zijn er geen concrete gegevens of financieringsplannen aangekondigd.
Angst voor ontheemding
GMC moet worden gebouwd op een gebied waar momenteel zo’n tienduizend mensen wonen, voornamelijk boeren die behoren tot de minst welvarende groepen van Bhutan. Veel van hen vrezen verdreven te worden zonder eerlijke compensatie. Ram Karki, een Bhutanese vluchtelingen-mensenrechtenactivist die in Nederland woont, waarschuwt dat ontheemding een groot risico vormt. Het gebrek aan open debat in Bhutan maakt het voor de bewoners moeilijk om zich uit te spreken tegen het project. Bovendien maakt de koninklijke steun voor GMC het project politiek gevoelig; volgens Karki wordt tegenstand al snel gezien als een aanval op de koning zelf.
De bezorgdheid over ontheemding is niet nieuw voor Bhutan. In het verleden werden meer dan honderdduizend Nepalees-Bhutanezen door de Bhutanese regering als onwettige migranten beschouwd en uitgezet naar Nepal. Net als de Bhutanese regering verleent de Nepalese regering hen geen nationaliteit. Sinds de late jaren tachtig leven veel van hen als vluchtelingen in kampen in Nepal.
De tijd zal het uitwijzen
Met Bhutans lastige positie tussen twee grootmachten, de toekomst van GMC nog vol onzekerheden, zorgen over mensenrechten en de impact op de kernwaarden van het land, is het maar de vraag of deze mindfulness city dé oplossing gaat zijn voor de problemen van Bhutan.
Zelf reizen naar Bhutan? Deze bestemmingen zijn een bezoek waard!
