Meer dan honderdduizend kruizen bedekken de griezeligste heuvel in Europa
- Artikel
- 03 aug 2023
- 4 minuten leestijd
Het lijkt recht uit een horrorfilm te komen, deze ‘Heuvel der Kruizen’. Aan deze mysterieuze plek hangen verhalen die je de stuipen op het lijf jagen. Waar komen al deze kruizen nou toch vandaan?
Het is een bizar contrast. De Kryžių Kalnas, hoe de Heuvel der Kruizen in Litouwen wordt genoemd, ligt tussen de vredige weilanden net buiten de stad Šiauliai. De heuvel is bekroond met dicht op elkaar geplaatste kruizen in allerlei soorten en maten. Wanneer het eerste kruis is geplant? Een oude legende zegt dat alles begon toen de stad in de veertiende eeuw bezet was door Duitse ridders. Het was voor de bevolking een manier was om Litouwse onafhankelijkheid te benadrukken. En deze onafhankelijkheidsstrijd zette zich voort. De eerste schriftelijke bronnen waarin deze kruizen worden bevestigd, wijzen echter naar de negentiende eeuw.
Sovjet-verzet
Het aantal kruizen op de heuvel steeg exponentieel tijdens de middeleeuwen. Maar ook vele jaren later, tijdens de boerenopstand tegen de Russen. Veel gezinnen konden de lichamen van gevallen rebellen niet lokaliseren. Door een kruis te plaatsen voor ieder persoon die was gesneuveld, hadden ze toch een manier om alsnog een rustplaats voor hun geliefdes te vinden.
Maar de groei explodeerde al helemaal in de tijd van de Sovjetbezetting. Even terug de geschiedenis in: van 1944 tot 1991 werd Litouwen, net als een groot deel van Oost-Europa, opgenomen in de Sovjet-Unie. In deze tijd was het communisme leidend, wat betekende dat iedere vorm van godsdienst was verboden. De Kryžių Kalnas werd daarmee een symbool van verzet. Het stond voor trouw zijn aan Litouwen en trots zijn op Litouwse religie en erfgoed.
Toch zagen de Sovjets de heuvel als een symbool van vijandigheid. Hun reactie? De heuvel werd drie keer platgewalst en alle kruizen werden verbrand. De Litouwers gaven echter niet op. Zowel de lokale bevolking als pelgrims plaatsten hier in het holst van de nacht kruizen, als een verzetsdaad tegen religieuze onderdrukking. Waarom midden in de nacht? Mensen die kruizen naar de heuvel brachten werden beboet, gestraft en opgesloten door de Sovjets.
Ingewijd door de paus
En wat gebeurde er met de Kryžių Kalnas toen de Sovjet-Unie viel in 1991? Toen gingen de mensen pas echt los. De heuvel werd vol gezet met nieuwe kruizen. In 1993 werd de plek zelfs bezocht door paus Johannes Paulus II en verklaarde hij het een plaats van ‘hoop, vrede, liefde en opoffering’. De Kryžių Kalnas is nog altijd een symbool van de kracht van de Litouwse cultuur en hun onwankelbare geloof. Het maken van kruizen is zelfs een immaterieel cultureel erfgoed van Litouwen volgens UNESCO. En de heuvel zelf? Dat is een buitengewoon voorbeeld van deze traditie in de praktijk. Wil je zelf een kruis plaatsen op het terrein? Mits deze kleiner is dan drie meter, mag je die zonder vergunning hier achterlaten.
Griezelig
Ondanks dat het zo’n betekenisvolle plek is voor de Litouwers, kan het ook angstaanjagend zijn om in je eentje door een plek met meer dan honderdduizend kruizen, rozenkransen en beeldjes op een afgelegen plek te wandelen. Er zijn verschillende meldingen van geestwaarnemingen, visioenen van heiligen en magische verschijningen op de heuvel geweest door de eeuwen heen. Wil je dus als een echte ghostbuster op zoek naar deze mythen en spoken? Ga dan in de nacht – als je durft.
