Seks buiten huwelijk strafbaar: wat betekent de nieuwe Indonesische wetgeving voor reizigers?

Denk je aan Indonesië? Dan denk je waarschijnlijk aan tempels, groene eilanden en tropische stranden. Maar het is ook een land met steeds conservatievere regels. Vanaf 2025 worden overspel en seks voor het huwelijk zelfs verboden. Wat betekent dit voor reizigers?

De nieuwe wetgeving, die deze maand door het Indonesische parlement werd aangenomen, verbiedt onder andere overspel en seks buiten het huwelijk. En wie zich niet aan de nieuwe regels houdt, kan zware straffen verwachten. Zo kan je voor ongehuwd samenwonen een half jaar in de cel belanden en voor buitenechtelijke seks zelfs een jaar. En dat zijn slechts enkele van de vele nieuwe regels. Want ook godslastering, het promoten van anticonceptie en het beledigen van de president, vicepresident en nationale ideologie wordt onder andere strafbaar. 

Afrekenen met het koloniale tijdperk

De hervorming van het wetboek van strafrecht moet ervoor zorgen dat Indonesië definitief afscheid neemt van het koloniale tijdperk. Een groot deel van de huidige wetgeving vloeit namelijk nog voort uit de tijd dat het land onder Nederlands bewind stond. Toen Indonesië in 1949 onafhankelijk werd, nam het de wetgeving bijna volledig over. Sindsdien vonden er al veel wettelijke veranderingen plaats. Maar deze laatste hervorming moet de koloniale tijd voorgoed uitwissen. 

Zorgen om mensenrechten

Niet zoveel mis mee zou je zeggen: het koloniale verleden achter je laten. Volgens critici is dat echter niet wat hier gebeurt. De nieuwe, conservatieve wetten zouden juist burgerlijke vrijheden verder inperken. Mensenrechtenorganisaties zijn daarom erg kritisch op de ontwikkelingen in het land. Vooral de vrijheden van de LHBTIQ+-gemeenschap komen volgens hen in het gering. Niet-traditionele huwelijken zijn namelijk verboden in Indonesië. En zonder de mogelijkheid om te trouwen, zou seks voor hen direct strafbaar zijn. 

Daarnaast zegt Human Rights Watch dat de nieuwe wetten veel ruimte tot interpretatie overlaten. En dat is gevaarlijk, aangezien dat kan leiden tot willekeur, corruptie en privacy schending. 

Klappen voor de reisbranche

Niet alleen mensenrechtenorganisaties maken zich zorgen over de nieuwe ontwikkelingen. Ook ondernemers en met name reisbureaus kijken verontrust toe. Toerisme is een belangrijk onderdeel van de economie van Indonesië en de ontwikkelingen zullen ervoor zorgen dat buitenlandse reizigers wel twee keer nadenken voordat ze een prijzig ticket boeken. 

Maar in hoeverre moet je je als reiziger zorgen maken over de nieuwe wetgeving in Indonesië? Ten eerste is het belangrijk om te weten dat het niet alleen geldt voor de bevolking. Ook expats en reizigers moeten zich houden aan de nieuwe regels. Toch lijken de conservatieve pijlen vooral op Indonesiërs gericht. In de praktijk zou je bijvoorbeeld alleen vervolgd kunnen worden voor buitenechtelijke seks als je wordt aangegeven door naaste familie. Als reiziger krijg je daar waarschijnlijk dus niet zomaar mee te maken. 

Maar hoe het bijvoorbeeld zit met ongetrouwd samenwonen, is nog onduidelijk. Moet je binnenkort bewijs tonen dat je getrouwd bent voordat je samen in een hotelkamer mag slapen? En wat als je met je partner als digital nomad verblijft op een van de paradijselijke eilanden? 

Vrijstaat Bali 

De gouverneur van Bali gaf alvast aan dat het eiland niet van plan is om toeristen te vragen naar hun relatiestatus voordat ze toegelaten worden in hotels. En ook de Indonesische regering stelt dat reizigers en buitenlandse investeerders zich geen zorgen hoeven te maken. Maar tegelijkertijd geven ze aan dat lokale autoriteiten zich wel aan de nationale wetgeving moeten houden. De komende drie jaar, totdat de wetten in de praktijk treden, wil het land ervoor zorgen dat dat gebeurt. 

En dat is een flinke aderlating voor een eiland als Bali, dat altijd een soort Hindoeïstische enclave was in een voornamelijk islamitisch land. Nu de regering steeds meer islamitische wetten toepast, is de vraag in hoeverre Bali daar nog omheen kan. De vakantiebestemming ving door de pandemie al enorme klappen en ging van gemiddeld 500 duizend bezoekers per maand naar slechts 45 in héél 2021. In hoeverre de vakantie van reizigers wordt beïnvloed door de nieuwe wetgeving is onzeker, maar dat het de cruciale reisbranche een nieuwe opdonder zal geven is wel duidelijk. 

Niet alleen politieke ontwikkelingen baren inwoners van Indonesië zorgen: hoofdstad Jakarta zinkt. 

• Deel