Deelname aan internationaal journalistiek onderzoek

Onderzoeksprogramma Pointer (KRO-NCRV) zette samen met journalisten uit acht landen een internationaal onderzoeksproject op naar spionage door Russische schepen in Noord-Europese wateren. Hieruit blijkt dat Russische schepen met aan boord gewapende militairen systematisch gaspijpleidingen, datakabels, windparken en militaire infrastructuur in de Oost- en Noordzee bespioneren.

Het team decodeerde meer dan duizend onderschepte morse-berichten en analyseerde openbare locatiedata (zogenoemde AIS-signalen) van de schepen. In totaal maakten de schepen 428 reizen sinds het begin van de oorlog in Oekraïne. Verdachte reizen vonden plaats voor de kusten van Denemarken (15), Estland (9), Noorwegen (8), Nederland (7), het Verenigd Koninkrijk (9), Finland (4) en Duitsland (2). De vermoedelijke verkenningsdoelen omvatten een duikgebied van NAVO-onderzeeboten nabij Duitsland, windparken voor de Nederlandse kust en de BalticConnector gaspijpleiding tussen Estland en Finland.

Volgens het geldende zeerecht mogen de Russen vrij door onze wateren varen en er de bodem onderzoeken. Wel worden verdachte Russische schepen op die momenten geschaduwd door marineschepen van de NAVO-landen.

“Neem dreiging serieus”

VVD-Europarlementariër Bart Groothuis vindt dat niet genoeg. “Ga er agressief op zitten, hinder ze. Je moet deze dreiging serieus nemen”, zegt hij. “Zolang we onze diensten er niet op afsturen om amok te maken, voelen die Russen zich vrij die operaties hier uit te voeren.”