Blue zones: op deze plekken leven ze het langste ter wereld

We zijn in Nederland blij met een gemiddelde levensverwachting van rond de tachtig jaar. Met een gemiddelde levensverwachting van tussen de negentig en honderd jaar, halen ze daar op deze vijf plekken verspreid over de hele wereld hun neus voor op. Hoe worden deze mensen zo oud?

Al sinds het begin der tijden is de mensheid op zoek naar één ding: het eeuwige leven. Boeken zijn volgeschreven met legendes, mythes en andere folklore waarin hoofdpersonen proberen de dood te vermijden. Koningen en koninginnen hebben zich onderworpen aan allerlei proeven, ‘toverdrankjes’ of offers aan goden om het leven zo lang mogelijk te rekken.

Nee, dan liever de medische wetenschap. Die blijkt – zoals wel vaker – een stuk accurater dan hekserij of religieuze rituelen. Over de hele wereld zijn vijf plekken aangewezen waar zich dagelijks een medisch wonder voltrekt. Mensen worden hier namelijk op miraculeuze wijze een stuk ouder dan waar dan ook: de zogeheten blue zones.

Waar liggen de vijf blauwe zones?

Het concept van de ‘blauwe zones’ is ingeluid door twee wetenschappers Michel Poulain en Giovanni Mario Pes die in 2000 onderzoek deden naar de levensstijl op Sardinië. Toeval of niet, schrijver en onderzoeker Dan Buettner had zich in hetzelfde onderwerp vastgebeten. Vastberaden om alle blauwe zones ter wereld in kaart te brengen, kwam hij op de volgende vijf plekken uit: Sardinië (Italië), Ikaria (Griekenland), Okinawa (Japan), schiereiland Nicoya (Costa Rica) en in Loma Linda (Californië, Verenigde Staten).

Wat zo bijzonder is aan deze plekken? Inwoners worden door hun leefstijl bovengemiddeld vaak ouder dan honderd jaar zonder dat ze daar iets speciaals voor doen. Ze sporten niet bovengemiddeld vaak, laten ‘ongezond eten’ niet staan en een glaasje alcohol? Die gaat er op z’n tijd ook gewoon in. ‘Alles mag, maar met mate’, zo lijkt het credo.

Voordat je gaat googelen hoe je het beste naar een van deze landen emigreert, zetten we de locaties op een rijtje. Wel zo handig om te weten wat je kan verwachten als je hier naartoe verhuist om je leeftijd misschien wel tot in de triple digits te laten komen. En ben je niet in de gelegenheid om hier te gaan wonen? Dan is er misschien wel iets wat je kan leren van de gebruiken van deze wijze oudjes om thuis uit te proberen.

Sardinië

We trappen af met het Italiaanse Sardinië. Het stadje Seulo werd namelijk als allereerste aangewezen als officiële blauwe zone. Het geheim van Sardinië zit ‘m in het eten. Ze volgen een dieet dat rijk is aan verse groenten, fruit, volle granen, peulvruchten en olijfolie. Alles komt uit de eigen bodem. Opvallend is dat de Sardijnen regelmatig rode wijn drinken, terwijl alcohol vaak wordt afgeraden als het gaat om de gezondheid. Sommige onderzoekers suggereren dan ook dat rode wijn goed is voor het hart en de gezondheid. Wel wordt alleen lokale wijn gedronken die is verbouwd op Sardinië. Een borreltje hier en daar is daarnaast een goede reden om onder elkaar te zijn – wat ook weer goed is voor de gezondheid.

Ikaria

Op het idyllische eiland Ikaria in Griekenland lijkt de tijd te vertragen, en dat weerspiegelt zich in de opmerkelijk lange levensduur van de inwoners. Het lijkt alsof mensen hier simpelweg vergeten om te sterven. Maar vergis je niet, want vergeetachtigheid zijn ze hier niet. Vandaag de dag is er bijna geen enkele inwoner op het eiland die heeft geleden onder dementie en maar liefst één op de drie mensen wordt hier negentig jaar oud. Het geheim? De hechte banden onder de inwoners, een sterke culturele traditie en de relaxte manier van leven zijn een succesformule.

Okinawa

Het ontrafelen van de geheimen van de langdurige gezondheid van de Okinawanen zijn het onderwerp van al heel veel wetenschappers geworden. Een van de kenmerken van het dieet hier is het principe van Hara Hachi Bu, wat betekent dat ze stoppen met eten wanneer ze voor ongeveer 80% vol zitten. Daarnaast speelt lichaamsbeweging een belangrijke rol, wat zich uit in wandelen en dansen. Wil je een meer traditionele, klassieke danssoort zien? Ga dan naar een opvoering van de zo odori en de onna odori, die wordt hier veel gedaan.

Schiereiland Nicoya

De levensstijl van de Nicoyanen speelt een essentiële rol in hun uitzonderlijke levensduur. Kenmerkend voor hier is het plan de vida, oftewel: waar leef je voor? Een doel in je leven hebben is dus essentieel voor de inwoners hier. Luisteren en lachen kunnen ze hier ook al als de beste. Ze staan daarmee in nauw contact met hun familie en zelfs hun voorouders, de oorspronkelijke Chorotega. Tot slot dragen de overvloed aan natuur – waar Costa Rica om bekendstaat – en de oceaan mogelijk ook bij aan de reden waarom hier vaker dan gemiddeld honderd kaarsjes worden uitgeblazen.

Loma Linda

Zou het geloof dan toch het eeuwige leven kunnen bieden? Wel als je het combineert met een bewuste, gezonde levensstijl. Het is een beetje een vreemde eend in de bijt, maar in Loma Linda streken al in 1840 de zevendedagsadventisten, ofwel de Adventkerk, neer in dit kleine Zuid-Californische plaatsje. Deze gemeenschap van ongeveer negenduizend mensen heeft sinds de oprichting de gezondheid als topprioriteit staan. Zo drinken ze geen alcohol, roken ze niet en eten ze vegetarisch.

Wat hebben de blauwe zones met elkaar gemeen?

Wat iedere blauwe zone met elkaar gemeen heeft, is een sterke culturele identiteit en vaste tradities. Je zal je dus moeten aanpassen, mocht je willen emigreren om je kansen op honderd jaar worden te vergroten. Vind je het moeilijk om je aan te passen? Niet getreurd, we zetten een aantal overeenkomsten tussen de plekken op een rijtje. Zo kan je je al voorbereiden voor je vertrek.

·  Let op je dieet Niet op iedere blauwe zone geldt een strikt plantaardig dieet, maar het lijkt wel een groot deel te zijn van wat ze eten. Hun schijf van vijf is rijk aan fruit, groenten, peulvruchten en graan. Bewerkte voedingsmiddelen gaan er meestal niet in en vlees wordt met mate gegeten. Ook het principe van Hara Hachi Bu is een belangrijke.

·  Beweeg, maar niet te veel Mensen in blauwe zones zijn regelmatig lichamelijk actief in hun dagelijks leven. Maar een drill sergeant in de gym wordt hier niet met open armen ontvangen; hier doen ze aan inspanning met lage-intensiteit. Ze wandelen, tuinieren en doen yoga.

·  Blijf die sociale duizendpoot Iedere blauwe zone staat bekend als een hechte gemeenschap. Socializen is dus erg belangrijk. Mensen hebben nauw contact met familie, vrienden en buren voor emotionele steun en een gevoel van verbondenheid. Ook opvallend: families blijven vaak dicht bij elkaar wonen, ongeacht de generatieverschillen.

·  Zorg voor een doel in je leven Inwoners vinden het hier belangrijk dat je opstaat met een doel, een plan de vida. Een gevoel van identiteit draagt namelijk bij aan je welzijn. En oude mensen? Die kwijnen niet weg in bejaardentehuizen. Ze worden nog steeds gerespecteerd en gewaardeerd, zodat ze zich niet overbodig voelen.

·  Zeg nee tegen stress Onder het mom van ‘geen ontspanning zonder inspanning’, zorgen de inwoners van blauwe zones bewust voor zo min mogelijk stress in hun levens. Dagelijkse dutjes, meditatie of een gebed: als het maar rust biedt.

·  Zeg ook maar nee tegen tabak Het lijkt voor de hand liggend, maar nee, roken is niet goed voor je en wordt in deze gebieden dan ook (bijna) niet gedaan.

·  Into the wild Veel blauwe zones hebben toegang tot bossen, stranden en natuurgebieden. Trek dus wat vaker die stoute wandelschoenen aan om alvast te wennen aan de blue zone lifestyle. En laat dan ook gelijk een aantal gewoontes die bij de moderne tijd horen achter in dat bos. Heel de dag stilzitten achter een laptop en doomscrollen op je telefoon wordt hier niet gewaardeerd.

Al deze maatregelen zijn natuurlijk geen garantie voor een lang en gelukkig leven, maar ze zijn wel een inspirerende blauwdruk voor een gezonde toekomst. Dus wil jij de kans verhogen op een honderdjarig bestaan? Dan kan je deze tips niet negeren.

Op zoek naar andere tips die je ook niet kan negeren? Lees dan hier de beste tips voor jouw volgende slow-travel avontuur.

• Deel