Guy Fawkes Night

5 november: de dag dat in Engeland massaal Guy Fawkes stropoppen in de fik worden gezet.

Vandaag, 5 november, vieren de Britten Guy Fawkes Night (ook wel bekend als Guy Fawkes Day, Bonfire Night en Firework Night). Maar wat vieren de Britten deze dag precies?

In 1605 werd op deze dag voorkomen dat Guy Fawkes, een katholieke samenzweerder, zowel de protestantse Engelse koning James als het parlement opblies. Best een dingetje dus...

Bonfire Night
Elk jaar weer wordt in heel Engeland een stropop die Guy voorstelt ritueel in de fik gezet om deze dag te herdenken. Ook bestaan er andere varianten van stropoppen die in de fik worden gestoken, zoals deze:

Remember, remember the fifth of November
Op 5 november 1605 deed Fawkes een poging om het Hogerhuis opblazen. Fawkes, die tijdens zijn periode als soldaat ervaring opdeed met explosieven, was echter niet de enige achter dit complot. Hij zweerde samen met een groep rooms-katholieken. De groep stond onder leiding van Robert Catesby. Het doel van de groep was om koning James, zijn familie en een groot deel van de Engelse aristocratie op te blazen door een bom te plaatsen in het paleis van Westminster. Waarom Fawkes het deed? Hij beweerde dat hij de bevelen van de paus opvolgde, die koning James had geëxcommuniceerd. 

Maar toen het puntje bij paaltje kwam, werd Fawkes met een lont in zijn handen en buskruit in zijn bezit onder het Hogerhuis betrapt. Nadat Fawkes en zes anderen werden opgepakt, werden ze vanwege hoogverraad ter dood veroordeeld. Het vonnis luidde: hangen, trekken én vierendelen. Zo ver kwam het alleen niet. Nog voordat de executie kon plaatsvinden, sprong Fawkes van de galg en brak hij zijn nek.

Hoe het complot werd ontdekt? Een katholieke Lord was bevriend met Fawkes. Hij ontving een waarschuwingsbrief van Fawkes dat hij die dag niét naar het parlement moest komen. En daardoor gingen zijn alarmbellen af. Sindsdien vieren de Engelsen op 5 november het voorkomen van het buskruitverraad met het verbranden van politieke poppen, zoals de ‘guys’, en veel vuurwerk.

Feest tegen de staat
Zoals je in het filmpje met stropop Trump al zag, worden ook politieke figuren op 5 november in Engeland verbrand. Je vraagt je misschien af of het niet een gekke manier is om te vieren dat een terroristische aanslag op de politiek, eeuwen geleden, is voorkomen? Een beetje wel. De traditie is, zoals dat altijd gaat, door de jaren heen veranderd. Aan het begin controleerde de elite hoe deze feestdag gevierd moest worden. Langzaamaan verloren zij alleen de controle over het feest en werd het door 'het volk' gebruikt om de gevestigde politiek en autoriteit aan te vallen. Dit leidt tegenwoordig vooral tot een linkse kritiek op conservatieve politiek. Zo gingen naast Donald Trump ook Margaret Thatcher, Ronald Reagan en George W. Bush in vuur op.

Het Anonymous masker

Dit masker komt je misschien wel bekend voor: het Guy Fawkesmasker. Het masker toont een gestileerde afbeelding van Fawkes. Het gebruik van dit masker, ook op Guy Fawkes Night, gaat al jaren terug. Uiteindelijk werd dit masker ook een algemeen symbool voor protesten. Dit komt met name door de strip  V for Vendetta  die in 1892 uitkwam en ook door de op de strip gebaseerde film die in 2005 uitkwam. De groep Anonymous gebruikt dit masker ook. 

Op zoek naar meer van dit soort bijzondere evenementen? Check dan dit artikel over het Mexicaanse Day of the Dead festival!

• Deel