In dit Nederlandse dorp heeft nog nooit iemand gewoond
- Artikel
- 22 sep 2022
- 4 minuten leestijd
Een benzinestation, riolering, café, gemeentehuis, school en tientallen woonhuizen: het Groningse Marnehuizen heeft het allemaal. Toch woont er niemand en kom je de plaatsnaam niet tegen in de atlas. Waarom? Dit is het grootste militaire oefendorp van Europa.
Sinds de bouw telt het dorp dus nul inwoners. En dat is maar goed ook: jaarlijks bereiden er zich gemiddeld zevenduizend militairen voor op het echte werk. Eerder trainden Nederlandse militairen in landen als Duitsland en Engeland. Maar de kosten van een oefening lopen dan al snel op en dus werd in 1990 de eerste steen gelegd op ons eigen grondgebied. Deze versie van het ruïnedorp telde slechts zeventien huizen en bestond voornamelijk uit simpele geraamtes van gebouwen.
Toen de Joegoslavische burgeroorlog in 1990 losbarstte, was er toch behoefte aan een ietwat realistischere setting. Vanaf 2001 werd er gewerkt aan versie 2.0. De schrale militaire zone werd hierna de grootste van Europa. Het totale kostenplaatje? Maar liefst dertien miljoen euro. Helaas werden die duiten niet terugverdiend door de huizen te verkopen.
Nét echt
Er werden meer dan honderdtwintig objecten gebouwd, waaronder een industrieterrein, verschillende winkels en zelfs een treinstation met spoorwegovergang. De onbewoonde huizen beschikken over elektriciteit en in de dorpsstraten staan afvalcontainers, telefooncellen, auto’s en blauwe naamborden. Wandel je er rond? Dan waan je je met straatnamen als Blaak, Hofplein en Haringvliet in hartje Rotterdam. Het is een herinnering aan de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog die in de stad plaatsvonden. Een kaarsje aansteken is overigens niet mogelijk: in het dorp is geen traditionele kerk aanwezig. Waarom? De gebouwen mogen niet hoger dan acht meter zijn.
Marnehuizen is deel van oefenterrein de Marnewaard. Dit heeft een totale grootte van zestienhonderd hectare en bevindt zich in het oostelijke gedeelte van het Lauwersmeergebied. Sinds de jaren zestig is de vlakte hier droog komen te staan, waardoor het nu vooral bestaat uit zandplaten. Wat het gebied nu zo interessant maakt voor militaire oefeningen? Naast zand, beschikt de militaire zone over land, water en ruimte voor luchtverkeer. Dit laatste is één van de dingen die het terrein zo noemenswaardig maakt: moderne helikopters kunnen hier opstijgen en landen.
Kill of wounded
Het oefendorp heeft dus geen inwoners, maar wel degelijk bezoekers. En die komen natuurlijk niet voor een kopje thee. Hoe een oefening eruitziet? Tijdens de trainingen wordt gebruik gemaakt van een lasersysteem. Hierdoor vinden er levensechte gevechten plaats waarbij de militairen een zogeheten kill or wounded kunnen maken. Je kan het eigenlijk vergelijken met lasergamen. Al draagt het leger wel een helm. Ook gaat er geregeld een rookbom af. Geheel volgens plan want hierdoor leren militairen namelijk opereren met slecht zicht.
De Groningse locatie wordt overigens niet alleen gebruikt door het leger. Zo zetten ook brandweermannen, politieagenten, de Mobiele Eenheid (ME), buitenlandse strijdkrachten en antiterreureenheden regelmatig voet in het dorp.
Nog steeds geen beeld van de trainingen? Dan hebben we dat letterlijk voor je! Welkom op het Groningse oefenterrein.
Naast dit levensechte dorp telt Nederland alleen oefenterreinen Oostdorp op de Veluwe en de Vlasakkers in de provincie Utrecht. Maar beide vallen in het niet bij Marnehuizen. Er zijn minder bouwwerken en het terrein is een stuk kleiner. Daarnaast heeft de ME een oefenzone bij het Brabantse Hoogerheide, maar ook die is lang niet zo groot. Een oefenbasis als Marnehuizen is qua grootte dus uniek in Nederland en zelfs Europa.
Verboden terrein
Het terrein is wel écht off limits. In het verleden werd er namelijk regelmatig de liefde bedreven (hé, ieder z’n ding) en vandalisme gepleegd. Daarom vind je om het terrein verbodsborden en zijn de huizen voorzien van luiken. Even een ommetje maken is helaas niet mogelijk. Wél loopt er langs het oefenterrein een pad, dat behoort tot de Europese wandelroute E9. Een potje lasergamen in Marnehuizen zit er dus niet in, maar vanaf de paden is het dorp goed te zien.
Gefopt door de titel? In dit surrealistische dorp vind je honderden verlaten gebouwen die wél te koop zijn..
Genaaid door je huisbaas? Met weinig geld je studentenkamer inrichten? Check hier alles over het thema ‘wonen’.