Iquitos: de grootste onbereikbare stad ter wereld

Een warme wind door je haren en een luid gebrom in je oren. Onder je het bruine water van de Amazone en voor je een dicht regenwoud. Zo kan je reis er zomaar uit zien als je het Peruaanse Iquitos bezoekt. De stad, groter dan Utrecht, is helemaal afgesloten van de buitenwereld.

Groene gevangenis

Wie Google Maps erbij pakt, ziet dat Iquitos ver van de meeste trekpleisters in Peru ligt. Waar je steden als Lima, Cuzco en Arequipa in het zuiden van het land vindt, ligt Iquitos in het noordoosten, midden in het Peruaanse Amazonegebied. Even de routebeschrijving van Lima naar Iquitos opvragen is daarom niet zomaar mogelijk. Op een kleine weg naar een dorp in de buurt na, lopen er helemaal geen wegen naar deze jungle-metropool. 

Toch de stad bezoeken? Dat kan alleen per boot of vliegtuig. En dat is bijzonder, want met bijna een half miljoen bewoners is Iquitos qua inwonersaantal de vijfde stad van Peru. Deze inwoners zijn als het ware afgesloten van de buitenwereld. Hun grens: een oneindig oerwoud. Nergens ter wereld vind je een grotere stad die niet bereikbaar is met de auto. 

Ondanks de totale isolatie is Iquitos op het oog een normale Zuid-Amerikaanse stad, met kleurrijke huizen, gezellige pleinen en een leven dat zich veelal op straat afspeelt. Toch zorgt de afsluiting van de buitenwereld wel degelijk voor uitdagingen. Even winkelen in een andere stad of iets bestellen vanuit de hoofdstad is voor inwoners erg lastig. 

Elke dag markt

Ook het aanbod in supermarkten is behoorlijk gelimiteerd. Heel gek is dat niet. Vrachtwagens vol eten kunnen de stad natuurlijk niet bereiken en de toevoer moet dan ook via de lucht of het water gaan. Het gevolg? De stad barst van de markten. Iedere ochtend kan je in bijna elke wijk terecht bij een markt om verse producten uit de jungle te bestellen, van fruit tot kip. Grote kans dat je hier overigens ook allerlei exotische dieren aantreft, die je vanuit ecologisch en ethisch oogpunt misschien beter kan laten liggen. 

Autoloos

Omdat de stad onbereikbaar is via de weg, vind je er weinig auto’s. Toch betekent dit niet dat inwoners altijd de benenwagen nemen. Het straatbeeld is namelijk gevuld met mototaxi’s: motors met een karretje erachter. Bezoek je Iquitos, dan word je ongetwijfeld verleid om in zo’n voertuig te stappen. 

Straatarm

Het gebrek aan auto’s en supermarkten is te overzien. Wat de situatie in de stad schrijnend maakt, is het gebrek aan onderwijs en maatschappelijke hulp. De Peruaanse overheid verstrekt weinig middelen op dit gebied en het onderwijs is daarom, vergeleken met een stad als Lima, zeer beperkt. In sommige wijken is daarnaast sprake van extreme armoede en maatschappelijke problematiek, zoals geweld en misbruik. 

De belichaming van deze erbarmelijke omstandigheden vind je in Belén, ook wel de 'drijvende sloppenwijk' genoemd. Inwoners leven hier in houten huizen die gebouwd zijn op palen. In het regenseizoen loopt het waterpeil hier zo hoog op, dat mensen zich enkel met boten of over planken kunnen vervoeren. Het afval dat overal drijft en de slechte hygiëne weerspiegelen de armoede en het gebrek aan maatschappelijke hulp in de wijk. 

Steenrijk

Deze armoede staat in schril contrast met het centrum van Iquitos. Luxe kleurrijke gebouwen geven de binnenstad sfeer, maar herinneren inwoners tegelijkertijd aan een donkere periode waarin kolonisten en rubberfabrikanten oorspronkelijke bewoners tot slaaf maakten. 

Vooral in de negentiende en twintigste eeuw was Iquitos een van de welvarendste steden van Zuid-Amerika. Van een eerlijke verdeling was echter geen sprake. Veel tot slaaf gemaakten woonden in vervallen houten huizen aan de waterkant, terwijl Europeanen in enorme rijkdom leefden in het centrum. De stad had zoveel aanzien, dat zelfs enkele gebouwen zijn ontworpen door Gustave Eiffel, ontwerper van de Eiffeltoren. 

Amazone uitvalsbasis

Wil je Iquitos bezoeken? Dan is de boot de avontuurlijkste en milieuvriendelijkste manier om er te komen. Zorg er echter voor dat je genoeg tijd hebt, aangezien schippers hier over het algemeen wat minder punctueel zijn. Eenmaal onderweg heb je honderden kilometers door een dicht groen woud tegoed, waarbij je geheid vergeet dat je onderweg bent naar een grote stad. 

Veel reizigers kiezen Iquitos als uitvalsbasis om de jungle in te trekken. Vanuit de stad worden veel trips van een of meerdere dagen aangeboden. Een manier om op een verantwoordelijke wijze een bezoek te brengen aan het regenwoud, is door een lodge te boeken bij RAREC. Deze non-profit organisatie houdt zich bezig met het redden en rehabiliteren van bedreigde diersoorten in het Amazonegebied. Het geld van je boeking gaat dan naar dit doel. 

Eenmaal in het regenwoud kom je enorm veel bijzondere dieren tegen. Van apen, luiaards en roze dolfijnen, tot wat minder schattige spinnen, jaguars en anaconda’s: allemaal leven ze in dit gebied. Iquitos biedt hierdoor een bijzondere mix van cultuur en natuur. Een stadsmarkt bezoeken, pleinen afstruinen en dolfijnen en anaconda’s spotten in één weekend, zie dat maar in een andere stad te doen. 

Er gaan meer geheimen schuil in het Peruaanse regenwoud, zoals deze kokende rivier, die alles doodt wat erin valt. 

• Deel