Lukomir

Hoog in de bergen ligt een dorp bevroren in de tijd. Huizen van oude stenen met houten daken doemen op wanneer je door de Dinarische Alpen trekt. Op deze geïsoleerde plek in Bosnië leven de mensen nog op een middeleeuwse manier. 

Omgeven door schapenvelden, aan de rand van een kloof in de heuvels van de Balkan, ligt Lukomir: de thuisbasis van zeventien families. De dagelijkse bezigheid bestaat uit schapenhoeden, houtbewerken en huishouden. Hier leven de mensen nog op een eenvoudige manier. 

Het is een flinke wandeling om het hoogstgelegen dorp van Bosnië te bereiken. Na drie tot vier uur zie je Lukomir liggen. Wellicht word je bij aankomst direct vriendelijk begroet door een oude man die in alle rust houten lepels snijdt. In dit dorp wonen vrijwel alleen nog maar ouderen, de meeste jonge mensen zijn weggetrokken. Degene die terugkeren proberen geld in het laatje te krijgen door middel van toerisme. 

Want om het dorp te kunnen onderhouden is geld nodig. Ook de tradities moeten levend gehouden worden, daarom begonnen de dorpelingen zich bezig te houden met toerisme. De bewoners tonen maar al te graag het indrukwekkende gebied en willen vooral reizigers onderwijzen over hun leefstijl. Hoewel reizigers van harte welkom zijn, hopen ze hier niet op massatoerisme. Het moet puur en gemoedelijk blijven, zoals het vroeger was. 

Want rustig, dat is het in Lukomir zeker. Hier vind je zelfs geen school, markt, of winkel. Voor een dokter moeten de inwoners afdalen naar het dichtstbijzijnde dorp. En tot de jaren zestig hadden ze hier niet eens stromend water of elektriciteit. 

Lukomir ligt hoog in de bergen en is van de herfst tot het midden van de lente vol gesneeuwd. Daarom is het in die periode onbereikbaar en onbewoonbaar. De gezinnen die hier wonen, trekken in de zomermaanden vanuit omliggende dorpen en steden terug naar het dorp. Ze blijven terugkeren om de middeleeuwse tradities te koesteren: het hoeden van kuddes en het hooien van de velden. 

De Dinarische Alpen zijn nog relatief onbekend, maar lenen zich uitstekend voor lange wandeltochten. De wandelroute Via Dinarica  verbind op deze ruige bergketen acht balkan landen die voorheen met elkaar in oorlog waren. Dat is niet het enige wat dit gebied bijzonder maakt. Door de velen kloven heb je volgens sommigen het gevoel dat je aan het einde van de wereld bent beland. 

Eten en drinken

Lange tijd viel Lukomir onder het Ottomaanse rijk, daarom hebben ze nu een Turkse en mediterrane keuken. De typisch Bosnische gerechten zijn voornamelijk Halal. Een van die gerechten is bijvoorbeeld lam aan het spit. Ook cevapcici, een pitabroodje met sla, ui en gegrilde worstjes van gehakt, paprikapoeder, knoflook en peterselie, is een geliefde Bosnische maaltijd. Dit is over de hele Balkan bekend. Vleesgerechten zijn vrijwel altijd biologisch, al helemaal in de bergdorpen. 

Vervoer

Het wegennetwerk heeft flink geleden onder de oorlog in de jaren negentig, waardoor er in Bosnië maar tweehonderd kilometer snelweg is aangelegd. Vanaf Sarajevo, de hoofdstad van Bosnië, rij je binnen een uur richting Umoljani. Dit is het beginpunt van de wandeling richting Lukomir. Tijdens deze hike kom je langs enkele andere typisch Bosnische bergdorpjes, zoals Gradina, die bewaard zijn gebleven tijdens de oorlog. De enige manier om Lukomir te bereiken is per voet: de beste vervoersmanier is hier nog altijd de benenwagen. 

Goed om te weten

Beste reistijd: Mei t/m oktober
Valuta: Bosnische Mark / euro
Taal: Bosnisch, Servisch, Kroatisch
Kraanwater: Drinkbaar
Visum: Nee
Inentingen: Ja

• Deel