Op wereldreis door Berlijn

Denk je aan Berlijn? Dan denk je wellicht aan mysterieuze nachtclubs, de beruchte muur of de tientallen musea. Maar vooral het internationale karakter is wat deze stad écht speciaal maakt. Dus treinticket bij de hand: we nemen je mee op wereldreis door de Duitse hoofdstad.

190 nationaliteiten. Eigenlijk zegt dat al genoeg. Vandaag de dag is Berlijn een van de meest internationale plekken ter wereld. Het is de stedelijke belichaming van het Duitse woord multikulti. En gezien het verleden, mag je dat best verrassend noemen. Nog niet zo heel lang geleden was deze stad een bolwerk van nazigedachtegoed. Het centrum van een ideologie die Duitsland, Europa en uiteindelijk de wereld ‘raszuiver’ moest maken. 

Gelukkig kwam hier niet zover. Want ook de muur, die Berlijn na de Tweede Wereldoorlog decennialang in Oost en West verdeelde, kon niet voorkomen dat de Duitse hoofdstad een mengelmoes van nationaliteiten zou worden. Een stad waar honderden culturen met elkaar leven en van elkaar leren. Een plek die af en toe nog grauw en grijs oogt, maar ondertussen behoorlijk wat kleur op de wangen heeft. 

Een stukje Japan

Die kleurige plekken vind je door de hele stad in de vorm van kersenbloesem. Of ja, tijdens de paar weken per jaar dat ze bloeien tenminste. De val van de Berlijnse muur kreeg veel aandacht in Japan. Als gevolg startte een Japanse tv-zender daarom een fundraiser om Berlijners een hart onder de riem te steken. Omgerekend haalde de zender bijna één miljoen euro op. Wat het daarmee deed? Negenduizend kersenbloesems verschepen naar de Duitse hoofdstad. De kleurrijke bomen zijn in de hele stad te vinden, maar vooral in de voormalige Todesstreifen. Dit was de voorheen troosteloze bewakingsstrook rondom de honderdzestig kilometer lange Berlijnse muur. 

In het zuidwesten van Berlijn vind je zelfs een weg die hernoemd is naar de zender die geld inzamelde voor de campagne: de TV-Asahi-Kirschblütenallee. Jaarlijks wordt hier eind april het Hanami-festival georganiseerd, een Japanse traditie om bloesems te bekijken en de schoonheid te vieren met lekker eten en drinken. Wil je zelf de bloesems zien? Het blijft gissen, maar ergens tussen eind maart en begin mei moeten ze in volle bloei staan. Hopen dus op meer geluk dan Dzifa. 

Dubieuze bladzijde

Helaas vertegenwoordigt niet elke wijk een rooskleurige bladzijde van het Berlijnse verleden. De Afrikaanse wijk, in het noordwesten van de stad, diende om te pronken met het koloniale bezit op het Afrikaanse continent. Gids Justice Mvemba geeft hier dekolonisatietours om mensen bewust te maken van de rol die de Duitse hoofdstad in het verleden speelde in de kolonisatie van Afrika. Iets waar volgens haar veel Duitsers te weinig vanaf weten. Vanaf U-Bahnhof Afrikanische Straße kan je elke zaterdag en zondag een tour volgen om 11:00 uur in het Duits en om 14:00 uur in het Engels. 

Kleine waarschuwing: zo’n tour gaat je niet in de koude kleren zitten. Zo vertelt Justice aan de hand van straatnamen en kaarten over ‘The Scramble For Africa’, waarbij het Afrikaanse continent vanuit Berlijn verdeeld werd over Europese landen. En ook de Berlijnse human zoo komt aan bod. Net als in andere Europese steden werden mensen en dieren uit Afrika in een soort dierentuinen ‘tentoongesteld’, zodat Europeanen ze konden bekijken. De foto’s zorgen voor kippenvel op de armen en een misselijk gevoel in de maag. 

Een vrolijk stukje Afrika

Toch is niet al het Afrikaanse erfgoed in de Duitse hoofdstad van een zwaarmoedig kaliber. Dat bewijst beach bar YAAM wel. Nou ja, beach bar. De Young African Arts Market is veel meer dan dat. Al vijftien jaar worden hier, tussen Berlin Ostbahnhof en rivier de Spree, allerlei activiteiten en events gepland. Waar je dan aan moet denken? Van open mics tot comedyavonden en van een Afrikaans diner tot een sieradenmarkt. Maar ook voor een biertje ben je hier meer dan welkom. Met een beetje fantasie waan je je vanaf je strandstoel op een Afrikaans of Caribisch strand. 

Klein Turkije

Turken in Kreuzberg. Al decennia is het een begrip in Berlijn. Niet voor niets zong de Nederlandse band Klein Orkest in 1987 al: “Maar wat is nou die vrijheid zonder huis zonder baan? Zoveel Turken in Kreuzberg die amper kunnen bestaan.” Het zei lange tijd iets over de status van de Turkse gemeenschap in de Duitse hoofdstad. Jarenlang kon je Kreuzberg bijna zien als een soort stadsgetto. Begin deze eeuw was ruim veertig procent van de Turkse bewoners in de wijk zelfs werkloos. Kreuzberg was geïsoleerd en werd als een achterstandswijk gezien. 

Tegenwoordig is dat compleet anders. Kreuzberg kroop langzaam uit haar schulp en de nieuwere generaties lieten zich steeds meer gelden. Dat is ook te zien aan de vele posters, graffiti en andere muurschilderingen in de wijk. Kreuzberg loopt over van kunst en cultuur, vaak ontstaan als uiting van protest. Slenter zelf langs de rauwe kunstwerken of neem een gids die je leidt door de hippe en artistieke wijk. 

Eten 

Wat je niet mag missen in Berlijn? Döner kebab. Ja, deze van oorsprong Turkse lekkernij is zo onderhand het onofficiële gerecht van de Duitse hoofdstad geworden. Niet zo gek ook, aangezien Berlijn zo’n 250 duizend Turken en ruim duizend kebabzaken telt. Toch springt één adres er volgens velen met kop en schouders bovenuit: Mustafa’s Gemüse Kebap. Een kebabkraam die zo populair is, dat je makkelijk een uur voor je eten in de rij staat. Zelfs in de regen. Conclusie: haal een lekker drankje en de rij gaat ineens een stuk vlotter. Voor je het weet sta je met misschien wel de lekkerste kebab ter wereld in je handen. 

Net zoals haar inwoners heeft Berlijn een enorm aanbod aan internationaal eten. Van Chinees tot Braziliaans en van Afrikaans tot Europees: in de Duitse hoofdstad hoef je absoluut geen honger te lijden. 

Vervoer

Naar Berlijn reis je natuurlijk gewoon met de trein. Dat kost je vanaf Amersfoort zo’n honderdvijftig euro en duurt zo’n zes uur. Extra voordeel: je wordt pal in het centrum afgezet. Pak je toch liever de auto? Hou dan vanaf Utrecht, zonder stops en files, rekening met een rit van zo’n zeven uur. Eenmaal binnen Berlijn reis je erg gemakkelijk met het openbaar vervoer, de benenwagen of de vele e-steps. 

Verder waar Dzifa stopt? Of je nu een week of maand de tijd hebt: dit zijn de beste treinreizen vanaf Berlijn. 

• Deel