Paardenfan? Welkom op Pony island!
- Artikel
- 11 jan 2023
- 5 minuten leestijd
Het is een van de meest afgelegen, permanent bewoonde eilanden van het Verenigd Koninkrijk: Foula. De landstrook telt ongeveer veertig inwoners, maar – komt ‘ie – ook honderden pony’s. Dus hou je van natuurwandelingen en dieren? Dan moét je hierheen.
Van Foula wordt gezegd dat het ‘aan de rand van de wereld’ ligt. En met die uitspraak kunnen wij wel leven. Er heerst een rustige sfeer en is ideaal voor reizigers die willen ontsnappen aan alle drukte en chaos van de stad. Want hoe cliché het ook klinkt: hier ben je één met de natuur.
Noorse invloed
Het eiland heeft een oppervlakte van ongeveer dertien vierkante kilometer en ligt ten noorden van Schotland. Het is deel van de Shetland-archipel en het meest nabijgelegen land ligt op dertig kilometer afstand. Toch vind je er vooral veel Noorse benamingen. Hoe dat komt? Net als in de rest van Shetland, lijkt het erop dat het eiland bewoond is sinds de ijzer- en bronstijd. Rond 800 na Christus werd Foula veroverd door Noormannen. Het was een van de laatste plaatsen op Shetland waar Norn werd gesproken, een uitgestorven Noord-Germaanse taal. In 1720 stierf bijna de gehele bevolking door een pokkenepidemie, maar de Noorse cultuur bleef hangen. Hierdoor staan er vandaag de dag nog altijd borden met straatnamen als Norderhus, Guttren en Krugali naast de weg.
Juliaanse kalender
De Noorse sfeer is niet het enige dat bleef hangen. Toen de rest van het Verenigd Koninkrijk overstapte op de Gregoriaanse kalender, bleef Foula de Juliaanse kalender aanhouden. Wat dat betekent? Foula loopt nu één dag voor op de oude kalender en twaalf dagen achter op de Gregoriaanse. Kerstmis wordt gevierd op 6 januari en nieuwjaar op 13 januari.
Dierenbende
Rij je over het eiland? Dan zullen vooral de honderden, vrij rondlopende Shetland-pony’s opvallen tussen groene valleien. Ook zij wonen er al sinds de bronstijd, toen ze voor het eerst werden gefokt en voorbestemd leken om zich over de hele wereld te verspreiden. Niet zo gek dat mensen er zoveel potentie in zagen: de dieren zijn behoorlijk slim. Zo werden ze vroeger zelfs ingezet om mensen de weg te wijzen. Toch heeft de naam ‘Foula’ met een heel ander dier te maken. Het staat voor ‘vogeleiland’ in het Noors. Het eiland is, naast de zachte viervoeters, namelijk ook de thuisbasis van duizenden vogels. Waaronder de papegaaiduiker, Noordse stormvogel en geelkruiper. Tijdens wandelingen kan je dan ook veel vogelsoorten spotten onder leiding van een gids. En daar houdt het niet bij op: aan het water vind je zeehonden en herbergiers fokken inheemse, kleurrijke Foula-schapen. Zij maken de diverse dierenbende op het eiland compleet.
Middle of nowhere
Je kan dus gerust stellen dat het eiland wordt gedomineerd door beesten. Op Foula wonen in totaal maar zo’n veertig mensen. Zij wonen in de plaatsen Ham en Hometown. En waar veel huizen redelijk dicht op elkaar staan, hebben andere woningen veel meer ruimte. Bewoners van deze huizen genieten dan ook van een, op z’n zachtst gezegd, fraai uitzicht. Hun woningen omringen zich met helder, blauw en ruig water. De kliffen hebben hun vorm gekregen door wind en water. Er staan reusachtige rotsen en de open heidevelden zijn zo groen als wat. Oftewel: één groot gebied van ongeschonden natuur. Fanatiek? Trek stevige wandelschoenen aan. Want op veel voorgelegde wandelpaden hoef je niet te rekenen.
Bereikbaarheid
Toch heeft die ongerepte schoonheid ook haken en ogen: makkelijk te bereiken is het eiland namelijk niet. Ben je van plan Foula te bezoeken? Hou er dan rekening mee dat er maar drie keer per week een veerboot gaat vanaf de pier in Walls, op het westelijke deel van Shetland. De tocht duurt iets meer dan twee uur, maar op een strakke planning hoef je niet te rekenen. De boten zijn erg afhankelijk van de weersomstandigheden. Kleine sidenote: het is geen autoferry en een dagtocht maken naar Foula is niet mogelijk. Waarom? De veerboot maakt slechts één retourtje op de dagen dat er wordt gevaren en gaat gelijk weer terug.
Groen plekje
Eenmaal aangekomen op het eiland heb je geen winkels, bars of restaurants: de mensen leven geheel zelfvoorzienend en zijn afhankelijk van de veerboten. Er is één Bed and Breakfast, maar voor de ik-wil-alles-uit-de-reis-halen-reizigers: er zijn ook een paar huizen te huur. Word wakker van fluitende vogels om vervolgens de herders en boeren aan het werk te zien die rondkomen met wat het eiland biedt. Goed om te weten: Foula heeft geen aansluiting op het nationale elektriciteitsnet. Eilandbewoners moeten hun eigen elektriciteitsvoorziening beheren. Dit is een hybride systeem met drie windturbines, een generator die stroom opwekt uit water, batterijbanken en zonnepanelen. En dat gewoon in Europa.
Nu je toch in de buurt bent: deze Schotse wandelroutes zijn onze favorieten.