Sao Tomé en Principe

Het telt nog geen tweehonderdduizend inwoners en is het op één na kleinste land van Afrika: Sao Tomé en Principe. Deze eilandengroep bestaat uit twee grote en een aantal kleinere eilanden. Bij elkaar opgeteld zijn ze zo’n duizend vierkante kilometer. Een vergelijking: dat is ongeveer twee keer zo groot als Texel. Hoofdstad Sao Tomé ligt op het gelijknamige eiland. Lees je deze tekst, omdat je een bezoekje aan het land wel ziet zitten? Dan staan de inwoners al te springen. Je bent namelijk meer dan welkom om het te bezoeken. Hun doel? Het aantal toeristen per jaar met tien procent laten toenemen.

Wat daarbij kan helpen? Zeeschildpadden! Je kan namelijk als bezoeker (tegen een kleine donatie) de baby's van de waterdieren loslaten in de zee en de beschermde verzorgingsplaats bezoeken. Maar beschermd werden de dieren voor een hele lange tijd absoluut niet. Wat er tot vóór 2017 met ze gebeurde? De schildpadden en hun eieren stonden als traditioneel eten op het menu en de schilden waren handelswaar. Geboren en getogen Sao Tomé en Principe inwoner Hipólito Lima (ook wel 'Father of the Sea Turtles') zette zich in voor het behoud van de dieren en kreeg het voor elkaar: de zeedieren zijn nu wettelijk beschermd. 

Maar tot de vijftiende eeuw was het eiland nog onbewoond. Pas toen Portugese kolonialisten op het eiland stuitten, besloten zij er een handelspost van te maken. Maar het land bevolken was lastig, er was namelijk weinig animo. Dus werd het een soort gevangenis. Mensen die ongewenst in Portugal verbleven, werden per schip naar de eilanden vervoerd. En velen haalden deze eindstreep niet eens: onderweg overleden veel van hen aan tropische ziekten. 

Maar de Portugezen hadden een inschattingsfoutje gemaakt. De vulkanische grond bleek namelijk perfect te zijn voor landbouw. Daarom haalden ze tot slaaf gemaakten uit Afrika om op plantages te werken voor onder andere de suikerteelt. Uiteindelijk waren bewoners het zat: er ontstond een bloederige opstand die veel levens kostte. Uiteindelijk werd het land op 12 juli 1975 onafhankelijk van Portugal verklaard. En dat wordt jaarlijks dan ook uitgebreid gevierd. 

Die geschiedenis maakt Sao Tomé ook zo indrukwekkend. Al zou je, op een paar verlaten plantages na, niet meteen zeggen dat het eiland zo’n droevig verleden heeft. Witte zandstranden, helderblauwe zeeën en dichtbegroeide palmboombossen: alles wat je voor je ziet als je het hebt over een tropisch paradijs. Een wandeltocht of stranddag kan je dan ook bijna nergens beter besteden dan hier. En het mooie? Het is relatief onaangeraakt. 

Voor welke doelgroep het eiland ook een paradijs is? (Beginnende) surfers! Het water is warm, er zijn geen rotsen of zee-egels om op te stuiten en er zijn áltijd golven. Maar, surfen was onder de bevolking tot een aantal jaren geleden nog niet zo vanzelfsprekend. Dat veranderde gelukkig toen inwoners begonnen met het maken van eigen surf- en skateboards. Het doel? De community in beweging brengen en de volgende generatie inspireren.

Wat je zeker niet moet missen, is Pico Cão Grande: een gigantische rots van 663 meter hoog. Deze komt voort uit het magma van een oude vulkaan. Om de rots ligt een volledig tropisch bos. Je krijgt bij dit plaatje bijna het gevoel dat je naar een Jurassic Park-film aan het kijken bent. Maar er is meer: zo’n 2024 meter boven zeeniveau steekt de Pico de Sao Tomé uit. Een grote, groene tand die omringd is door mist. Maar dit komt met een prijs: om de piek te bereiken, moet je eerst een tweedaags avontuur aangaan in het land. En je een weg banen door omgevallen bomen, lianen en grote bladeren kan best lastig zijn. Oftewel: een echte jungletocht. 

Eten en drinken

De Santomese keuken is behoorlijk beïnvloed door de Portugese én Kaapverdische keuken. Het belangrijkste basisvoedsel in Sao Tomé en Principe zijn tropische wortelgewassen, broodvruchten, bakbananen, maïs en brood. Ga je uit eten? Dan kwam je voorheen waarschijnlijk vliegende honden en apen tegen op de kaart. Maar tegenwoordig eten de Santomezen vooral vis (logisch op zo’n eiland), kip en garnalen. Hét nationale gerecht? Dat is calulu: een stoofpot met vis of vlees, palmolie en verschillende groenten zoals tomaat, knoflook, zoete aardappel, spinazie of courgette. Het bijzondere? Als er vlees in zit, wordt alles van het dier gebruikt in het gerecht. Oók de kop en poten dus. 

Vervoer

Even met de auto naar Sao Tomé is helaas geen optie. Ook de trein kan je vergeten. Dit eiland ligt duizenden kilometers ten zuiden van ons land, dus is het onmogelijk om het vliegtuig te vermijden. Om op het eiland te komen ben je al snel gedwongen om een vlucht met één of twee overstappen te regelen. Hierdoor ben je gauw vijftien tot twintig uur onderweg. 

Op het eiland zelf kan je het beste een 4x4 gebruiken om rond te rijden. Want zelfs in de steden heb je vaak te maken met zandwegen en veel gaten in de weg. Het avontuur begint dus al bij het rondtoeren. Wil je jezelf tussen de eilanden Sao Tomé en Principe vervoeren? Ook dan kan je het beste een vlucht nemen. Er zijn ook verbindingen per boot, maar dat is erg onoverzichtelijk. Zo zijn er geen standaardtijden of schema’s en doe je er veel langer over. 

Goed om te weten

Beste reistijd: December tot februari en juni tot september
Visum: Voor een verblijf langer dan vijftien dagen
Inentingen: DTP, BMR en Hepatitis A worden aanbevolen
Valuta: Santomese dobra
Taal: Portugees
Kraanwater: Niet drinkbaar

• Deel