In deze Tsjechische bottenkerk komt je nachtmerrie tot leven
- Artikel
- 16 feb 2022
- 5 minuten leestijd
Spookachtig, ongewoon, uitzonderlijk en vreemd. Allemaal passende omschrijvingen voor deze bottenkerk in Tsjechië. Wie versiert nou het interieur van een kapel volledig met menselijke botten. En waarom? Dat vroegen wij ons ook af..
De Gotische kerk in de schilderachtige plaats Kutna Hora, gelegen in het westelijke deel van Tsjechië, ziet er niet heel uitzonderlijk uit vanaf de buitenkant. Ga je de kelder van deze kerk in? Dan tref je iets veel huiveringwekkender aan dan dat de façade doet vermoeden: de sierlijk bewerkte, gebleekte botten van duizenden mensen, die de kapel tot een waar ‘kunstwerk’ maken.
Interieur met een menselijk karakter
De botten van een paar duizend mensen? We horen je denken: ‘Klopt dat wel? Is dat niet wat overdreven?' Maar het zijn er wellicht meer dan je zou verwachten, want naar schatting versieren zo’n veertig tot zeventigduizend menselijke beenderen de kapel.
Als een soort verjaardagsslingers decoreren verschillende ledematen en schedels het plafond en de wanden. Er hangt een kroonluchter die is samengesteld van elk bot uit het menselijke lichaam en ook de kandelaren en kelken zijn gebouwd van menselijke resten.
Maar het meest bizarre is wellicht het grote familieschild aan de wand van aristocratische familie de Schwarzenbergs, die ooit over de stad Kutna Hora heersten. Wat dit familiewapen nog een ietwat persoonlijkere twist geeft is het feit dat, jawel: de gebruikte botten van de overleden Schwarzenbergs zelf zijn. Hoe dit allemaal wordt schoongehouden en onderhouden? Een specialist zorgt er met een tandenborstel voor dat de ‘kunstwerken’ in de kapel er tip top uit blijven zien. Leuk (bij)baantje, misschien?!
Een kapel gebouwd van pestslachtoffers
Nu vraag je je misschien af: ‘Waar komt het grimmige idee vandaan om een kapel te versieren met menselijke resten?’ Dit verhaal begint in 1278, toen de koning van de Bohemen een gezant uit de Tsjechische plaats Sedlec naar Jeruzalem stuurde. Volgens de legende zou deze zijn teruggekomen met een pot vol aarde afkomstig uit Golgotha: de plek waar Jezus werd gekruisigd.
De grond uit het ‘Heilige Land’ werd uitgestrooid over de begraafplaats bij Sedlec, wat het tot een populaire laatste rustplaats maakte voor inwonenden uit de Bohemen en omliggende gebieden. De plek werd misschien wat letterlijk de hemel ingeprezen: het werd een eer om hier begraven te mogen worden. Alleen was er niet genoeg plek om iedereen op dit stukje heilige grond in vrede te laten rusten. Ruimtegebrek sloeg nog verder toe toen Europa in de veertiende eeuw geteisterd werd door de pest en er in de regio een reeks oorlogen plaatsvonden met veel doden tot gevolg.
De redding van een halfblinde monnik
En dus moest er ruimte worden gemaakt op de overvolle begraafplaats van Sedlec. De rustplaats van vijfendertigduizend vierkante meter werd uitgegraven en de overblijfselen werden opgeborgen in de nabijgelegen ondergrondse kapel. Volgens de legende maakte een halfblinde monnik het tot zijn levenswerk om de botten te ordenen, en kreeg hij na het voltooien van deze tijdrovende taak, zijn zicht weer terug. Dus waar wacht je nog op om jouw wereldwonder te laten uitkomen? Wie weet is botten uitsorteren de sleutel tot het succes.
Tot 1870 lagen de menselijke resten relatief onaangeroerd in de kapel, totdat een lokale houtbewerker in dat jaar werd gevraagd om iets prachtigs mee te creëren. Hij bleekte en sneed de beenderen in sierlijke vormen. Met dit ‘menselijke kunstwerk’ als eindresultaat.
Er is ook leven!
Stel, je wil deze kapel nu bezoeken: dat kan! Voor 160 CZK, omgerekend zo’n zeven euro, koop je een kaartje dat je toegang biedt tot de binnenkant van de kerk. Vanuit Praag brengt een directe trein je er in een uur naartoe.
Trekt deze griezelige bottenkerk je juist helemaal niet? Wellicht is de plaats waarin het ossuarium, de bergplaats voor beenderen, ligt wél iets voor je. Kutna Hora ligt in het hart van het Tsjechische platteland. Hier vind je de meest prachtige architectuur van heel de Bohemen. De plaats staat niet zonder reden op de UNESCO werelderfgoedlijst: een erg sfeervolle, levendige plaats met prachtige barokke, middeleeuwse kerken en gekleurde huizen.
Sommige mensen vinden op deze eigenzinnige plek rust en kalmte, bij anderen roept het juist angstige gevoelens op. Hoe dan ook is het een unieke plek. En of je het nu smakelijk vindt of niet: je zal ongetwijfeld verbijsterd zijn door de ongelofelijke details in het werk. Het is én blijft toch kunst.
Op zoek naar meer spookachtige plekken? In deze Sovjet-spookstad staat de tijd al jaren stil.