Keti Koti: vieren en herdenken

Aldith Hunkar gaat in Firma Erfgoed op zoek naar sporen van ons koloniale verleden. Ze begint bij haar held, schrijver en verzetsstrijder Anton de Kom, die geëerd is met een schrijverssteen in de Nieuwe Kerk.

In de Buku-Bibliotheca ligt het boek De negerhut van oom Tom. Na de bijbel is het een van de meest vertaalde boeken ter wereld. De reis eindigt bij het Monument van vlucht en verzet in Utrecht.

In Geboeid: terug naar Indonesië reist Dwight van van de Vijver samen met drie jongvolwassenen van Indische en Molukse afkomst terug naar het land van hun voorouders. Ze delen dezelfde vraag: “Hoe zag het leven van mijn voorouders eruit en wat heeft dat voor effect op mijn leven vandaag?”

Tijdens deze bijzondere reis proberen Gayle, August en Emmy antwoorden te vinden op hun vragen over identiteit, geschiedenis en hun plaats in de wereld.

De contractarbeiders uit India die na de afschaffing van de slavernij in Suriname op de plantages gingen werken zochten een beter leven. Vaak werkten ze in vergelijkbare, barre omstandigheden als de tot slaaf gemaakten voor hen. De Surinaamse Hindostanen drukten hun stempel op de Surinaamse cultuur en later -toen een grote groep na de onafhankelijkheid van Suriname naar Nederland trok- ook in Nederland.

In deze podcastserie, die aansluit op de televisieserie De Reis van de Indiërs onderzoekt presentator Narsingh Balwantsingh welke plek het verhaal van de Indiase contractarbeiders heeft in de Nederlandse geschiedenis.

Voor het eerst in 23 jaar keert presentator Aldith Hunkar terug naar haar geboorteland Suriname, voor het nieuwe seizoen van Firma Erfgoed Overzee. Aldith bezoekt religieus en cultureel erfgoed in Suriname, Sint Eustatius en Curaçao.

Hoe breng je mensenlevens in kaart die bijna niet gedocumenteerd zijn, of pijnlijk om te onderzoeken? Antropoloog en schrijver Roline Redmond deed tien jaar onderzoek naar haar familiegeschiedenis

In een speciale Keti Koti-uitzending van Wat blijft sprak Lara Billie Rense met Redmond over haar zoektocht en de levens van haar tot slaaf gemaakte voorouders.

In deze aflevering van Makkinga Moves blikken we vooruit op North Sea Jazz. Met het overkoepelende thema ‘Sounds of Diversity’ besteedt North Sea Jazz dit jaar aandacht aan de diversiteit in mensen en muziek die de geschiedenis opleverde.

Andrew gaat in gesprek met Monica Akihary, Vernon Chatlein en Typhoon. Zij gaven vorm aan het programma vanuit hun Surinaamse, Antilliaanse en Molukse achtergrond.

In FunX Roots leer je 4 families kennen die met elkaar in gesprek gaan over hun identiteit, familiegeschiedenis en roots. Er wordt stilgestaan bij het Nederlandse slavernijverleden, de komst van ‘contractarbeiders’ uit onder andere India en de migratie van verschillende generaties Surinamers naar Nederland.

Ieder familielid heeft vragen voorbereid maar heeft geen idee wat voor vragen ze zelf gaan krijgen. Dat levert spontane en eerlijke gesprekken op, met unieke inzichten.

Op 1 juli vond de Nationale Herdenking Slavernijverleden plaats in het Amsterdamse Oosterpark. In zijn toespraak tijdens de herdenking bood koning Willem-Alexander zijn excuses aan voor het slavernijverleden.

Daarna werd op het Museumplein in de hoofdstad het Keti Koti Festival gehouden, waarmee het verbreken van de ketenen werd gevierd. De NOS was erbij en Simone Weimans deed verslag.

NPO Radio 1 zond zaterdag 1 oktober tussen 13:00 en 16:00 uur live uit vanaf het Museumplein en het Oosterpark, in Amsterdam.

De familienamen van zo'n 35.000 slaafgemaakten die in het koloniale Suriname op 1 juli 1863 worden 'vrijverklaard', zijn bewaard gebleven.

Voor het eerst is het gelukt om op een digitale kaart inzichtelijk te maken waar deze voormalige tot slaafgemaakten leefden en werkten. Zie welke Nederlanders compensatie ontvingen van de Nederlandse overheid en bekijk de plantagewereld van Suriname tijdens de afschaffing van de slavernij, op Pointer.nl.

Tot slaaf gemaakten zijn altijd op zoek geweest naar manieren om te ontsnappen aan het systeem, zich te verzetten en hun eigen cultuur te bewaren. In Slavernij en wij gaan Evita Mac-nack, zangeres Kizzy en Ira Kip op zoek naar verhalen van Suriname, Sint Eustatius & Sint Maarten en Curaçao, Aruba & Bonaire.

Aan de vooravond van de viering van 150 jaar afschaffing van de trans-Atlantische slavernij was er in De Nieuwe Kerk in Amsterdam een speciale kerkdienst waarin Nederlandse kerken samen kwamen met het oog op een heilzame verwerking van het slavernijverleden.

Het duurzame lifestyleprogramma BinnensteBuiten staat deze aflevering compleet in het teken van Keti Koti. Neem een kijkje in de ambtswoning van de burgemeester van Amsterdam, een pand met een slavernijverleden en en leer hoe je Heri Heri maakt, een speciaal gerecht dat werd gegeten op de plantages.

Slavernij en kolonialisme hebben een veelkleurige smeltkroes van de Caribische samenleving gemaakt. In Van Bahia tot Brooklyn onderzoekt Latijns-Amerika journalist Nina Jurna in zeven landen hoe de geschiedenis doorwerkt in het heden en hoe dit leidt tot een nieuwe Caribische cultuur. Met een mix van verwondering en herkenning luistert Nina, zelf gedeeltelijk met Surinaamse roots, naar de verhalen van bewoners.

Narsingh Balwantsingh, zelf afstammeling van Indiërs die naar Suriname trokken, gaat op zoek naar wat er overbleef uit de tijd van de contractarbeiders. In Brieven aan de achterblijvers zie je hoe mensen contact hielden met hun familie aan de andere kant van de wereld en ervoor zorgden dat de gebruiken uit India ook in het nieuwe land standhielden.

In de podcast Een verborgen Surinaamse schat onderzoekt theatermaker Mathieu Wijdeven het leven en werk van G.G.T. Rustwijk, schrijver, dichter, theatermaker, schilder en een activist tegen het koloniale bewind in Suriname.

Wie was hij? Wat is zijn betekenis voor deze tijd? En waarom wist Mathieu tot voor kort niet van zijn bestaan, terwijl G.G.T. Rustwijk zijn betovergrootvader is?

Elk jaar wordt op 1 juli Keti Koti gevierd. Wat betekent Keti Koti? Wat wordt er gevierd en herdacht? En waarom willen sommige mensen dat het een nationale vrij dag wordt? NPO Kennis legt het uit in deze story.

Herdenk Keti Koti staat stil bij het herdenken van het Nederlandse slavernijverleden. In dit programma wordt getoond hoe vanuit verschillende spirituele en religieuze tradities het slavernijverleden wordt herdacht en beleefd. De kijker wordt meegenomen in spoken word, persoonlijke verhalen, spirituele tradities en de herdenking in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.

Tijdens Vier Keti Koti wordt er feestelijk afgesloten met een bruisende live registratie van de feestdag, uitgezonden vanuit meerdere locaties in Amsterdam.

Ze toonden moed, hoop en doorzettingsvermogen. En ze zijn nog altijd een inspiratiebron voor velen. Deze maand hoor je elke donderdag om 12.00 uur bij De Nieuws BV de serie Ontketend, over dappere mensen die in verzet kwamen tijdens de slavernij.

In deze indringende podcast onderzoekt Maartje Duin de sporen van het slavernijverleden in haar familie. Ze ontdekt dat haar betbetovergrootmoeder bij de afschaffing van de slavernij in 1863 mede-eigenaar was van een Surinaamse plantage. Onder de vrijgemaakte slaven valt één achternaam op: Bouva. Zouden hun nazaten nog leven? Je hoort het in De plantage van onze voorouders.

NPO Radio 1 heeft in de aanloop naar Keti Koti, en ook tijdens en daarna volop aandacht voor de afschaffing van de slavernij. Hier vind je alle fragmenten en artikelen.

Met Keti Koti in Concert worden verhalen van de koloniale geschiedenis in een groots, muzikaal theaterspektakel tot leven gebracht. Vanuit Koninklijk Theater Carré nemen Natasja Gibbs en Edsilia Rombley je mee in het verhaal van de Nederlandse gedeelde geschiedenis, aan de hand van bijzondere optredens, veerkrachtige familieverhalen en ontmoetingen door het hele land.

Ter ere van Keti Koti deelt 2Doc.nl vijf documentaires die de slavernij en de gevolgen ervan laten zien, maar ook zwarte cultuur en talent vieren.

Zo vertelt de docu Nelson Carrilho: Ik ben een zwarte beeldhouwer over de beeldhouwer die het beeld 'Mama Baranka' maakte, dat in het Vondelpark in Amsterdam staat. Carrilho vertelt via zijn werken het verhaal van de zwarte mens, waarbij hij op zoek is naar verbinding en verzoening in een verdeelde samenleving.

Jörgen Raymann, Lange Frans, Dolores Leeuwin en Defano Holwijn kruipen in de huid van drie totslaafgemaakten en een planter. Zij nemen je in deze interactieve webdocu Geboeid mee in de gedeelde geschiedenis van Nederland en Suriname tijdens de slavernij. Elk verhaal zet je voor verschillende keuzes. Welke keuze zou jij toentertijd hebben gemaakt?

In de radio-uitzending De weg naar Keti Koti praat Milouska Meulens met Ruben Severina, Bianca Gallant, Vernon Chatlein en Angela Groothuizen. Samen bespreken zij thema’s zoals het slavernijverleden, hoe de geschiedenis nu nog wordt beleefd, herinnerd en doorgegeven en wat de rol hierin is van de feestdag.

In 2021 boden NPO FunX, Stichting Nederland Wordt Beter en The Black Archives een petitie aan bij de Tweede Kamer om 1 juli te erkennen als officiële vrije dag. Wil jij ook dat 1 juli erkend wordt als nationale vrije dag? Op FunX.nl lees je meer over deze campagne, en hoe je kan bijdragen.

Tijdens de oecumenische kerkdienst van de Amsterdamse Koningskerk op 1 juli 2022 maken we kennis met vier personen die op geheel eigen wijze Keti Koti vieren & herdenken: door middel van kunst, kleding, haardracht en theater.

Tijdens Keti Koti staan we stil bij de afschaffing van de Nederlandse slavernij. Wat is er in deze zwarte periode van onze geschiedenis gebeurd? En waarom is het vieren en herdenken van de afschaffing belangrijk? Omroep HUMAN vroeg het aan Urwin Vyent. Hij is directeur van het Nationaal Instituut Slavernijverleden en Erfenis.

De herdenking wordt rechtstreeks uitgezonden door BVN via satelliet en is daarmee live in de Cariben en Suriname te zien, en wereldwijd via de BVN-livestream.

Bekijk hier de volledige programmering rond Keti Koti op BVN.

Meer weten over het slavernij verleden van Nederland en de hedendaagse sporen van het koloniale verleden in bijvoorbeeld kunst en cultuur? In deze collectie vind je meer programma's, podcasts en verdiepende artikelen.

Elk jaar op 1 juli vieren we het einde van de slavernij. Wat gebeurde er precies en welke rol speelde Nederland in deze pijnlijke geschiedenis? In deze special een terugblik op ruim 200 jaar trans-Atlantische slavernij.

De slavernij behoort tot het wrange verleden van Nederland: 600.000 mannen, vrouwen en kinderen zijn als handelswaar van Afrika naar de nieuwe wereld verscheept, verkocht en onder dwang aan het werk gezet. Hoe begint dat geketende leven, en hoe komt het ten einde?

In deze NPO Kennis collectie kom je meer te weten over het Nederlandse slavernijverleden en de gevolgen in het heden.