Wat doen deze ‘spoken’ midden in de woestijn van Nevada?

Daar sta je dan. Aan de oostgrens van Death Valley, tussen Californië en Nevada, slurpt de genadeloze hitte al het vocht uit je lijf. Te midden van deze dorre woestijn stuit je onverwachts op een tiental angstaanjagende geeststandbeelden. Wat doen ze hier? Waar komen ze vandaan?

Een creatieve bende in de woestijn

Oké, het is niet helemaal een verrassing dat hier spookstandbeelden staan. Rhyolite, waar deze standbeelden staan, is namelijk een spookdorp. Het is al meer dan honderd jaar verlaten en slechts enkele prominente gebouwen staan nog overeind. Een beter decor kon de Belgische kunstenaar Albert Szukalski (1945 – 2000) zich niet wensen. De beelden samen vormen een ‘spookversie’ van Leonardo Da Vinci’s wereldberoemde schilderij ‘Het Laatste Avondmaal’. Ook Da Vinci zelf lijkt te zijn meegenomen in het beeld, want een paar meter verderop kijkt een schilderende geest naar de apostelen. Iets verderop vind je ook een geest met een fiets, maar die lijkt zich niet al te veel met het hele tafereel te bemoeien.

Eigenlijk was het de bedoeling dat de beelden er maar twee jaar zouden staan, maar ze zijn nooit weggehaald. Sterker nog, er is een heel museum omheen gebouwd. Het kunstwerk is nu onderdeel van het gratis te bezoeken Goldwell Open Air Museum, een openluchtmuseum met meerdere verschillende, bizarre kunstinstallaties. Je vindt het voordat je de spookstad inrijdt aan je linkerkant. Het is niet te missen, aangezien er ook een gigantisch, roze, kubistisch beeld van een blonde vrouw staat die je vanaf de snelweg ziet staan. Best een blikvanger, dus.

Rhyolite: van hoge verwachtingen naar lege beloften

Het standbeeld is erg gebonden aan de locatie, aangezien dat de reden was voor Suzalski om het te maken. Wat is dan het verhaal van Rhyolite? En waarom raakte deze kunstenaar zo gefascineerd door het stadje?

We schrijven 9 augustus 1904 wanneer Shorty Harris en E.L. Cross een enorme hoeveelheid ryoliet in de Bullfrog Hills ontdekken, een vulkanisch gesteente dat rijk is aan de stof silica. Deze stof wordt in die tijd gebruikt voor alles: glaswerk, bouwmaterialen, beton en benodigde spullen die in de fabrieken broodnodig zijn. Een silicamijn was in die tijd dus net zoveel – of misschien wel meer – waard als een goudmijn.

Ze openen een mijn, de Montgomery Shoshone Mine. Het woord van de net geopende mijn gaat snel rond op de prairie en drommen mijnwerkers komen in grote getalen op de nederzetting af. In een mum van tijd worden gebouwen en huizen uit de grond gestampt. Er komt een school, een bank, een gevangenis en een state-of-the-art treinstation. Er staat zelfs een huis dat volledig gemaakt is van vijftigduizend lege flessen: Glass Bottle House, een van de weinige gebouwen die tot op de dag van vandaag nog helemaal intact is. Op het hoogtepunt in 1907 wonen er bijna zevenduizend mensen in de stad. Alles lijkt erop te wijzen dat de stad een tijd van voorspoed tegemoet gaat, waardoor het zelfs de bijnaam Queen City krijgt.

Maar datzelfde jaar staat onheil al voor de deur. De mijn raakt uitgeput, waardoor de productie afneemt. Toch wordt een jaar later met veel media-aandacht het gloednieuwe treinstation geopend. Het is een van de enige steden in die tijd met ‘maar liefst’ drie treinverbindingen: één verbinding naar de mijn in Bullfrog Hills en twee verbindingen naar de grote steden Los Angeles en Las Vegas. Het station werd natuurlijk gebouwd met het idee dat meer mensen hier naartoe zouden trekken, maar het omgekeerde gebeurt.

Omdat veel inwoners de bui al zien hangen, wordt het treinstation juist gebruikt om de stad te ontvluchten. Als in hetzelfde jaar van de bouw van het station blijkt dat de mijn veel minder waard is dan in eerste instantie werd gedacht, is de chaos compleet. In 1910 wonen er nog maar 675 mensen, in 1914 vertrekt de laatste trein uit Rhyolite en in 1916 wordt de stroom naar de stad afgesloten. De stad is volledig verlaten na 1920. Alleen het station wordt in de jaren dertig nog heropend als casino, maar die onderneming houdt het niet lang vol. Na de Tweede Wereldoorlog dient het station nog als een souvenirwinkel en een klein museum, maar in de jaren zeventig sluit ook deze haar deuren.

Bezoek de Boom Towns van de Verenigde Staten

Wat Suzalski fascineerde, is dat Rhyolite een klassiek voorbeeld is van een boom town, een stad die in een korte tijd te hard groeit, gevolgd door een snelle neergang. Er zijn veel van dit soort steden in die tijd in de Verenigde Staten. Dat komt doordat er in deze tijd veel industrialisatie op gang is in het westen van de Verenigde Staten waar veel grondstoffen voor nodig zijn. Goudzoekers sporen het hele land af op zoek naar bergen met mineralen om in één klap rijk te worden. Daarom stuiten ze vaak op verlaten plekken. Het enige probleem is dat in veel gevallen de waarde van de mijn niet zo groot blijkt te zijn als van tevoren gedacht wordt. Een alternatieve inkomstenbron is er niet voor zo’n stad en alles staat of valt bij één sector. Als die dan instort, trekt de stad leeg. Je kan Rhyolite tot op de dag van vandaag gratis bezoeken, waar je over de hoofdweg van de stad rijdt en de ruïnes van buitenaf kan bekijken.

Steden zoals Bodie en Calico in Californië trof hetzelfde lot, net als Jerome in Arizona en Garnet en Virginia City in Montana. Ga je op spookdorpenjacht? Ook deze steden kan je stuk voor stuk bezoeken. Een goede spookstadroadtrip zou zijn om van Bodie via Rhyolite naar Jerome in Arizona te rijden. Op de route zie je niet alleen deze bijzondere spooksteden, ook kom je langs tal van natuurparken en mooie steden, zoals Yosemite, Death Valley, Grand Canyon en Sedona. Een veelzijdige trip dus! Breek de rit wel op, want de rijtijd bedraagt bijna elf uur.

Meer verlaten reisbestemmingen? Lees hier al onze artikelen over reisbestemmingen waar zelfs een tuimelkruid zeldzaam is.

• Deel