De man achter de filmsets van Dune, Star Wars en John Wick

Weinig carrières lijken meer op maat gemaakt voor reisliefhebbers dan die van een locatiescout. Maar hoe werkt dat nou, het vinden van een volgende Oscar-waardige locatie? Ghaith Al-Kurdi vertelt over zijn werk als locatiescout voor wereldberoemde films zoals Dune, John Wick en Star Wars.

Een baan als locatiescout klinkt als een gegarandeerd ticket naar exotische oorden, maar in de werkelijkheid gaat het vaak juist om een plek écht door en door kennen – en juist dat maakt het zo bijzonder. Locatiescouts zijn een unieke mix van detectives en illusionisten. Zodra het script hun handen bereikt, begint hun missie: het vertalen van de visie van de filmmaker naar adembenemende decors. Vergeet echter het idee van een kant-en-klare database vol droomlocaties – die luxe bestaat niet. Budgetten, deadlines, en logistieke nachtmerries? Dat is het speelveld van een locatiescout. Van een middeleeuws kasteel in een afgelegen vallei tot een futuristische stad in de woestijn – voor hen is geen uitdaging te groot.

Voor Ghaith Al-Kurdi (32), een ervaren locatiescout uit Jordanië, heeft de filmwereld veel deuren voor hem geopend: ‘Het heeft me niet alleen de mogelijkheid gegeven om grootser te denken, maar ook om mijn grenzen te verleggen.’ 

‘Ik heb mijn hele leven lang al mijn werk gedaan’ 

Voor Ghaith voelt zijn werk als locatiescout bijna als een verlengstuk van zijn jeugd. ‘Toen ik een kind was, was ik constant op pad met mijn familie,’ vertelt hij. ‘Mijn vader was echt áltijd buiten, dus ik ben opgegroeid in de woestijn. Elk weekend trokken we eropuit om nieuwe plekken in Jordanië te verkennen. Jordanië is klein – je rijdt van het noorden naar het zuiden in vijf uur – en ik heb in die tijd elke uithoek verkend.’

De kennis die hij opdeed tijdens die familietrips waren meer dan simpele uitstapjes; het was voor hem een opleiding: ‘Mijn vader leerde me alles - kaarten lezen, GPS gebruiken, routes uitstippelen door onbekend terrein. Hoewel Ghaith als kind droomde van een carrière als piloot in de luchtmacht en zelfs vliegtuigtechniek studeerde, bracht het leven hem uiteindelijk op een heel ander pad: de filmindustrie. ‘Het grappige is dat ik, zonder het te beseffen, mijn hele leven al mijn werk doe. Ik deed het allemaal al voor mijn familie, en nu doe ik het voor grote filmproducties.’ 

Zijn eerste stap in de filmwereld was dan ook onverwacht: ‘Ik begon met het helpen bij casting,’ herinnert hij zich. ‘Ze zochten in Jordanië naar mensen die eruitzagen als Amerikanen voor de Netflix-film Sandcastles, dus ik riep wat vrienden op om in de film te spelen.’ Het was tijdens dit project dat Ghaith de locatiescout Saeb Abul Ragheb ontmoette. ‘We spraken over Jordanië, en ik deelde mijn kennis over de woestijn en hoe je de meest ontoegankelijke plekken kan bereiken. Ik liet hem foto's zien van zandduinen, bergen en afgelegen locaties die ik had gemaakt. Hier is het voor mij allemaal begonnen.’ 

‘Films hebben iemand nodig die de woestijn begrijpt, iemand die ermee is opgegroeid. Vraag me iets over de Wadi Rum-woestijn, en ik kan je precies vertellen hoelang het duurt om van A naar B te komen, hoe je er veilig komt en welke geheimen onderweg te vertellen zijn. Zijn unieke talent bracht hem naar de sets van epische films zoals Dune, Star Wars en John Wick. 

Van script tot set

‘Het begint allemaal met het script,’ legt Ghaith uit. Zodra hij het verhaal in handen krijgt, breekt hij het op in scènes: dag of nacht, actie of dialoog, stad of woestijn. ‘Ik begin meteen met visualiseren. Ik stel me voor hoe elke scène eruit kan zien en maak een referentiebestand vol foto’s en locaties voor de regisseur. Of het nu gaat om zandduinen in Wadi Rum of de ruige rotsformaties van Wadi Araba – ik zorg dat het hele plaatje klopt.’ Eenmaal goedgekeurd door de regisseur, start het echte werk. Ghaith stelt een budget op, vraagt vergunningen aan, en bereidt alles tot in de puntjes voor: ‘Het is alsof je een hele stad bouwt in het midden van de woestijn.’

Een dorp midden in de woestijn 

Filmen in de duinen van Jordanië klinkt romantisch, maar achter de schermen schuilt een enorme operatie. ‘Wadi Rum is magisch. Het heeft zandduinen, dramatische rotsen en eindeloze vergezichten,’ vertelt Ghaith enthousiast. Maar hoe krijg je duizenden crewleden, zware apparatuur en sets naar de top van een duin? ‘We hebben alles wat je maar kan bedenken: voertuigen die speciaal ontworpen zijn voor rijden op zand, enorme generatoren, en zelfs treinen om spullen te vervoeren.’ Zijn kennis van het terrein is daarbij cruciaal. ‘Je moet precies weten waar de makkelijk bereikbare plekken zijn en waar de logistieke uitdaging zit.’

Het bouwen van een basecamp is een kunst op zich – een tijdelijke oase midden in de woestijn, waar de crew maandenlang leeft en werkt. ‘De basecamp is ons thuis weg van huis,’ vertelt Ghaith. ‘Eettenten, make-upruimtes, werkplaatsen, douches – alles moet aanwezig zijn.’ Voor een film als Star Wars ging dat op ongekende schaal: ‘We bouwden drie gigantische kampen, elk met acht enorme tenten, volledig uitgerust met stroom, airco en opslagruimtes voor het art department.’ Het werk is continu in beweging. ‘Terwijl de crew op één set aan het filmen is, ben ik al bezig met de volgende locatie,’ zegt hij. De hectiek kan onverwachte situaties opleveren: ‘Tijdens de opnames van John Wick ging het zo snel dat ik standaard kampeerspullen in mijn auto had liggen. Je bent altijd de eerste op de set en zorgt dat alles klaarstaat. Het voelt soms echt alsof je een rijdende fabriek runt die zich aanpast aan de productie.’ 
Waarom is de juiste locatie zo cruciaal voor een film? Sommigen zullen zeggen dat het de film maakt of breekt, en in veel gevallen klopt dat ook. Ghaith kijkt er echter iets anders tegenaan. ‘Een locatie is meer dan alleen een mooie achtergrond, het kan een verhaal nieuw leven inblazen,’ legt hij uit. ‘Door de perfecte plek te kiezen, breng je niet alleen het verhaal tot leven, maar zet je ook de regio op de wereldkaart.’ Als trotse Jordaniër is het voor Ghaith een kans om zijn land internationaal te promoten. ‘Mensen zien deze films en raken geïnspireerd om onze prachtige landschappen zelf te verkennen.’ In reistermen heet dit fenomeen ook wel set-jetting. ‘Het is een uitdaging om sommige plekken bereikbaar te maken, maar dat maakt het des te mooier.’

Door weer en wind 

Weer en wind kunnen een draaidag maken of breken. Daarom huurt Ghaith gespecialiseerde meteorologische bedrijven in om weerberichten op te stellen. ‘Ik geef ze de coördinaten en zij vertellen me precies wanneer we regen of een zandstorm kunnen verwachten.’ En slapen in de woestijn? ‘Sommige crewleden slapen in de kampen, anderen rijden terug naar het hotel. Voor Star Wars hebben we zelfs het Jordaanse leger ingeschakeld om wegen te bouwen en logistieke ondersteuning te bieden. Het voelde alsof we een compleet dorp runden – 24 uur per dag, midden in de woestijn.’

Meer dan een locatie

Wat Ghaith’s werk echt bijzonder maakt, is de verbinding die hij zoekt met de plaatselijke gemeenschappen. Voor films als Dune kunnen de juiste keuzes duizenden banen creëren. ‘Ik bracht drieduizend banen naar afgelegen woestijndorpen en werkte intens samen met de nomadische gemeenschap in Wadi Rum.’ Het mooiste van alles? ‘Je bouwt een band op. Ze verwelkomen de productie vaak met open armen, zolang je maar het gesprek aangaat en dat kan alleen als je de mensen kent.’ Voor Ghaith draait locatiescouting niet alleen om het vinden van prachtige plekken, maar ook om ervoor te zorgen dat de bevolking participeert. En dat is precies waarom zijn expertise zo belangrijk is: ‘Als locatiescout kan je een verschil maken, zowel voor de film als voor de gemeenschap.’

Meer lezen over de woestijn in Nevada, in plaats van Jordanië? Lees het hier.

• Deel