Ondergrondse megastad in Turkije werd per ongeluk herontdekt
- Artikel
- 06 jan 2022
- 5 minuten leestijd
All-inclusive resorts en Turkije: voor veel mensen zijn de twee onlosmakelijk met elkaar verbonden. Een vertekend beeld, want het land bevat zoveel meer dan alleen een mooie kustlijn. Zoals Cappadocië, waar ruige natuur verweven is met een misschien nog wel ruiger verleden.
Muurtje slopen
Het jaar is 1963. Een inwoner van de provincie Nevşehir in de Turkse regio Cappadocië is zijn woning aan het renoveren als hij een muur besluit te slopen. Wanneer hij deze met de grond gelijk maakt, komt hij terecht in een mysterieuze kamer die hij nog niet kende. De man zoekt verder en ontdekt dat deze kamer verbonden is met een donkere tunnel.
Het is het begin van de herontdekking van een stad met een rijk verleden. Archeologen hervatten de zoektocht en vinden tunnel na tunnel en kamer na kamer. Hun conclusie: onder Derinkuyu ligt een ondergrondse stad die minstens zo groot en imposant is als de bovengrondse versie.
Ideale graafomstandigheden
Bijzonder, maar het is niet de eerste ondergrondse ontdekking in Cappadocië. En dat komt vooral door de bodem. Waar de rotsen scherp en knoerthard ogen, zijn ze in feite zachter dan de meeste stenen. Dit komt door de vulkanische activiteit in de regio. Miljoenen jaren geleden werd het hele gebied ondergedompeld in as en dit vulkanische goedje is relatief zacht.
Eeuwenoude volkeren wisten hier al dankbaar gebruik van te maken. Ze begonnen kamers onder de grond te bouwen. Volgens archeologen in eerste instantie vooral voor bescherming tegen het weer. Onder de grond is de temperatuur stabiel, in tegenstelling tot de weersomstandigheden die het gebied bovengronds kent.
Multifunctioneel
Historici zijn het niet helemaal eens over wanneer en door wie de stad werd gebouwd. Sommigen vermoeden dat de stad ongeveer acht- tot tienduizend jaar oud is, anderen denken zelfs dat het tot wel zeventienduizend jaar oud kan zijn. Over een ding zijn ze het wel eens: Derinkuyu werd niet alleen gebouwd als bescherming tegen hevige weersomstandigheden. Een veel belangrijker doel was dat de bevolking kon vluchten voor invallen van vijanden. De meer dan honderd unieke ingangen — verborgen achter struiken, in putten en in binnenplaatsen — zijn hier een bewijs van.
Naast bescherming tegen weersomstandigheden en vijanden werd de schuilplaats door de eeuwen heen ook door minderheden gebruikt om onder te duiken. Zelfs aan het begin van de twintigste eeuw doken groeperingen die te maken hadden met onderdrukking nog onder in dit gangenstelsel.
In tijden van vrede werd de plek als opslagruimte of koelcel gebruikt. Producten bleven langer goed in de stabiele temperaturen onder de grond.
Diepste stad ter wereld
Maar hoe is het leven in zo’n ondergrondse stad? Waarschijnlijk bedrijviger dan je zou verwachten. Derinkuyu is de diepste ondergrondse stad ter wereld. Tot nu toe is er een gangenstelsel gevonden dat tot 85 meter onder de grond strekt. Tunnels en trappen verbinden acht verdiepingen met elkaar en archeologen vermoeden dat de stad tot wel achttien verdiepingen diep zou kunnen zijn op bepaalde plekken.
Derinkuyu zou vandaag de dag zo’n twintigduizend mensen kunnen opvangen. Er worden zelfs schattingen gemaakt dat het in hoogtijdagen zo’n dertig- tot vijftigduizend mensen huisvestte.
Leven onder een steen
En als je zo’n inwoner bent en een tijd moet doorbrengen onder de grond, dan wil je ook toegang hebben tot alle basisbehoeften. Daar dachten onze voorgangers op aarde hetzelfde over. Het gangenstelsel bevat religieuze ruimtes, plaatsen voor voedselopslag, veestallen, wijnkelders, scholen en zelfs tijdelijke begraafplaatsen.
Massieve stenen schuifdeuren werden geïnstalleerd zodat elke verdieping afzonderlijk kon worden afgesloten en beschermd. Deze deuren vind je er nog steeds en hebben een gewicht van zo’n vijfhonderd kilo. Een vinger tussen de deur was nog nooit zo pijnlijk.
Ventilatieschachten van tot wel dertig meter diep zorgden voor de nodige zuurstof en een ondergrondse rivier vulde putten die zorgden voor drinkwater, zowel onder- als bovengronds.
Derinkuyu was meer dan alleen een woonplaats, opslag- en tunnelnetwerk. Wanneer mensen ondergronds woonden, ging het dagelijkse leven gewoon door. Zo vond je er vergaderzalen, dineerkamers, kruideniers en zelfs winkels om inkopen te doen. Ook waren er plekken voor wapenopslag en hadden bewoners toegang tot vluchtroutes indien er sprake was van nood. Klinkt zo slecht nog niet.
Uniek maar niet zó uniek
De stad bevatte op de derde verdieping zelfs een tunnel die leidde naar de nabij gelegen ondergrondse stad Kaymakli. Helaas is deze tunnel ingestort en niet meer beschikbaar, maar het zegt veel over de regio. Turkije en vooral Cappadocië barstten van het leven ondergronds. Het is daarom ook geen verrassing dat er verschillende ondergrondse steden in het gebied zijn gevonden. Zo werd er enkele jaren geleden een gigantische stad onder een heuvelkasteel in Nevşehir gevonden. Ook in deze stad vind je een vergelijkbare diversiteit aan kamers en de plek lijkt zelfs groter dan Derinkuyu.
Slechts tien procent van Derinkuyu is toegankelijk voor bezoekers. Vergis je echter niet. Die tien procent is meer dan voldoende om erachter te komen hoe mensen eeuwenlang onder de grond leefden.
Archeologen vermoeden dat er nog honderden ondergrondse steden in Cappadocië wachten om herontdekt te worden. Kleine tip dus voor de gelukkige die een huis in de regio bezit: denk twee keer na voor je een tussenwand sloopt. Zolang je niet wil dat je slaapkamer de ingang van de volgende toeristische trekpleister wordt tenminste.
Niet eng genoeg voor je? Deze giftige grot in Roemenië barst van de 'buitenaardse' beesten.
