Europese dorpen die uit één lange straat bestaan
- Artikel
- 04 maa 2025
- 5 minuten leestijd
Een kruispunt hier, een rotonde daar of een centraal kerkplein. De meeste dorpen en steden kennen wel wat afwisseling in het stedenplan. Niet in zogenaamde ‘lintdorpen’. Deze dorpen bestaan uit slechts één kilometerslange straat, wat ze vanuit de lucht erg fotogeniek maakt.
Het zal je krantenwijk maar zijn. Geen moeilijke kronkels, kruispunten of wijken die uit de richting liggen, maar één ellenlange straat. Voor de ene postbode een verademing, voor de andere een eentonige hel. Wie genoeg reisbladen leest – of, laten we eerlijk zijn, social mediakanalen volgt – kent het bekendste lintdorp van Europa waarschijnlijk al wel: Sułoszowa in Polen. Dit Poolse dorp met drieduizendvijfhonderd inwoners – zesduizend als je de hele gemeente telt – bestaat uit één hoofdweg van negen kilometer lang. Het ligt op een uur rijden van Krakau en bevindt zich in een glooiend heuvellandschap met akkers aan weerszijden van de straat.
De langste ulicówka
Lang? Nee hoor. Aan het begin van de twintigste eeuw zou het lintdorp wel veertien kilometer lang zijn geweest. Door de Tweede Wereldoorlog liep het dorp leeg en is het nu dus ‘slechts’ negen kilometer lang. En zelfs toen was het niet de langste van Polen. Zawoja, anderhalf uur met de auto ten zuiden van Krakau, is maar liefst achttien kilometer lang. Dit soort dorpen komen veel voor in Polen. Ze hebben er daarom zelfs een speciaal woord aan gegeven: “ulicówka”. Zawoja is de langste ulicówka van het land.
Bijzondere plaatsen en zeker de moeite waard om langs te rijden als je in de buurt van Krakau bent. En hoewel het typisch Pools is, kan je dit fenomeen ook veel dichter bij huis vinden. Nederland zit namelijk vol met lintdorpen die een stuk minder Insta-exposure krijgen en toch zeker meedingen om de schoonheidsprijs. Ook in België, Duitsland, Frankrijk en andere plekken in Europa vind je bijzondere alternatieven.
Lintdorpen in België en Nederland
Nederland en België staan bekend om dorpen die uit slechts één lange straat bestaan. Waarom specifiek hier die bouwstijl zo vaak voorkomt? Dat heeft alles te maken met een uitgebreid kanalennetwerk, de vele dijken in de lage landen en veenontginning. Middeleeuwse lintdorpen ontstonden vaak doordat waterwegen van oudsher belangrijke handelsroutes waren, waardoor bebouwing langs deze aanvoerroutes heel tactisch was voor gemeenschappen.
De lintdorpen die rond de negentiende eeuw ontstonden hadden in Nederland meestal te maken met veenwinning. Loodrecht vanuit veenbronnen werden lange, smalle en evenwijdige percelen aangelegd. In België zat dan weer vooral leem in de grond en werd dit principe dus gedaan voor de leemwinning.
Een aantal voorbeelden? Tussen Oud-Alblas en Goudriaan in Zuid-Holland liggen veel lintdorpen die elkaar opvolgen. Zou je dat als één straat tellen, kom je op een afstand van wel zestien kilometer. De Loosdrechtsedijk in het Noord-Hollandse Loosdrecht staat ook bekend als een grote lus die om het Drechter gemaal krult. Zoek je een lintdorp meer in het noorden of het oosten van het land? Dan hebben we het Friese Kollumerzwaag (7 kilometer) en Valthermond (8,3 kilometer) in Drenthe in de aanbieding.
België kent geen iconisch lintdorp zoals Sułoszowa, maar onderschat ze niet! Ze kunnen er zeker wat van, met anderhalf miljoen Vlamingen die in lintbebouwing wonen. Dat bleek uit het eerste Ruimterapport Vlaanderen uit 2018. Al op kaarten uit de achttiende eeuw is te zien dat veel Belgen in lintdorpen wonen. Omdat lintbebouwing zo typerend zou zijn voor het Vlaamse landschap, is de bouwstijl in 2023 zelfs opgenomen in de Canon van Vlaanderen. Dit is een verzameling van historische en culturele kenmerken die Vlaanderen uniek maken. Leembeek is een goed voorbeeld en met name tussen Aarschot, Mechelen en Lier komen veel losse lintdorpen voor.
Duitse en Franse lintdorpen
Onze oosterbuur en het zuidelijker gelegen favoriete, Europese vakantieland van de typische Nederlander kennen naar verhouding niet zoveel lintbebouwing als Nederland en België. Maar wie zoekt, zal vinden, want ook hier vind je een lintdorp. Vlak over de Duitse grens bij Groningen vind je Papenburg, waar een kanaal is gegraven tot aan Surwold, twaalf kilometer verderop. Aan weerszijde liggen straten parallel aan het kanaal: Splitting Links en Splitting Rechts, beide verwijzend naar de ligging van de straat ten opzichte van het kanaal als je vanuit het noordelijkgelegen Papenburg kijkt. Heerlijk doeltreffend, die immer pragmatische Duitse taal.
In Frankrijk vind je lintbebouwing met name in de buurt van Elzas-Lotharingen. De bekendste village-rue, Frans voor ‘lintdorp’, is Diane-Capelle van zes kilometer lang.
Meer lintdorpen in Europa
Ga je toch wat dieper Europa in? Dan kan je het kleine, pittoreske Palkonya in Hongarije opzoeken. Ook Assos in Griekenland kan je deels als lintdorp rekenen, waar één straat op een dunne strook land je naar het schiereiland leidt. En de kleinste stad ter wereld die zich op een heuveltop bevindt in Kroatië is praktisch één straat, dus Hum voegen we voor het gemak ook even toe aan het lijstje. Dan vind je bij het Peipusmeer in Estland de “Uiweg”, een zeven kilometer lange straat die om het meer ligt en meerdere lintdorpen (Raja, Kükita, Tiheda en Kasepää) aan elkaar rijgt. Tot slot is Mozoliivka aan de Dnjepr een van de bekendste lintdorpen van Oekraïne.
Meer reistips voor een ontsnapping dicht bij huis? Lees hier onze leukste reisartikelen die je op een steenworp afstand vindt.
