In ‘s werelds opaalhoofdstad leven mensen ondergronds om de hitte te ontduiken
- Artikel
- 24 apr 2024
- 5 minuten leestijd
In het noorden van de Australische provincie Zuid-Australië nemen de inwoners van Coober Pedy The land down under wel heel letterlijk. Een groot deel van de bevolking woont hier namelijk onder de grond. Dat heeft allemaal met opaal te maken. Laat het ons uitleggen.
Opaalkoorts
Het is 1914 en er heerst goudkoorts in de Outback van het zuiden van Australië. J.R. Hutcherson is samen met een groepje mannen een van de velen die zoekt naar rijkdom en glorie. De mannen vinden hun rijkdom echter niet in een gouden kleur. Dev14-jarige zoon van Hutcherson struikelt over een steen: een opaal, Een een minerale edelsteen uit de kwartsfamilie. Dit onverwachte en gelukkige voorval leidt tot de geboorte van de opaalhoofdstad van de wereld.
De goudkoorts wordt al snel vervangen door opaalkoorts, en mijnwerkers stromen in grote getallen toe om hun geluk te beproeven. Hoewel opalen op verschillende plaatsen ter wereld worden gevonden, is Australië verreweg de grootste producent, met ongeveer 95 procent van alle opalen. Een Coober Pedy? Dat is dé plek om ze te vinden. In 1956 werd hier zelfs de grootste onbewerkte opaal ooit gevonden: Olympic Australis. Deze werd in 1997 geschat op een waarde van 2,5 miljoen Australische dollars, oftewel: 1,5 miljoen euro. Tel uit je winst.
Dug-outs
De opalen zijn niet het enige wat de mijnstad zo bijzonder maakt. Hier leeft namelijk de helft van de inwoners ondergronds. Dit is ook terug te vinden in de naam van de stad; Coober Pedy is afkomstig van het Aboriginals Kupa Piti Dit kan je vrij vertalen als ‘jongenswater’, maar algemeen wordt aangenomen dat het ‘witte man in een gat’ betekent. Deze ondergrondse woningen worden dug-outs genoemd. Het overgrote deel van deze dug-outs zijn ontstaan uit achtergelaten mijnpogingen en zoektochten naar opalen, en zijn vaak uitgegraven heuvels. Op de muren van deze woningen zijn nog steeds de sporen te zien van de machines die door de grond groeven.
Maar waarom wonen deze inwoners onder de grond? Dat komt doordat het in de Australische Outback extreem warm kan worden, tot aan temperaturen van zo’n veertig graden Celsius. Met een relatief hoge luchtvochtigheid in de omgeving zijn deze temperaturen ondraaglijk. Een dug-out heeft gedurende het hele jaar een constante temperatuur van ongeveer 25 tot 26 graden Celsius, aanzienlijk koeler dan de buitenlucht. Deze aangename temperaturen worden gehandhaafd zonder gebruik te maken van airconditioning, wat in bovengrondse woningen wel nodig zou zijn om ze bewoonbaar te houden. De inwoners van Coober Pedy houden het niet enkel bij ondergronds leven, ook kerken en supermarkten zijn hier ondergronds te bezoeken.
Reizigers
De fascinerende mijnstad wordt steeds vaker gevonden door reizigers, vooral sinds de aanleg van een snelweg in 1987. Toch heeft de stad niet de allure van een toeristische hotspot. De eindeloze horizon van droogte bepaalt hier vooral het straatbeeld. Coober Pedy dient dan ook vooral als een tussenstop voor mensen die verder de Outback ingaan; dit is de laatste plek waar je goedkoop kan tanken en boodschappen kan doen. De stad speelt hier dan ook slim op in. Voorheen werden er enkel inkomsten uit opaal gehaald, maar tegenwoordig dragen reizigers ook bij aan de economie. Zo kan je bijvoorbeeld overnachten in een van de indrukwekkende dug-outs. Een echt aanrader, zolang je niet claustrofobisch bent.
Er is ook een museum dat laat zien hoe het leven van de mijnwerkers was, en voor vele gelukzoekers nog altijd is. Je kan er de tunnels verkennen en zien hoe het vroeger was om te werken met oudere technieken. Ook krijg je een inkijkje in hoe de dug-outs er tegenwoordig uitzien. Een fascinerende blik op de wereld van het opaal zoeken. Voor de echte mijnwerkerservaring kan je noodlen, een manier om opalen te vinden, op de zandberg net buiten Coober Pedy. Hier kan je als bezoeker op zoek gaan naar je eigen opalen. Wie weet kom je met de nieuwe Olympic Australis thuis als souvenir.
Bizarre kunstwerken
Door de hele stad vind je bizarre kunstwerken: van een stalen boom, want echte groeien hier niet, tot oneindig veel verlaten auto's en vreemd uitziende heuvels met blikken mannetjes.
Maar het aller bijzonderste in dit post-apocalyptische landschap is de dug-out van Crocodile Harry. Een oud-krokodillenjager die ooit diende als Letse soldaat en later naar Australië vluchtte. Na zijn avonturen met het jagen van krokodillen, die volgens hem het karakter Crocodile Dundee inspireerde, kreeg ook hij de opaalkoorts. De excentrieke man is inmiddels overleden, maar zijn dug-out is een trekpleister geworden. Het zit vol met prullaria, graffiti en onderbroeken die hij van zijn vele minnaressen als trofeeën heeft meegenomen. Veel bezoekers laten zelf ook iets achter, soms in de vorm van graffiti, maar ook de verzameling onderbroeken wordt steeds groter. Deze bizarre plek heeft zelfs een plekje gevonden in de filmgeschiedenis, toen het werd gebruikt voor de derde film van Mad Max, dat veel scènes opnam in de Australische Outback.
Zelf op reis door Australië? Lees hier meer.
