Zo wordt Internationale Vrouwendag internationaal gevierd
- Artikel
- 06 maa 2025
- 7 minuten leestijd
8 maart is dé dag om wereldwijd stil te staan bij de vooruitgang in vrouwenrechten. Maar het is ook een dag om stil te staan bij de uitdagingen en problemen die vrouwen nog steeds ondervinden. Maar hoe wordt Internationale Vrouwendag eigenlijk over de grens gevierd?
Eerst een stukje geschiedenis
Internationale Vrouwendag werd voor het eerst in 1910 uitgeroepen tijdens een vrouwenconferentie in Kopenhagen, als reactie op stakingen in 1908 in Chicago en New York. Vrouwen in de textielindustrie eisten betere werkomstandigheden en stemrecht. In 1911 werd de eerste Internationale Vrouwendag gevierd in landen als Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, met een focus op stem- en arbeidsrechten. Na de Russische protesten van 1917, die leidden tot stemrecht voor vrouwen, werd 8 maart de officiële datum.
In de jaren zestig, tijdens de tweede feministische golf, kreeg de dag wereldwijd meer aandacht. Bewegingen zoals Dolle Mina in Nederland streden voor bredere vrouwenrechten, waaronder het recht op abortus en de strijd tegen seksueel geweld.
Hoe vieren we het in Nederland?
In Nederland is Internationale Vrouwendag geen officiële feestdag, maar wordt het wel gevierd met evenementen, demonstraties en activiteiten. Een bekend voorbeeld is de Feminist March op de Dam. Ook zijn er talloze lezingen, workshops en tentoonstellingen door het hele land. Ga jij ergens naartoe?
Het thema van 2025? “Vrouw van de Toekomst”. Dit jaar ligt de focus op de wereld van morgen, waarin vrouwen gelijke kansen zouden moeten hebben in alle sectoren. Het thema moedigt aan om verder te kijken, te reflecteren, barrières te doorbreken en kansen te creëren voor een inclusieve toekomst, waarin vrouwen hun volledige potentieel kunnen benutten.
Mimosa voor La Festa della Donna in Italië
In Italië staat 8 maart in het teken van La Festa della Donna, oftewel het feest van de vrouw. De eerste viering vond plaats in 1922, maar onder het fascistische regime van Mussolini werd die dag tot aan het einde van de Tweede Wereldoorlog onderdrukt. In 1945 kreeg het nieuw leven, samen met het feministische symbool van de mimosa: een tere, maar krachtige gele bloem die de vrouwelijke solidariteit uitdrukt.
Vandaag de dag heeft La Festa della Donna een minder politieke lading en draait het vooral om waardering. Mannen – en vrouwen zelf – geven mimosatakken cadeau als teken van respect. En omdat Italianen geen feest zonder eten kennen, duiken overal mimosa-taarten en gele, bloemvormige pasta’s op. En ’s avonds? Dan gaan vrouwen samen op pad – zonder de mannen.
La lucha feminista in Argentinië
In Argentinië is 8 maart al sinds de vroege twintigste eeuw een moment waarop mannen cadeautjes geven aan de vrouwen. De laatste jaren draait Internationale Vrouwendag steeds meer om protest en verzet. De feministische beweging in Argentinië heeft belangrijke successen geboekt, zoals de legalisering van abortus in 2020. Toch blijven problemen zoals femicide, partnergeweld en de loonkloof hardnekkig. Daarom trekken jaarlijks duizenden demonstranten de straat op.
Zo stond in 2024 de mars in Buenos Aires in het teken van verzet tegen President Milei. De rechtse Milei-regering schafte het ministerie van Vrouwen, Gender en Diversiteit af, kondigde de sluiting van het antidiscriminatie-instituut INADI aan, verbood inclusieve taal in overheidsinstellingen en beschouwt abortus als moord met verzwarende omstandigheden.
Argentijnse vrouwen riepen ook op tot solidariteit met vrouwen die lijden onder genocide en gewelddadige conflicten in Palestina, Haïti, de Democratische Republiek Congo en Wallmapu.
Traditie en commercie in China
In China werd Internationale Vrouwendag in 1949 officieel erkend om gendergelijkheid te bevorderen. Tegenwoordig ligt de focus minder op activisme en meer op het vieren van de vrouw. Het is een officiële feestdag voor vrouwen, waarop mannen hun waardering tonen met cadeautjes. Een beetje zoals Valentijnsdag of Moederdag. Vrouwelijke werknemers krijgen vaak een halve dag vrij of een klein presentje van hun werkgever, en sommige bars geven vrouwen korting of een gratis drankje.
De dag werd oorspronkelijk Fùnǚjié genoemd, wat gericht was op moederschap en huwelijk. Inmiddels is de naam veranderd naar Nǚshénjié, ook wel Goddes Day, en draait de dag vooral om schoonheid en luxe. Winkels spelen hierop in met talloze self-care producten. Deze commerciële benadering krijgt kritiek, omdat het de oorspronkelijke boodschap van vrouwenrechten uit het oog verliest.
Deze “beauty-obsessie” en de strenge schoonheidsnormen zijn een van de uitdagingen voor vrouwen in China. Het ideaal van een slank lichaam en lichte huid is diepgeworteld in de Chinese cultuur. Daarnaast worden vrouwen geacht jong te trouwen en kinderen te krijgen. Vrouwen die boven de 28 nog niet getrouwd zijn, worden vaak als “shengu” (overgebleven vrouw) bestempeld. Ook ondervinden nog een hoop vrouwen veel discriminatie op de arbeidsmarkt.
9 augustus: een dag van herdenking en strijd in Zuid-Afrika
In Zuid-Afrika wordt Vrouwendag niet op 8 maart, maar op 9 augustus gevierd, als onderdeel van de Zuid-Afrikaanse vrouwenmaand. Deze maand is gewijd aan de bijdragen van vrouwen aan de samenleving en het bevorderen van gendergelijkheid. Op deze dag staat moed en vastberadenheid centraal, met een bijzondere herinnering aan de historische mars van 1956. Twintigduizend vrouwen protesteerden in stilte tegen het Apartheidsregime. Het iconische protestlied “You strike a woman, you strike a rock” is nog altijd een krachtig symbool van de vrouwenbeweging in Zuid-Afrika.
Op 9 augustus 1994 werd het Women’s Charter aan Nelson Mandela overhandigd, een document dat de prioriteiten en belangen van Zuid-Afrikaanse vrouwen vastlegde. Sinds 1995 wordt deze dag officieel erkend als Nationale Vrouwendag en heeft het een belangrijke plek in de Zuid-Afrikaanse geschiedenis.
Maar het is niet alleen een dag van vooruitgang; het is ook een moment om de hedendaagse problemen aan te kaarten, zoals femicide, gendergerelateerd geweld, gedwongen (kind) huwelijken, het gebrek aan onderwijs voor meisjes en de sociaaleconomische achterstand van, vooral zwarte, vrouwen.
Internationale Vrouwendag in Nieuw-Zeeland: van stemrecht tot heden
In Nieuw-Zeeland begon het vieren van Internationale Vrouwendag in 1893 als een grote overwinning, vrouwen kregen hier als eerste ter wereld stemrecht. In de jaren zeventig kreeg de dag meer aandacht toen de tweede feministische golf over de wereld rolde. De focus lag op bredere gelijke rechten, van toegang tot anticonceptie, tot gelijke kansen op de arbeidsmarkt en strengere wetgeving tegen gendergeweld.
Vandaag de dag wordt Internationale Vrouwendag In Nieuw-Zeeland gevierd met protesten, lezingen en culturele evenementen. Vrouwenorganisaties en activisten gebruiken de dag om aandacht te vragen voor onderwerpen zoals de loonkloof en de ondervertegenwoordiging van vrouwen in leidinggevende posities.
Maar het is ook een moment om de al behaalde successen te vieren: strengere wetgeving tegen gendergeweld, gelijkere kansen op de arbeidsmarkt, meer vrouwelijke leiders en een kleinere loonkloof.
De onderdrukte stem van vrouwen in Afghanistan
Internationale Vrouwendag kreeg meer aandacht in de jaren 1980, toen Afghaanse vrouwen opkwamen voor hun rechten, vooral tijdens de Sovjet-bezetting. Het werd een dag van protest en solidariteit, met bijeenkomsten en culturele evenementen waarin vrouwen streden voor gelijke rechten, zoals toegang tot onderwijs en werk.
In de jaren 1990, onder het Taliban-regime, werden vrouwenrechten zwaar ingeperkt en werd het vieren van Vrouwendag verboden. Na de val van de Taliban in 2001 was er een kleine vooruitgang, vooral op het gebied van onderwijs en werk. Vrouwendag werd opnieuw gevierd als symbool van deze vooruitgang, ondanks de vele beperkingen die vrouwen nog steeds ondervonden. Maar toen de Taliban in 2021 terugkeerde, werd het opnieuw verboden. Sindsdien heeft het regime verdere beperkingen opgelegd, met onder andere een verbod op middelbaar en hoger onderwijs voor meisjes en het verbod voor vrouwen om zich in het openbaar uit te spreken over maatschappelijke kwesties. Vrouwen worden letterlijk het zwijgen opgelegd. De VN bestempelt Afghanistan als ‘het meest repressieve land ter wereld voor vrouwen’.
Toch blijven Afghaanse vrouwelijke activisten strijden voor hun rechten. Shaharzad Akbar, voormalig voorzitter van de Afghanistan Independent Human Rights Commission, is een bekend voorbeeld.
Benieuwd naar Josephine Baker, een iconische danseres, zangeres, activist en spion? Lees hier meer over haar indrukwekkende leven.