Op dit Japanse spookeiland stierven ruim duizend krijgsgevangenen

Artikel
04 maa 2022
4 minuten leestijd

Een spookstad in de vorm van een slagschip, waar de natuur de dienst uitmaakt. Op Hashima-eiland staat de tijd al vijftig jaar stil, toen de laatste bewoners vertrokken. Toch voelt het alsof hun geesten nog altijd ronddwalen op deze plek die je zelf kan bezoeken.

Bomen de baas

Oude meubels, kinderfietsen, typemachines en paspoppen. Grote kans dat je een van deze spullen tegenkomt tijdens een bezoek aan het Japanse eiland. Toen de inwoners eind jaren zestig besloten om hier weg te gaan, bleef er veel achter. Ook de betonnen gebouwen staan er nog precies bij zoals vroeger. De nieuwe bewoners? Bomen en planten die met hun wortels het beton overmeesterd hebben.

Het is misschien niet voor te stellen, maar dit verlaten eiland zat ooit tjokvol mensen. In 1959 had de plaats ruim vijfduizend inwoners. Met een formaat van een vierkante kilometer, was het in die tijd zelfs het meest dichtbevolkte eiland ter wereld.

Betonnen steenkolenstad

De reden dat er zoveel mensen op het eiland waren is simpel: steenkool. Eind negentiende eeuw kocht een groot autobedrijf daarom deze grond en startte er een kolenmijn. Ze brachten er duizenden arbeiders naartoe om het gesteente uit de grond te halen. Voor de industriële revolutie in Japan was deze kolenmijn een echte goudmijn. Zo belangrijk dat de grond in 2015 op de UNESCO werelderfgoedlijst werd geplaatst.

Er werden hoge betonnen woonblokken gebouwd en het eiland groeide uit tot een heuse stad. Er kwam plek voor een school, ziekenhuis, badhuis en zélfs een theater. En dat allemaal op die éne vierkante kilometer. Het eiland ligt vijftien kilometer van de Japanse kust vandaan en is alleen per boot te bereiken. De families van de mijnwerkers moesten dus mee - en dan zit je op zo’n klein eiland toch al gauw volgepakt.

Grimmige geschiedenis

Het klinkt misschien best gezellig met iedereen zo knus bij elkaar, maar niets is minder waar. Veel arbeiders waren helemaal niet gelukkig in de drukte en viezigheid. In de tweede wereldoorlog bracht Japan dwangarbeiders uit China en Noord- en Zuid-Korea naar het eiland. Niet zo gek dus dat deze landen bezwaar maakten toen het eiland genomineerd werd door UNESCO. Geschat wordt dat er dertienhonderd krijgsgevangenen overleden in de mijn.

Het was hard werken voor de mensen op Hashima. In 1950 werd er per maand wel veertienduizend ton aan kolen boven de grond gehaald. Leuk voor het miljoenenbedrijf, niet zo leuk voor de mijnwerkers. Was je nieuw op het eiland? Dan werd je ook nog eens beneden geplaatst in een van de betonnen flats. Je werd hier namelijk ingedeeld op rang. Dus, hoe langer je er werkte, hoe hoger in het blok. Niet om van het uitzicht te genieten hoor. Nee, bovenin zat je veiliger voor de vele tyfoons die in het gebied rondrazen.

In de jaren zeventig maakte steenkool plaats voor benzine en begon de mijn tegelijkertijd al aardig leeg te raken. Inwoners hadden geen reden meer om te blijven en pakten dan ook snel hun biezen. Blijkbaar zo snel dat ze behoorlijk wat spullen vergaten. In een van de appartementen op het eiland vind je zelfs nog een televisie. Al zal je daar nu waarschijnlijk niet meer zoveel aan hebben.

James Bond’s boeveneiland

Tegenwoordig is dit geïsoleerde gebied ook te bezoeken. Tijdens filmopnames in 2012 deed een bekend geheimagent dat al. Wie dat was? Zijn naam is Bond. James Bond. Helaas zette hij niet letterlijk voet aan wal. Door instortingsgevaar was het niet veilig genoeg voor de crew om hier te filmen. Wél werd het eiland nagebouwd op een set in het Verenigd Koninkrijk. Op Raoul Silva’s Island, zoals het in de film wordt genoemd, houdt 007’s vijand zich schuil. En eigenlijk zie je helemaal geen verschil tussen het echte eiland en de set.

Bezoek wagen?

Liever het eiland echt bezoeken? Dat kan ook! Vanaf de stad Nagasaki is Hashima gemakkelijk te bereiken per boot. Ben je snel zeeziek? Dan sla je deze misschien liever over. Het weer kan hier nogal onstuimig en stormachtig zijn. Straks hang je nog met je hoofd boven de reling van de boot. Als het stormt is er ook een kans dat de tour op het eiland wordt afgelast. Je kan ook met Google Street View over het héle eiland struinen - al is dat zeker niet zo interessant als het eiland zelf.

Vanwege het instortingsgevaar kan je sowieso maar vijf procent van het eiland bezoeken. Maar voor de liefhebber van verlaten spooksteden hoort Hashima toch wel ergens bovenaan het lijstje!