Lago di Rèsia: hoe een heel dorp onder water verdween
- Artikel
- 07 jul 2022
- 5 minuten leestijd
Al eens op vakantie geweest in het noorden van Italië? Grote kans dat je langs het Rèsia-meer bent gereden. Een prachtige plek, maar ook een gekke. Want wat doet die kerktoren daar midden in het water? En wat voor verhaal schuilt erachter?
Stel je voor. Al jaren woon je vredig in het dorp waar je opgroeide. Je ouders en vrienden wonen er, je doet er je boodschappen en gaat elk weekend een biertje drinken in de lokale pub. Het kleine meer waaraan je dorp ligt, leent zich in de zomer perfect om te zwemmen en in de winter om te schaatsen. Kortom: het leven is goed.
Totdat het waterpeil ineens begint te stijgen. En niet door klimaatverandering of regenval. Nee, het meer komt door een gigantische dam steeds dichterbij. Wat je ook doet en hoe hard je ook protesteert: langzaam maar zeker verdwijnen je huis en daarmee alle herinneringen onder een gigantische plas water. Het klinkt als een treurige film, maar het overkwam de inwoners van Curon (Graun) en het noordelijker gelegen Rèsia (Reschen) zo’n zeventig jaar geleden.
Lago of see?
Je vindt het Italiaanse Lago di Rèsia, of Reschensee, net ten zuiden van de Zwitserse en Oostenrijkse grens. De waterplas ligt in Zuid-Tirol, een Italiaanse regio waar voornamelijk Duits wordt gesproken. Vandaar ook dat dorpen en meren zowel een Duitse als Italiaanse naam hebben. Normaal willen we geen kant kiezen, maar vandaag houden we voor de overzichtelijkheid alleen de Italiaanse namen aan.
Protesten
Voorheen was het meer kleiner, maar in de jaren dertig van de vorige eeuw kwamen er plannen tot stand om met behulp van een dam met water energie op te wekken. En waar eerst werd beloofd dat inwoners geen last zouden hebben van de bouw, bleek later dat het zou zorgen voor een enorme stijging van het waterpeil.
Al snel verzetten bewoners zich tegen de plannen. De toenmalige fascistische regering had er echter geen boodschap aan. De plannen moesten en zouden doorgaan en de wensen van inwoners werden totaal genegeerd. Ondanks de onrust in de regio startte de bouw van de dam in 1939.
Maar zoals in de meeste Europese landen stond het land kort daarna op zijn kop. Door de Tweede Wereldoorlog kwam de bouw van de dam tot genoegen van de inwoners van Curon en Rèsia tot stilstand. En toen de voormalige fascistische regering na de oorlog viel, hadden velen goede hoop dat de bouw van de dam niet meer hervat zou worden. Vanaf 1946 was Italië een democratische republiek en daarin hadden inwoners vast wat te zeggen. Toch?
Voor het laatst hoorbaar
Nou, niet dus. In 1947 — slechts twee jaar na de oorlog — kondigde de overheid de hervatting van de bouw van de dam aan. Opnieuw protesteerden inwoners, opnieuw was het zonder succes. Op 16 juli 1950 waren de klokken van de kerktoren voor het laatst hoorbaar. Curon werd ontruimd en grotendeels gesloopt. Grotendeels, want de klokkentoren die al sinds het 1357 overeind stond, was een monument en mocht niet worden gesloopt.
De compensatie die de inwoners van Curon kregen voor een verhuizing was erg mager en nadat ze het dorp zagen verdrinken werden ze ondergebracht in eenvoudige hutten. Niet veel later stichtten de geëvacueerden een nieuw dorp aan de rand van het meer: Curon Venosta.
Bitterzoete herinnering
Wie nu langs het onderwater gelopen dorp rijdt, ziet een idyllisch turquoise meer tussen smaragdgroene heuvels. In de zomermaanden heeft het hier zelfs wat weg van een Noorse fjord. Voor de oudste inwoners van Curon Venosta zal de plek echter bitterzoet voelen. Dagelijks kijken zij naar de kerktoren: het enige dat nog over is van het ooit zo knusse dorp waar ze samen met familieleden opgroeiden.
Ondertussen hebben veel reizigers de plek gevonden en is de kerktoren een populaire afbeelding geworden op ansichtkaarten (en natuurlijk Instagram). Een prachtige plek met een somber randje. En griezelig. Want er gaat een verhaal dat de bellen van de verlaten kerktoren op duistere nachten hoorbaar zijn. Het is iets met verdwenen steden dat dit soort spookverhalen aantrekt.
Netflix en gil?
Niet zo gek dus dat filmmakers geïnspireerd raakten door de pittoreske, maar ook treurige plek. Het dorp staat sinds 2020 zelfs centraal in een Italiaanse horrorserie op Netflix. In Curon verhuist een vrouw met haar tienerkinderen terug naar Curon Venosta. De toren die uit het meer steekt heeft een hoofdrol. Zodra de klokken hoorbaar zijn, gebeuren de meest onverklaarbare en akelige dingen.
De serie wordt uitgezonden in 190 landen en maakt de plek nog populairder dan ‘ie al was. Dus ben je een horrorfanaat en op zoek naar een spannende vakantie? Kijk dan vooral even de serie voordat je naar deze bijzondere plek reist. Maar ben je snel bang? Sla ‘m dan over voordat je trip door het prachtige Noord-Italië voorgoed is verpest.
Bruisende plaatsen verdwijnen helaas wel vaker onder water. In Turkije verdronk een van de oudste nederzettingen ter wereld.
