De giftige Roemeense grot vol zeldzame dieren
- Artikel
- 05 nov 2021
- 4 minuten leestijd
Wat gebeurt er met een grot die miljoenen jaren van de buitenwereld is afgesloten? De waarheid is anders dan je zou vermoeden. Ondanks het gebrek aan zuurstof en daglicht, vind je in Movile Cave in Roemenië een bloeiend ecosysteem met dieren die je nergens anders tegenkomt.
Proefboringen
Het jaar is 1986. Vlak bij de Roemeense havenstad Mangalia zijn ingenieurs met behulp van proefboringen op zoek naar een goede plek voor een nieuwe elektriciteitscentrale. Per ongeluk stuiten ze op iets heel anders: een grot, zo’n twintig meter onder de grond.
Wat deze grot bijzonder maakt, is dat hij nergens in contact staat met de buitenwereld. En dat is al een tijdje zo. Onderzoekers vermoeden dat Movile Cave meer dan vijf miljoen jaar geleden van de rest van de wereld geïsoleerd raakte.
Uniek klimaat
Door die isolatie vind je veel minder zuurstof in de grot. In tegenstelling tot zwavel en koolstofdioxide, die hier juist in grote mate aanwezig zijn: een dodelijke combinatie voor dieren en planten. Als mens zou je er zonder zuurstoftank geen uur overleven en ook ander leven op aarde zou het hier niet lang volhouden.
Water vind je er wel, maar niet zoals in de meeste grotten. Waar het meestal naar beneden druipt en van bovenaf komt, ontstaat water in Movile Cave juist van onderaf. Het water hier is overigens geen zwemmateriaal, aangezien het veel gas uitstoot.
Bruisende gemeenschap
Tot nu toe klinkt Movile Cave als een diep gat onder de grond waar leven onmogelijk is. Maar niets is minder waar. Sterker nog: de grot is behoorlijk dichtbevolkt. Onderzoekers hebben tot op heden 48 diersoorten ontdekt die zich hebben aangepast aan de bittere leefomstandigheden in dit ondergrondse universum. 33 van deze dieren vind je op geen andere plek in de wereld: zij ondergingen een alternatieve ontwikkeling ten opzichte van hun aanverwanten bovengronds.
Net als op aarde is er een heuse voedselketen in de donkere grot ontstaan. Het grotwater en de wanden zijn bedekt met allerlei bacteriën die dienen als voedsel voor ongewervelden. Die ongewervelden zijn vervolgens weer prooi voor andere dieren. In harmonie leven ze in ieder geval zeker niet: Movile Cave is een strijdtoneel tussen tientallen diersoorten.
Hoe deze dieren eruitzien? Over het algemeen iets minder schattig dan de viervoeters die we thuis hebben. In de grot vind je onder andere versies van spinnen, slakken, garnalen, schorpioenen, wormen en duizendpoten.
Zij hebben zich over de jaren volledig aangepast aan de alternatieve leefomstandigheden. Zo zijn ze bijvoorbeeld allemaal blind: best logisch gezien het gebrek aan licht. Camouflage is hierdoor uiteraard ook niet belangrijk, waardoor de dieren geen pigment hebben en vaak spierwit of geel zijn.
Wat de dieren in de grot wel hebben zijn grotere voelsprieten, hiermee voelen ze vijanden aankomen of kunnen ze juist op jacht. In de lucht is het rustig: vliegen zonder zicht is natuurlijk vrij risicovol. Toch maken spinnen wel gebruik van een web. Sommige dieren lopen namelijk niet, maar stuiteren zich voort, waardoor ze alsnog in een web kunnen belanden.
In Roemenië is Movile Cave een begrip. Sommige bewoners van de grot hebben het in 1993 zelfs tot een afbeelding op een postzegel geschopt. Dat is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd.
Levensechte tijdmachine
Onderzoekers zien de grot als een levensechte tijdmachine. Omdat deze plek miljoenen jaren was afgesloten van het klimaat op aarde, kan het ons veel leren over het eerdere leven op onze planeet. Zo vermoeden sommige onderzoekers dat het klimaat in de grot vergelijkbaar is met dat van de aarde miljoenen jaren geleden en dat de dieren in de grot het eerdere leven vertegenwoordigen.
Wat het ons in ieder geval leert, is hoe het leven altijd een weg vindt. Zelfs in een zuurstofloze grot twintig meter onder de grond kunnen dieren nog floreren. Het ecosysteem stierf niet toen de grot afgesloten werd, het paste zich aan.
Verboden terrein
Hoe interessant de grot ook is, voor reizigers is het verboden om een kijkje te nemen in deze alternatieve wereld. Movile Cave is beschermd en alleen wetenschappers hebben hier toegang. Minder dan honderd onderzoekers hadden tot nu toe het voorrecht om dit wonder te bezichtigen. Daarnaast moet je je als reiziger natuurlijk ook afvragen of je deze plek überhaupt wil bezoeken: geen zuurstof, pikkedonker en griezelige wezens. Het klinkt meer als een horrorfilm dan een leuke vakantie.
Niet alleen onder de grond is Roemenië fascinerend. Oerbossen, eindeloze bergen en sprookjesachtige watervallen: je vindt het hier allemaal.
