Ondergrondse spektakels: een kijkje in het grottennetwerk van Slowakije

“Een land ergens in Oost-Europa toch?”. Dit zal het gemiddelde antwoord zijn als je een Nederlander vraagt naar Slowakije. Zonde, want zowel bovengronds als ondergronds zit dit land vol verassingen.

Waar je bovengronds eeuwenoude kastelen, houten kerken en dorpjes waar de tijd al jaren stilstaat vindt, gaat er ondergronds een hele andere wereld voor je open. Slowakije heeft een van de grootste grottenstelsel ter wereld. Zo zijn er in heel het land ruim zevenduizend grotten bekend, waarvan er 45 open zijn voor bezoek. 

Groter dan de grootste Nederlandse gemeente

Deze grotten behoren ook nog eens tot de best onderzochte grotten van Europa, waar miljoenen jaren aan geologische geschiedenis is terug te vinden. Een waar natuurwonder, waar de Slowaken erg trots op zijn. Niet gek dus dat ze hier voorzichtig mee zijn en maar een relatief klein gedeelte open is voor bezoekers. 

Het merendeel van deze grotten is onderdeel van het Nationale Park Slowaakse Karst dat zich in het zuidoosten van Slowakije bevindt. Dit stelsel omtrekt aan de oppervlakte ruim 55.000 hectare. Dit is nog groter dan de grootste Nederlandse gemeente; Súdwest-Fryslân. 

Het grottenstelsel dat bij de Slowaakse Karst hoort onderscheidt zich, omdat dit relatief kleine gebied de meest variërende grotten kent. Van zeldzame grot met spirituele werking, tot ijsgrotten of een grot waar je met een boot doorheen kan. Je kan het zo gek niet bedenken en Slowakije heeft het. We hebben vier van de bijzonderste voor jullie op een rijtje gezet.

Ochtinská aragonietgrot

Misschien wel de bijzonderste grot is de Ochtinská aragonietgrot. Waarom die zo speciaal is? Er zijn maar drie aragonietgrotten op de hele wereld. De andere grotten bevinden zich in Spanje en de Verenigde Staten. De naam ‘aragoniet’ komt dan ook uit de Spaanse regio Aragon, waar deze steensoort ontdekt is.

Aragoniet is een wit, glimmend mineraal dat ook bekend staat om zijn spirituele werking. Volgens kenners kan de nabijheid van dit mineraal als aardend en rustgevend voelen en geeft het je kracht en energie. 

Niet alleen vanwege de unieke werking, maar ook door de uitstraling is Ochtinska een bezoek meer dan waard. Witte aragonietmineralen bedekken de wanden en het plafond van de grot en vormen een alternatieve sterrenhemel. 

Een adembenemend aanzicht. Het is dan ook niet voor niets dat de grot ook wel de ‘melkweghal’ wordt genoemd. Voor een gevoelsmatige reis door de ruimte heb je dus helemaal geen raket nodig. De grot werd in 1952 ontdekt en de oudste laag graniet is vermoedelijk rond de honderddertigduizend jaar oud. Nieuwsgierig geworden naar deze bijzondere plek? Hij is jaarlijks geopend van april tot en met oktober.

Dobšinská ijsgrot

Grotten hebben over het algemeen een temperatuur van maximaal tien graden. Toch schommelt de temperatuur in de Dobšinská grot, gelegen in het zuidwesten van Slowakije, tussen de -3,9 en -0,4 graden Celsius. Niet gek aangezien de Dobšinská een ijsgrot is. En niet zomaar één; deze behoort tot de meest significante ter wereld. Zo bereikt het ijsvolume hier zo’n 110 kubieke meter. Deze grot bevindt zich in een hooggebergte en het ‘ondergrondse’ ijs ligt op zo’n 950 meter boven zeeniveau.

En dat is niet het enige wat deze grot uniek maakt. Zo is de Dobšinská grot een van de eerste grotten ter wereld waar elektriciteit en verlichting werd geïnstalleerd. Daarnaast werd er in deze grot tot 1945 geschaatst in de zomer. Helemaal niet gek om zo aan de hitte te ontsnappen!

Van mei tot september kan je de grot bezoeken. Maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Om ‘m te betreden moet je namelijk door een reusachtige holte van ijs lopen die zo’n zeventig meter afdaalt. Je zal je verbazen over de hoeveelheid ijs en de prachtige sculpturen die door de jaren heen op natuurlijke wijze zijn gecreëerd. 

Domica grot

Liever niet te veel lopen tijdens het bezoeken van een grot? Dat kan! De Domica grot, die vlakbij de grens van Hongarije ligt, kan je namelijk ook bekijken vanuit een bootje. Door kleine ondergrondse zijrivieren en erosie stroomt er water door deze grot. 

Wat je kan verwachten tijdens zo’n boottocht? Een adembenemend aanzicht op wanden die rijk versierd zijn met druipgesteente. Horizontale ovale gangen met plafondgootjes domineren de grot. Op sommige plaatsen worden de gangen verbreed tot koepels en zalen. Genoeg te zien en verkennen dus in dit ondergrondse spektakel.

Jasovská grot

Een grot waar je therapie kan volgen; dit klinkt misschien onwaarschijnlijk, maar het kan wel degelijk in Slowakije. In de Jasovská grot vinden al sinds 1995 speleotherapieën plaats. Het woord ‘Speleo’ is afgeleid van het Griekse woord spelaion, wat ‘grot’ betekent. 

Deze vorm van therapie stamt af van de tijd van de Grieken en Romeinen. In die tijd was het gebruikelijk om sporters, voordat ze een wedstrijd hadden, een tijdje in een grot te ‘stoppen’. Zij waren ervan overtuigd dat de minerale energie je meer kracht gaf voor een wedstrijd.

Dat de lucht van een grot je fysiek sterker maakt; daar is helaas geen wetenschappelijk bewijs voor. Wat wel bewezen is, is dat de minerale lucht goed is voor de luchtwegen en een zuiverende werking heeft. Niet alleen in deze grot, maar vooral in de zoutgrotten die ook in dit gebied te vinden zijn.

En ook zonder grot kan je deze voordelen ervaren. Hoe dan? Door zogenoemde zoutkamers. Deze worden onder andere gebruikt door mensen met longklachten, gewoon in Nederland dus. Toch is dit natuurlijk niet te vergelijken met de duizend jaar oude spectaculaire grotten in Slowakije. Als je dus meer energie wil én een unieke ondergrondse bezienswaardigheid wil zien, zal je toch naar Slowakije moeten afreizen.

Benieuwd naar meer bijzondere grotten? Lees hier over de magische ijsgrotten van Alaska.

• Deel