Slab City: de wetteloze woestijnstad van Amerika
- Artikel
- 15 dec 2021
- 9 minuten leestijd
Denk je aan een wetteloze woestijnstad, dan denk je waarschijnlijk aan een klassieke westernfilm. En ondanks dat de saloons ontbreken, heeft Slab City wel degelijk wat weg van het wilde westen. In deze afgelegen stad vol bizarre kunst leven mensen zonder belasting of bemoeienis.
Van trainingskamp naar woonwagenkamp
Toen de Tweede Wereldoorlog ook de Verenigde Staten in de greep begon te houden, werd het land volgebouwd met trainingskampen voor militairen. Zo ook in de Sonorawoestijn in het zuiden van Californië. Duizenden hectaren woestijngrond werden ingenomen en in oktober 1942 opende een militair trainingskamp. Drie jaar werd het actief gebruikt en in de jaren daarna werden activiteiten steeds verder afgebouwd. Toen de plek jaren later in 1956 volledig was ontmanteld, waren alleen de betonnen platen nog over.
Een paar betonnen platen in een veel te hete woestijn. Klinkt niet echt als een interessante woonplaats, maar daar dachten enkele veteranen en reizigers anders over. Wat eerst gezien werd als een gratis plek om met je camper te overnachten, werd al snel een rap groeiende gemeenschap.
Vandaag de dag heeft Slab City zo’n vierduizend inwoners in de winter. Ze wonen in campers, busjes of zelfgebouwde huizen. In de zomer krimpt de gemeenschap tot een kleine honderdvijftig doorgeharde inwoners. De reden hiervan zijn de extreme temperaturen in de zomer: veertig tot vijftig graden is eerder regel dan uitzondering. Inwoners zijn vooral senioren die in de winter naar de warmere woestijn trekken. Het Amerikaanse Benidorm dus, maar dan ruiger.
De laatste gratis stad
The last free place: dat is hoe inwoners Slab City beschrijven. Enerzijds verwijst dit naar het feit dat je er gratis kan wonen. Ja, je hoort het goed. Inwoners van Slab City betalen geen rooie cent voor hun verblijf in de stad. Als er ruimte is, markeer je je verblijfsplaats gewoon met wat stenen en lege bierflessen en ineens heb je een nieuwe woonplaats. Wie de stad verlaat, geeft zijn land weer vrij voor potentiele nieuwe inwoners. Wie in de zomer naar het Noorden trekt, verliest dus automatisch zijn plekje.
De laatste vrije stad
Free verwijst in Slab City niet alleen naar gratis. Vrijheid staat ook behoorlijk hoog in het vaandel. Sterker nog, de stad wordt wetteloos genoemd. Inwoners betalen geen belasting en geen huur en ook andere regels die in omliggende steden van sprake zijn, gelden in Slab City niet.
Toch is het uiteraard niet zo dat zomaar alles kan in de woestijnstad. Er zijn wel degelijk regels, maar deze komen vaak van de inwoners die het langst in de stad wonen. Houden mensen zich niet aan deze regels, dan worden ze simpelweg de stad uitgebonjourd.
De politie en brandweer uit de omgeving van Slab City leveren nog diensten aan de stad. Zomaar een moord of iets dergelijks plegen, is dus niet zomaar mogelijk. Toch worden conflicten of kleine misdrijven vaak wel intern opgelost. De meeste inwoners zitten niet te wachten op bemoeienis van de autoriteiten: ze zijn niet voor niets naar deze stad getrokken.
Geen belasting, geen basisvoorzieningen
Dat gebrek aan bemoeienis heeft overigens ook een prijs. Mensen betalen dan wel niets aan belasting of huur, ze hebben ook nauwelijks toegang tot basisvoorzieningen. Zo is er geen stromend water, geen riolering en geen elektriciteit in de stad. Waar stroom eerder opgewekt werd met generators, zijn er nu steeds meer zonnepanelen te vinden op de daken van campers en busjes. Water wordt voornamelijk gehaald uit een tank in het dichtbijgelegen dorp Niland. Voor het afval- en rioleringsprobleem hebben de Slabies nog geen oplossing gevonden, de hele stad is bezaaid met afval.
Artiesten tot criminelen
De vierduizend inwoners die in de winter in de stad verblijven, verschillen erg qua achtergrond. Slab City staat erom bekend dat het mensen aantrekt die niet volgens de regels van de samenleving willen leven. Anarchisten, artiesten, excentrieken en outcasts: je vindt er bovengemiddeld veel in dit stukje woestijn. Ook zijn er mensen die noodgedwongen naar de stad zijn getrokken, bijvoorbeeld door armoede. Tot slot trekt het mensen die een nieuwe doorstart willen maken, zoals ex-criminelen die uit de gevangenis komen en nergens anders geaccepteerd worden. In deze stad is iedereen welkom, zonder oordeel.
Mensen in The Slabs leven vooral van uitkeringen, donaties en de inkomsten van reizigers die de plek bezoeken. Zij nemen vaak wat spullen en de benodigde koude biertjes mee – koelkasten werken door het gebrek aan elektriciteit niet altijd. Geld is geen probleem in Slab City: de meesten hebben het nauwelijks. Veel mensen hebben vouchers voor het eten en verder wordt er vooral geruild in diensten en producten. Zo woont er bijvoorbeeld een dierenarts in de stad die door elke inwoner met een dier wordt bezocht. Voor deze dienst hoeven mensen niet te betalen, zolang ze zelf ook helpen wanneer het nodig is.
De stad heeft een levendige gemeenschap, met verschillende wijken en verschillende clubs waar mensen met dezelfde hobby’s zich kunnen aansluiten. Elke wijk heeft weer eigen regels, normen en waarden waar bewoners zich aan moeten houden.
Kleine stadstour
Wie denkt dat de stad niet meer dan een kaal woonwagenkamp is, heeft het absoluut mis. Zo vind je een bibliotheek, internetcafé, bowlingbaan, hostel en skatepark in Slab City. Alles is zelf gebouwd door de bewoners en in sommige delen zijn de contouren van het militaire trainingskamp nog zichtbaar. Het skatepark is bijvoorbeeld in het oude zwembad van de vechtbasis gemaakt.
In het weekend moet je in The Range zijn. Overdag ziet dit er uitgestorven uit, maar elke zaterdagavond is dit dé plek van Slab City. The Range is een openluchtnachtclub inclusief podium, lichten en speakers. Op zaterdag verzamelen bewoners en bezoekers zich in de stad voor een talentenshow. Iedereen die wil mag het podium beklimmen en optreden. Lokale artiesten en reizigers treden op en vanuit vergane banken en krakkemikkige stoelen moedigt het publiek hen aan. Sommigen zijn goed, anderen zijn redelijk en enkelen zijn ronduit slecht. Voor het publiek maakt het niet uit, zij juichen iedere muzikant even hard toe.
Eens in het jaar, vlak voordat het gros van de inwoners naar het koelere Noorden trekt, wordt er een prom georganiseerd. De meeste inwoners van de stad waren altijd al buitenbeentjes en velen maakten er daardoor nooit een mee op school. Het jaarlijkse bal is hun manier om dit te compenseren. De vrouw van de oprichter van The Range verzamelt het hele jaar door jurken en maatpakken bij tweedehandswinkels, zodat elke inwoner er tijdens dit feest beter uitziet dan ooit.
Tussen kunst en afval
Een eigenzinnige stad trekt eigenzinnige en creatieve mensen. Slab City is daardoor meer dan alleen een gezellige woestijnstad. De plek is door de jaren heen in een waar kunstwerk veranderd. Bezoek je de stad, dan ben je hier al getuige van voordat je de plek überhaupt betreedt. Enkele kilometers voor de ingang van Slab City vind je namelijk het kunstwerk Salvation Mountain van Leonard Knight.
Midden in de woestijn maakte hij een berg van klei en hooibalen. Vervolgens beschilderde hij deze met gevonden of gedoneerde latexverf en twintig jaar later was zijn kunstwerk af: een ode aan het geloof. Vandaag de dag is Salvation Mountain een enorme heuvel vol schilderingen van bloemen, watervallen en teksten uit de bijbel. Knight is inmiddels overleden, maar zijn kunstwerk wordt nog altijd onderhouden door vrijwilligers. Al twee miljoen liter latexverf ging er doorheen om het de kleurenbom te maken die het nu is.
Door de jaren heen is Salvation Mountain zelfs een populaire plek voor reizigers geworden. Velen maken echter de fout een foto van de kleurrijke berg te maken en vervolgens weer om te draaien naar bijvoorbeeld San Diego. Zonde, want dit kunstwerk is slechts een voorproefje. East Jesus – de noordelijkste wijk van Slab City – bestaat uit een enorme hoeveelheid kunst die bij elke stap krankzinniger lijkt te worden. Van monsters gemaakt van afval tot opgestapelde TV’s tot horrorteletubbies. Alles wat je dacht nooit tegen te komen vind je in deze wijk die zó gek is dat je naderhand niet uit kan leggen wat je eigenlijk hebt gezien. De inwoners van de stad hebben een waar kunstwerk van hun woonplaats gemaakt.
Een zijden draadje
Een wetteloze stad in de woestijn. Voor de een klinkt het als een droom, voor de ander wellicht als een nachtmerrie. Helaas wordt het voortbestaan van Slab City bedreigd. De landcommissie van Californië overweegt om het land schoon te maken van militair restafval en daarvoor moeten inwoners misschien vertrekken. Ook gaan er geruchten dat het land mogelijk verkocht zal worden aan energiebedrijven of andere hoge bieders. Sommige bewoners willen daarom zelf vanuit donaties het geld bij elkaar verzamelen om Slab City van de Slabies te houden. Met de minimale inkomsten van hun uitkeringen zullen ze hierin volledig afhankelijk zijn van gulle gevers.
Voor nu blijft de stad in ieder geval nog van de excentrieke inwoners van Slab City. Wie de bijzondere plek in volle glorie wil bezoeken kan dat nog. En met een potje verf voor de berg en een sixpack koud bier ben je vast meer dan welkom.
Klinkt Slab City als een nachtmerriescenario, maar wil je toch graag genieten van de kunst? Salvation Mountain is een kleurenexplosie voor je netvlies!
