Wandelen in de bergen? Zo ga je voorbereid op pad

Het is prachtig, uitdagend en helaas ook levensgevaarlijk. Al meer dan tien Nederlanders overleden dit jaar tijdens bergbeklimmingen of -wandelingen. Waar moet je op letten als je zo’n gebied in trekt? En hoe beperk je de risico’s? We zetten de belangrijkste tips op een rij.

Elke dag nieuws

Stel je voor: je bent in het prachtige Oostenrijk of Zwitserland en besluit een dag de bergen in te trekken. Even terug naar de basis. Glooiende alpenweides, helderblauwe bergmeren en natuurlijk die zalige berglucht. Maar het pakt anders uit. Want terwijl het twintig minuten geleden nog zonnig was, ziet de situatie er ineens anders uit. Wolken knijpen samen tot de blauwe hemel in een onheilspellende duisternis verandert. Het begint te waaien en niet veel later barst een wilde onweersbui los. Je zit klem, hebt geen idee waar je bent en je kleren zijn doorweekt. Je enige hoop: een reddingsteam. Maar of zij je kunnen bereiken met dit weer? 

Het overkomt reddingsteams in berggebieden als de Alpen steeds vaker: wandelaars die op grote hoogte totaal verrast worden door het weer en geen kant op kunnen. Ook jij hebt het de laatste tijd vast in het nieuws gelezen. Bijna elke dag wordt er geschreven over een nieuwe reddingsactie voor vastzittende reizigers in bergketens. Soms loopt het goed af, soms zijn de berichten helaas niet zo positief. 

Onervaren en gevaarlijker

Dit jaar overleden er veel meer Nederlanders in berggebieden dan in voorgaande jaren. Hartverscheurende ongelukken die niets met elkaar te maken hadden en vaak simpelweg door pech tot stand kwamen. Toch zijn de hoge sterftecijfers wel opvallend. Dat vindt ook Robin Baks, directeur van de Nederlandse Klim- en Bergsportvereniging (NKBV), die tegen verschillende media vertelt dat de toename van slachtoffers en reddingsoperaties deels komt doordat bergwandelen steeds populairder wordt. Op zich hartstikke positief natuurlijk, maar dat betekent ook dat er enorm veel onervaren klimmers actief zijn. Onervaren en vaak ook onvoorbereid: veel beginnende bergwandelaars onderschatten de omstandigheden op grote hoogte, die elke seconde kunnen veranderen. 

En dan is er nog klimaatverandering. Ja, ook nu kunnen we er niet omheen. Volgens het NKBV zorgt klimaatverandering ervoor dat het weer nog minder voorspelbaar is dan voorheen. Waar je eerst onweersbuien in de Alpen nog redelijk zag aankomen, is daar nu geen peil meer op te trekken. De opwarming van de aarde zorgt daarbij ook nog voor het smelten van de permanent bevroren ondergrond: permafrost. Met als gevolg dat stenen loslaten en naar beneden storten. Een enorm gevaar voor klimmers en wandelaars. 

Kies je pad

Zorgwekkende ontwikkelingen dus. En daarom een belangrijke reminder om niet zomaar aan een klim te beginnen. Want hoe kan jij ervoor zorgen dat je zo veilig mogelijk op pad gaat? Dat begint al ruim voor je de eerste stap omhoog zet. Denk na over wat voor route je eigenlijk kan en wil lopen. Ieder berggebied is anders. Ga dus naar een lokaal toeristenbureau en zoek uit hoe de condities zijn van je gewilde route. Ligt er bijvoorbeeld nog sneeuw? Zijn alle passages open? Wanneer je met een groep gaat, loop dan een route die iedereen fysiek aankan. 

Ook vlak voor je de bergen in gaat, is een extra check aan te raden. Vergeet bijvoorbeeld niet de weersvoorspelling te bekijken. Dat doe je online, maar ga voor de zekerheid ook even naar een toeristenbureau. De weersomstandigheden zijn in de bergen namelijk anders dan beneden. Ook niet onbelangrijk? Weten wanneer de zon ondergaat. In het donker afdalen kan levensgevaarlijk zijn. Net als op het heetst van de dag over rotsen ploeteren. Vroeg vertrekken dus. 

Inspiratie nodig voor je volgende hike? Lees hier al onze artikelen over wandelroutes. 

Bepakt en bezakt

Kan je je route en de weersvoorspelling zo ongeveer dromen? Dan betekent dat natuurlijk nog niet dat je zomaar omhoog kan. Met je sneakers en spijkerbroek grote hoogtes trotseren is niet alleen super onhandig, maar ook gevaarlijk. Kies de juiste schoenen op basis van het pad dat je gaat lopen en neem comfortabele wandelkleding mee. Laat je overigens niet voor de gek houden door het warme zomerweer op je startpunt: een regenjas, regenbroek, muts, handschoenen en andere dikke kleding horen altijd in je tas te zitten. Wanneer het weer in de bergen omslaat, kan je zomaar onderkoeld raken. En onderzoek ook even of een helm nodig is op jouw route. 

Overigens hoort er meer in je tas te zitten dan alleen kleding. Tijdens je tocht verbruik je veel energie en dus zijn water en eten cruciaal. Neem voldoende drinkwater mee en zorg voor genoeg koolhydraatrijk eten, zoals mueslirepen, brood en gedroogd fruit. Ook van levensbelang? Een routekaart, tochtbeschrijving en noodnummers. Neem deze fysiek mee en sla ze allemaal op op je telefoon, die je natuurlijk volledig opgeladen mee op pad neemt. In sommige gevallen is ook een kompas en hoogtemeter aan te raden: je moet ten alle tijden weten waar je je begeeft. 

Op- en topfit 

Zelfs wanneer je alle bovenstaande tips in acht neemt, wil het nog niet zeggen dat je veilig de bergen in trekt. Als jij al moeite hebt met een avondwandeling door je dorpsstraat, raden we af om zomaar de stoute (berg)schoenen aan te trekken. Zorg dus dat je een goede basisconditie hebt. Maak regelmatig stevige wandelingen en sport enkele keren per week. Ga je voor een echte intense hike? Dan zijn kracht- en mobiliteitsoefeningen ook aan te raden. Hoe fitter je bent, hoe veiliger je omhoog kan. 

In dit artikel geven we slechts enkele van de vele tips die je in acht kan nemen als je de stijger in jezelf naar boven wil halen. Kijk dus vooral nog even op de website van de NKBV voor meer tips en ga ook zeker in gesprek met mensen die het gebied goed kennen. Alleen zo zorg je dat je de prachtige uitzichten en ongelofelijke buitenervaring ook na kan vertellen bij thuiskomst. 

In 2021 beklom Maurice namens 3 op Reis de top van de Mont Blanc. Lees hier hoe hij zich voorbereidde. 

• Deel